60 jaar CEN en CENELEC

Update 28/09/2023

Op 10 juni 2020 vierden het Europese Comité voor Normalisatie (CEN) en het Europees Comité voor Elektrotechnische Normalisatie (CENELEC) hun 60 jarig bestaan als Europese normalisatieorganisaties. Sedert de oprichting in 1960 (CENELEC werd toen nog onder de naam CENEL opgericht) is er veel veranderd in Europa. Ondertussen zijn er meer dan 90.000 experten, in 2000 werkgroepen en 500 technische comités actief onder de 34 lidstaten die lid zijn van CEN en CENELEC.

Als deel van deze viering, wordt het project “Faces of standardization” gelanceerd. Maandelijks zullen een reeks van interviews worden gepubliceerd van individuen die hebben bijgedragen tot de Europese standaardisatie.

Het eerste video interview is met Christian Wetterberg, voorzitter van het technisch comité “CEN/TC 52 - Safety of toys” en Senior Director, Global Head of Product Safety & Compliance van de LEGO Group. Het interview is beschikbaar op YouTube: Faces of standardization - Interview with C. Wetterberg - chairperson of CEN/TC 52 - Safety of Toys.

Over het 60 jarig jubileum is er op de website van CEN-CENELEC geen communiqué meer beschikbaar.

Om Europese normen te promoten in het kader van de eengemaakte markt voor industrie en diensten, innovatie en duurzame ontwikkelingsdoelstellingen, hebben CEN en CENELEC bovendien een gemeenschappelijke website opgericht met filmpjes en infographics: www.standardsbuildtrust.eu. Deze website is niet meer operationeel.

Wettelijk kader

Europa

De Europese wetgeving rond normalisatie en het gebruik van normen heeft een grote evolutie gekend. Een voorlopig eindpunt in de Europese wetgeving is de verordening (EU) nr. 1025/2012 betreffende Europese normalisatie.

In deze verordening werd nog eens benadrukt dat normen belangrijk zijn voor het concurrentievermogen van kleine en middelgrote onderneming en een grotere rol in de dienstensector spelen. Het belang van de vertegenwoordiging van milieu-, consumenten- en werknemersbelangen bij de Europese normalisatiewerkzaamheden werd verankerd. Zij kunnen immers bijdragen in het beleid van de Europese Unie voor belangrijke maatschappelijke uitdagingen, zoals de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen.

Er worden jaarlijkse werkprogramma’s uitgewerkt. Deze en nog andere overwegingen werden in de verordening 1025/2012 uitgewerkt.

Meer info daarover is beschikbaar op de website van de Europese Commissie: Standardisation policy.

In 2023 werd 30 jaar ééngemaakte markt gevierd: European Standards: 30 Years (and counting) of Building Trust in the Single Market.

België

Normalisatie wordt beschreven in titel 1 van boek VIII van het Wetboek Economisch Recht (WER) en de algemene veiligheidsverplichtingen, waaronder verwijzing naar normen, in hoofdstuk 1 van boek IX van het WER. Voordat het WER werd uitgevaardigd, was de normalisatie beschreven in de wet van 3 april 2003 betreffende de normalisatie.

Een norm is een geheel van technische specificaties dat, met het oog op een herhaalde en voortdurende toepassing, is goedgekeurd. Normen geven de regels van goed vakmanschap weer die gelden voor een bepaald product, een procedé of een bepaalde dienst.

Normen worden vrijwillig toegepast; ze hebben dus geen dwingend karakter. Ze kunnen echter verplichtend worden via een reglementering, een overeenkomst of een lastenboek.

Het normalisatiewerk gebeurt op 3 verschillende niveaus: nationaal, Europees en internationaal. Zoals hierboven vermeld zijn CEN en CENELEC Europese standaardorganisaties.

Het Belgische Bureau voor Normalisatie (NBN) is belast met de coördinatie van de normalisatiewerkzaamheden in België. Het NBN erkent de sectorale operatoren en vertrouwt hen het beheer van de thematische commissies toe waarin de deskundigen de normontwerpen opstellen. Het verkoopt ook de normen in België.

De lijst van de 26 sectorale operatoren is beschikbaar op de website van het NBN: Sectorale operatoren.

Agoria en Sirris-Agoria zijn belangrijke sectorale operatoren. Agoria heeft ook:

Meer info over normalisatie op de website van de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie: Normalisatie.

Normen spelen een belangrijke rol in het kader van de nieuwe aanpak of de economische richtlijnen. Indien een geharmoniseerde norm wordt gevolgd, dan voldoet men aan de essentiële veiligheids- en gezondheidseisen. Ook in de welzijnswet en de codex over het welzijn op het werk wordt soms naar normen verwezen. Verneem meer over de rechtskracht van normen en de verwijzingen in de codex in dit blogartikel: Rechtskracht van normen: gids van de FOD Economie.

Artikels op BeSWIC