Veiligheidsschoenen zijn naast beschermende handschoenen de meest gebruikte persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM). Net als bij handschoenen zal de keuze voor een veiligheidsschoen worden bepaald door de risico’s waartegen de schoen moet beschermen. Iemand die werkt met elektriciteit zal bijvoorbeeld een isolerende of elektrisch geleidende schoen nodig hebben. Soms moeten ook de benen worden beschermd. Daarvoor zijn er nog andere beschermingsmiddelen.

Veiligheidsschoenen

In de normen wordt er een onderscheid gemaakt tussen veiligheidsschoeisel (aangeduid met de letter S), beschermingsschoeisel (aangeduid met een P) en werkschoeisel (aangeduid met een O).

Al die schoenen bestaan uit gemeenschappelijke onderdelen die aan bepaalde kwaliteitseisen moeten voldoen:

• de binnenzool moet vast bevestigd zijn en de hechting tussen schacht en buitenzool moet voldoende stevig zijn;
• een tussenzool: hierin kan een nagelwerende stalen plaat gemonteerd zitten die de voet beschermt tegen doorboring;
• de buitenzool moet stevig en duurzaam zijn. De meeste schoenzolen zijn antistatisch. Belangrijk is ook nog een stevig profiel om uitglijden tegen te gaan;
• de tong moet voldoende stevig zijn;
• de hak: een goede hak geeft voldoende demping tegen schokken;
• enkel- en wreefbescherming;
• schachtmateriaal: duurzaam en stevig, bestand tegen plooien;
• de voering.

Veiligheids- en beschermingsschoeisel hebben daarnaast nog teenbeschermers (teenkappen). Die moeten de tenen beschermen als er een zwaar voorwerp op de voet valt.

Veiligheidsschoenen zijn bestand tegen een hogere impact dan beschermingsschoenen. Teenbeschermers moeten de tenen natuurlijk zo goed mogelijk bedekken.

Een goede beschermende schoen kan men gemakkelijk openen en sluiten. Hij is bovendien waterdicht en voldoende stevig.

Keuze afhankelijk van risico’s

De keuze voor een bepaald type veiligheidsschoen wordt bepaald door het risico waartegen de schoen moet beschermen. Er moet dus altijd gekeken worden naar het werk en de werkomstandigheden.

Sommige schoenen zullen moeten beschermen tegen vallende voorwerpen, andere zullen warmte- of koude-isolerend moeten zijn, of hittebestendig.

Daarvan zal ook de materiaalkeuze afhangen. Soms zal men beter voor leder kiezen dan voor rubber of polymeermateriaal.

Ten slotte zal een risicoanalyse van de werkpost moeten uitmaken of er voor een schoen of een laars moet worden gekozen of voor een hoog of laag model van veiligheidsschoen.

Zo is een laag model van schoen geschikt voor mensen die tijdens hun werk veel moeten knielen. Bij een hoge schoen is de voet minder makkelijk te bewegen.

Een hoog model van veiligheidsschoenen is bijvoorbeeld wel heel geschikt in de bouw, omdat hoge schoenen meer steun en bescherming aan de achillespees bieden.

Hoe antislip-werkschoenen kiezen ?

Het ‘Institut de Recherche Robert-Sauvé en santé et en sécurité’ (IRSST) heeft een fiche gepubliceerd die tips geeft bij het kiezen van dergelijke schoenen.

Die fiche stelt de stappen voor die men kan volgen om schoenen te kiezen die een goede vastheid garanderen en een adequate veiligheid tegen andere risico’s bieden.

Een communiqué, een video en een fiche zijn beschikbaar in het Frans op de website van het IRSST: Comment choisir une chaussure de travail antidérapante.

Beenbescherming

Als het ganse been of bepaalde delen van het been moeten worden beschermd, dan kan men kiezen voor een beschermbroek, kniebeschermers, scheenbeschermers of beenkappen. Die laatste bieden bescherming tegen lasspatten, spatten van gesmolten metaal of van producten met gevaarlijke eigenschappen (bv. chemicaliën).