Het is belangrijk dat een onderneming of instelling stil staat bij de re-integratie van personeelsleden alvorens er zich concrete situaties voordoen.

Wie vooraf een degelijk collectief re-integratiebeleid uitstippelt, garandeert:

  • een grotere betrokkenheid van alle actoren in de onderneming;
  • een vlotter verloop van de concrete re-integratietrajecten.

Investeren in de terugkeer naar het werk is rendabel. Het absenteïsme brengt hoge kosten teweeg:

  • directe: gewaarborgd loon, verlies van kennis, …;
  • indirecte: onkosten in verband met de selectie, inzet van externe arbeidskrachten, productie- en kwaliteitsverlies, administratieve onkosten, …

De invoering van een beleid inzake terugkeer naar het werk gebeurt op 2 niveaus

  • collectief: in de onderneming in het kader van een geïntegreerd re-integratiebeleid in het beleid inzake welzijn op het werk, human ressources, leeftijdsmanagement.

    Een re-integratiebeleid maakt het voor de onderneming mogelijk:

    • om de verzamelde kennis en expertise te behouden,
    • om te zorgen voor de continuïteit van de productie en van de dienstprestaties,
    • om de aanwervingskosten te beperken,
    • om op een sociaal verantwoordelijke manier te handelen: positief beeld van de onderneming, valorisatie van de werknemers;
  • individueel: via de individuele re-integratietrajecten.

Evaluatie van het collectief beleid

De codex welzijn op het werk bepaalt dat de werkgever regelmatig (en ten minste één keer per jaar) het Comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW) moet raadplegen over:

  • de mogelijkheden voor aangepast of ander werk;
  • de maatregelen die kunnen worden genomen om de werkplek aan te passen.

Indien er geen CPBW is, moet met de syndicale delegatie worden overlegd. Bij gebrek aan vakbondsafgevaardigden worden de werknemers direct betrokken.

De arbeidsgeneesheer moet eveneens aanwezig zijn.

Dankzij deze regelmatige evaluatie ken het collectief re-integratiebeleid worden verbeterd, zelfs ook het welzijnsbeleid in het algemeen.

Om dit beleid te voeren baseert het CPBW zich op:

  • Het verslag van de arbeidsgeneesheer:

    De arbeidsgeneesheer verstrekt jaarlijks aan de werkgever en aan het CPBW een kwantitatief   en kwalitatief rapport dat onder meer informatie omvat over:

    • het aantal spontane raadplegingen,
    • het aantal vragen voor aanpassingen van de werkpost,
    • het aantal opgestarte re-integratietrajecten,
    • het aantal bezoeken voorafgaand aan de werkhervatting,
    • het aantal werkhervattingen na ziekte of ongeval,
    • moeilijkheden bij het nemen van contact met zieke werknemers;
  • Het verslag van de werkgever:

    De werkgever verstrekt jaarlijks aan het CPBW een rapport dat geanonimiseerde en geglobaliseerde elementen omvat van de re-integratieplannen en van de opgestelde gemotiveerde rapporten.

    Dit rapport moet ten minste de volgende elementen omvatten:

    • de stappen die hij heeft ondernomen om ander of aangepast werk te zoeken,
    • de stappen die hij ondernomen heeft om werkposten aan te passen,
    • de redenen waarom er eventueel geen re-integratieplan kon worden aangeboden
    • de reden van weigering van een aangeboden re-integratieplan.
  • Re-integratie - Goede praktijken

    Re-integratie van een werknemer in een KMO (Isotoit-Isoplast - België)

    In 2015 won de firma Isotoit-Isoplast de prijs van de Hoge Raad voor preventie en bescherming op het werk met “Délivrance”, een goede praktijk van een re-integratie van een werknemer in een KMO.

