In de landbouwsector gebeuren heel wat ongevallen, soms met zware gevolgen. Machines zijn niet altijd de oorzaak. Mestgassen, kuilgassen of het zwavelzuur gebruikt bij chemische luchtwassers zijn de ‘stille’ gevaren in een landbouwbedrijf. Om landbouwers en studenten uit landbouwscholen hierop attent te maken, ontwikkelde Inagro, in samenwerking met Prevent Agri (Vlaanderen), de provincie West-Vlaanderen, de Boerenbond, de Hogeschool VIVES en de 4 West-Vlaamse brandweerzones, een driedelige educatieve videoreeks.
Dit bericht geeft meer informatie over deze video’s, andere organisaties met video’s en publicaties over de risico’s mestgassen. Tenslotte wordt een overzicht gegeven van een aantal BeSWIC-berichten over risico’s in de landbouwsector en andere sectoren met risico’s gelieerd aan waterstofsulfide.
Over de filmpjes
Er is nood aan meer sensibilisering over deze risico’s in de sector. Met de nieuwe video’s kan het onderwerp op een interessante manier geïntegreerd worden in het lespakket van studenten die een landbouwopleiding volgen. De filmpjes werden initieel gemaakt voor studenten, maar ze worden ook getoond en toegelicht aan landbouwers tijdens studiedagen van Inagro. Voor hen is het een goede opfrissing.
De filmpjes leggen eenvoudig en visueel uit wat de gevaren inhouden. Mestgassen, kuilgassen en chemische luchtwassers worden gevisualiseerd met beelden uit de praktijk en verduidelijkende animaties. Een expert licht het geheel toe in drie video’s, die beschikbaar zijn op het YouTube-kanaal van Inagro:
Landbouwers kunnen in de West-Vlaamse brandweerposten van Diksmuide, Ieper, Kortrijk, Tielt, Gistel en Oostkamp beschermingsmateriaal ontlenen. Enkel veehouders die een opleiding van drie uur volgden, kunnen de veiligheidsapparatuur gratis ontlenen. De opleiding is gratis voor landbouwers en wordt door de provincie verschillende keren per jaar georganiseerd. Een voorbeeld van de opleiding kan men bekijken in volgend beeldfragment van Focus-WTV: "mestgassen kunnen doden": landbouwers op cursus in Oostende.
De uitleendepots zijn sinds 2017 operationeel in West-Vlaanderen. Lees het bericht hierover op de website van de provincie West-Vlaanderen: Uitleendepots ‘beschermmateriaal mestgassen’ voor landbouwers in West-Vlaanderen.
Meer info
Alle informatie over de filmpjes is beschikbaar op volgende websites:
- Prevent Agri: Bekijk hier de filmpjes die de gevaren van mest- en kuilgassen en luchtwassers met zich meebrengen
- Inagro: Videoreeks sensibiliseert (toekomstige) landbouwers over de ‘stille’ gevaren van mestgassen, kuilgassen en chemische luchtwassers
- Landbouwleven: Videoreeks sensibiliseert (toekomstige) landbouwers over enkele ‘stille’ gevaren
- Melkveebedrijf.be: Videoreeks sensibiliseert landbouwers over ‘stille’ gevaren
In het verleden heeft Prevent Agri Vlaanderen ook al video’s en folders rond de problematiek van mestgassen gepubliceerd. Meer informatie is beschikbaar op de website van Prevent Agri: veilig omgaan met mestgassen.
Op deze BeSWIC-website verscheen volgend bericht over de folder van mestgassen: Folders “Veilig omgaan met mestgassen” van PreventAgri.
Prevent Agri Wallonië bracht in 2021 volgende publicatie uit: Les différents risques liés aux gaz en exploitations.
Andere organisaties met informatie over mestgassen
Naast het initiatief van Prevent Agri hebben andere organisaties in het buitenland ook gesensibiliseerd rond het onderwerp. Hieronder enkele voorbeelden.
