Om de communicatie bij branden te harmoniseren op het gebied van boodschap en terminologie, heeft de federale dienst Noodplanning van de gouverneur van Antwerpen het initiatief genomen voor de uitwerking van de communicatierichtlijn “Blijf uit de rook”. Het document bevat concrete communicatietips voor alle disciplines betrokken bij een brand.
Gezondheidsrisico's
Een brand en de bijhorende rookontwikkeling zorgt altijd voor onrust. De rookontwikkeling wordt qua impact op de gezondheid bij kleine branden vaak onderschat en bij grote industriële branden soms overschat. Elke rook is giftig, maar niet alle rookontwikkeling is schadelijk voor de volksgezondheid.
De bevolking wil snel de gezondheidsrisico’s op korte en lange termijn kennen. Begrippen als giftig, toxisch, kankerverwekkend, … kunnen paniek veroorzaken. De manier waarop de overheid communiceert zal voor een groot deel de risicoperceptie bepalen.
Begrijpbare taal
De crisiscommunicatie bij branden heeft de uitdaging om complexe chemische processen te vertalen naar begrijpelijke taal. De overheid heeft de taak om eerlijk en geloofwaardig te communiceren zonder onnodige paniek te veroorzaken. Het is ook niet evident om schijnbare contradicties in de communicatie te vermijden.
Vertrouwen
Een goed communicerende overheid zorgt mee voor het vertrouwen van de bevolking in het overheidsoptreden. Als de bevolking vertrouwen heeft in de overheidsberichtgeving, zullen de aanbevelingen beter worden opgevolgd. De overheid heeft daarom alle belang om haar burgers in alle omstandigheden correct en snel te informeren en indien nodig te alarmeren.
Communicatiestrategie
Nochtans tonen een aantal recente brandincidenten aan dat overheidsdiensten vaak worstelen met de communicatie over een brand en de bijhorende rookontwikkeling. Er is geen uniformiteit naar boodschap en terminologie.
Geuroverlast
De informatie aan de bevolking bij geuroverlast of chemische incidenten waarbij gassen vrijkomen, volgt dezelfde principes.
Communicatierichtlijn
De communicatierichtlijn “Blijf uit de rook” geeft een aanzet om de overheidscommunicatie over brandincidenten te stroomlijnen door op voorhand multidisciplinair de communicatie te bespreken en af te stemmen. Dat levert in een acute fase niet enkel tijdswinst op, maar zal ook zorgen voor een doordachte communicatiestrategie die door alle disciplines wordt gedragen.
De publicatie is beschikbaar op de website van de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken: ‘Blijf uit de rook’.
Leef brandveilig
Op de website van Leef brandveilig is er ook een affiche uitgewerkt om te wijzen op de risico’s van het vrijkomen van giftige stoffen bij een woningbrand. Het devies is: Blijf uit de rook. Blijf op afstand. Sluit je ramen en deuren. Schakel de ventilatie van je woning of wagen uit.
Ook de Nederlandse website blijfuitderook.nl bevat nuttige informatie.
Barpie
Ook het Franse Barpi, met zijn ARIA database, heeft een kort flashbericht “Attention aux fumées d’incendie!” uitgewerkt.