    Joseph is een gekwalificeerde arbeider die reeds 25 jaar in het bedrijf werkt. Sinds enkele jaren heeft hij last van een lumbago. Zijn gezondheidstoestand is verergerd. Hij moest gedurende 6 maanden thuisblijven om te revalideren. Joseph wil erg graag terug aan het werk. Kan hij aangepast werk krijgen?

    Dit filmpje, dat beschikbaar is op het YouTube-kanaal van BeSWIC, kan gratis gebruikt worden als sensibiliseringsmateriaal: Verlossing.

  • Re-integratie - Regelgeving

    • In de codex over het welzijn op het werk staan de bepalingen over het re-integratietraject van een werknemer die het overeengekomen werk tijdelijk of definitief niet kan uitoefenen (hoofdstuk VI van boek I, titel 4; artikelen I.4-72 tot I.4-82).

      Meer informatie hierover en de reglementaire teksten zijn beschikbaar op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid), in de rubriek Thema's > Welzijn op het werk > Het gezondheidstoezicht op de werknemers > Re-integratie van arbeidsongeschikte werknemers.

      Een webinar waarin de reglementering wordt uitgelegd "re-integratie 2.0" is beschikbaar op het YouTubekanaal van de FOD Werkgelegenheid: Webinar over de re-integratie 2.0.

    • De wet van 3 juli 1978 (voornamelijk artikelen 31, 31/1 en 34) betreffende de arbeidsovereenkomsten die de gevolgen voor de arbeidsovereenkomst bepaalt in geval van:
    • Antidiscriminatiewetgeving:

      De antidiscriminatiewetgeving moedigt de tenuitvoerlegging aan van een beleid inzake terugkeer naar het werk: De onderneming mag, inzake werkgelegenheid, geen werknemers discrimineren op basis van hun gezondheidstoestand of van een handicap. De werkgever moet immers voorzien in redelijke aanpassingen.

      Meer informatie over het begrip redelijke aanpassing is beschikbaar op de site van de FOD Werkgelegenheid: Wat wordt verstaan onder redelijke aanpassingen voor personen met een handicap?.

      Meer informatie over de antidiscriminatiewetgeving is beschikbaar op de site van het Interfederaal Gelijkekansencentrum Unia.

  • Parlementaire vragen

  • 55035934C Kamer (16/05/2023) - De dubbel zo snelle toename van het aantal arbeidsongeschikten ten opzichte van het aantal werkenden

  • 659 Kamer (01/03/2023) - Bpost - Re-integratie bij langdurige arbeidsongeschiktheid

  • 55033581C Kamer - Het kortdurend ziekteverzuim

  • 55001920P & 55001928P Kamer - De re-integratietrajecten

  • 1070 Kamer - Progressieve tewerkstelling

  • 1048 Kamer - Re-integratietrajecten

  • 1034 Kamer - Maatwerkbedrijven - Tewerkstelling

  • 55027039C Kamer - De studie van het IDD over één vijfde nieuwe jobs als vervanging bij ziekte

  • 55024005C & 55024401C Kamer - De hervorming van re-integratietrajecten

  • 55021997C Kamer - De recente uitspraken over de sancties voor werkgevers met bovenmaats veel zieken

  • 55021992C Kamer - Het activeringstraject voor langdurig zieken en de resultaten ervan

  • 55021443C Kamer - De begeleiding van langdurig zieken

  • 55021394C Kamer - Een snelle opstart van de re-integratietrajecten

  • 7-1375 Senaat - Cyberpesten - Cyberintimidatie - Cybergeweld - Telewerk

  • 55013492C e.v. Kamer - De langdurig zieken

  • 55009185C e.v. Kamer - Langdurig zieken en de werkgelegenheidsgraad

  • 385 Kamer - Arbeidsongeschiktheid

  • Senaat 7-153 - Personen met een handicap - Toegang tot en behoud van werk - Privésector - Herintegratie van langdurig zieken - Evaluatie

  • 55001640C & 55001699C Kamer - Het re-integratietraject

  • 55001488C & 55001536C & 55001911C Kamer - Het re-integratietraject voor langdurig zieken