Nederland
- Groenkennisnet: Mestgassen, een onderschat gevaar;
- Initiatieven van Jetty Middelkoop:
- de website Hazmatcat.nl met informatie over kuilgassen en mestgassen,
- enkele presentaties en webinars:
- via het YouTube-kanaal van de Nederlandse Vakbekwaamheid Brandweer Gelderland-Zuid: oktober 2020: Webinar Mestgassen, brandweer Gelderland-Zuid Vakbekwaamheid,
- via het YouTube-kanaal van het Departement Landbouw en Visserij: Veetournee 30 mei 2018: de gevaren van mest- en silogassen;
- Mestgassen.nl, met de modules Tank, Mixen, Silo en Veiligheid, waar je luisteren naar getuigenissen.
Frankrijk
- ‘MSA Sud Aquitaine’: Conseils & prévention pour une bonne utilisation de votre fosse à lisier;
- ‘Centre Hospitalier Universitaire Angers’: CHU-ANGERS - 7/04/2015 Danger de mort pour les interventions sur fosse à lisier, silots à grain: le centre antipoison alerte.
Verenigd Koninkrijk
- ‘Health and Safety Executive’ (HSE): Managing slurry on farms (PDF, 190 KB).
Duitstalige publicaties (Duitsland, Oostenrijk)
- ‘Sozialversicherung für Landwirtschaft Forsten und Gartenbau’ (SVLFG): Flüssigmist (PDF, 1,17 MB);
- ‘Sozialversicherungsanstalt der Selbständigen’ (SVS): Güllegruben: Bauliche Massnahmen, gefährliche Güllegase, arbeiten an und in Gruben (PDF, 562 KB).
Canada
- ‘Commission des normes, de l'équité, de la santé et de la sécurité du travail’ (CNESST): Gaz de lisier;
- enkele video’s op de website van de ‘Union des producteurs agricole’ (UPA): Vidéos sur la santé et la sécurité du travail;
- ‘Institut de recherche Robert-Sauvé en santé et en sécurité du travail’ (IRSST): La prévention des intoxications dans les silos à fourrage;
- op het YouTube-kanaal van ‘Livestock & Poultry Environ’: Manure safety;
- op het YouTube-kanaal van ‘AgSafety4u’: Pit manure safety.
Beswic-artikels over risico’s in de land- en tuinbouw en andere sectoren met risico’s van waterstofsulfide
Op deze BeSWIC-website zijn in het verleden al verschillende artikels verschenen over risico’s in de land- en tuinbouw. Sommige verwijzen naar artikels op de website van Prevent Agri (zowel Vlaanderen als Wallonië). Eind 2022 zijn deze artikels ook geactualiseerd. Meer informatie hierover is beschikbaar in volgend bericht: Campagne rond brandveiligheid in de land- en tuinbouw en updates van BeSWIC-berichten over risico’s in de sector.
Soortgelijke risico’s als deze met mestgassen komen voor in biogasinstallaties. Op deze BeSWIC-website verscheen volgend bericht hierover: Risico’s composteren en biogasinstallaties.
Ook in putten, riolen, enzovoort kunnen zich toxische gassen vormen zoals waterstofsulfide door onder andere anaërobe gisting. Deze kan ook de betonnen buizen aanpassen. Aquafin heeft hierover in het verleden al gesensibiliseerd: Tool voor betoncorrosie aanvragen.
Daarnaast heeft Aquafin op haar website een brochure over de risico’s in besloten ruimten: Betreden van besloten ruimten? Doen we veilig of niet! (PDF, 10,5 MB).
Verder is volgend rapport van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) over de hygiënearbeider (in de betekenis van ruimers in de Westerse landen) vermeldenswaardig: Global research agenda for improving the health safety and dignity of sanitation workers.
Over waterstofsulfide verscheen er bovendien volgend bericht op deze BeSWIC-website: Waterstofsulfide: een dodelijk gevaar.