  • 310 Kamer - Re-integratietrajecten

  • 275 Kamer - Zieke werknemers - Integratietrajecten

  • 259 Kamer - Re-integratie langdurig zieken

  • 2320 Kamer - Arbeidsinspectie - Verslag onderzoek naar de firma Ariel

  • 6-1959 Senaat - Langdurig zieken - Re-integratiebeleid - Cijfers - Financiering - Beroepsziekten en arbeidsongevallen

  • 2272 Kamer - Collectief re-integratiebeleid

  • 22761, 22776, 23879, 24938 Kamer - Re-integratietrajecten voor langdurig zieken

  • 2047 Kamer - Ziekteverzuim

  • 6-1633 Senaat - Arbeidsongeschikte werknemers die niet gebonden zijn door een arbeidsovereenkomst - Beroepsherinschakeling - Re-integratietrajecten - Samenwerking met de deelstaten - Cijfers - Wettelijk bepaalde officiële balans

  • 23410, 23511, 23513, 23514 Kamer - De re-integratieplannen naar langdurige arbeidsongeschikten

  • 1654 Kamer - Definitieve arbeidsongeschiktheid

  • P2466 tot P2468 Kamer - De problemen die de adviserend artsen ondervinden bij de uitvoering van het re-integratieplan

  • 21112 Kamer - de terugkeer van langdurig zieken naar de werkvloer

  • 1822 Kamer - Werkhervatting langdurig zieken

  • 18091 en 21536 Kamer - het gebruik van de nieuwe re-integratiewet als een ontslaginstrument voor werkgevers

  • P2018 Kamer - de studie van het ABVV betreffende de arbeidsomstandigheden in de dienstencheque- en de schoonmaaksector en de toepassing van de nieuwe back-to-workwetgeving

  • 17290 Kamer - Het overleg en de samenwerking tussen arbeidsgeneesheren, adviserend geneesheren en behandelend geneesheren

  • 15300 Kamer - het koninklijk besluit van 28 oktober 2016 over het re-integratieplan voor arbeidsongeschikte werknemers

  • P1630 Kamer - De herintegratie van langdurig zieken

  • 574 Kamer - Responsabiliseringssysteem voor arbeidsongeschikte werknemers

  • 563 Kamer - Responsabilisering invaliden

  • 572 Kamer - Responsabiliseringsmechanisme voor arbeidsongeschikte werknemers

  • P0883 Kamer - Het stijgend aantal langdurig zieken op de arbeidsmarkt

  • 528 Kamer - De beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens definitieve arbeidsongeschiktheid ten gevolge van ziekte of ongeval

  • 273 Kamer - Geestelijke gezondheid en werk

  • 2338 Kamer - De progressieve werkhervatting

  • 61 Kamer - Fibromyalgie

  • 2340 Kamer - De arbeidsreïntegratie van langdurig zieken

  • 5-1360 Senaat - Het werkverzuim

  • 5-10600 Senaat - De werkhervatting na kanker

  • 5-11138 Senaat - Het lage niveau van de tewerkstelling van mensen met een langdurige aandoening

  • 5-3022 Senaat - De begeleiding van kankerpatiënten bij hun terugkeer naar de werkvloer

  • Onderzoeken

  • Evaluatie van de impact van de nieuwe reglementering op de re-integratie op het werk (FOD Werkgelegenheid, België, 2020)

    Dit onderzoek werd afgerond in 2020 en betreft de RIZIV-wetgeving en de wetgeving over het welzijn op het werk over re-integratie die in werking zijn getreden op 1 januari 2017.

  • Werkhervatting na een langdurige afwezigheid (FOD Werkgelegenheid, België, 2011)

    Dit onderzoek analyseert de bestaande beroepsinschakelingssystemen voor werknemers na een langdurige afwezigheid wegens ziekte.