08.02.2023

Op 24 januari 2023 werd de CAO 164 betreffende de tegemoetkoming van de werkgever voor de verplaatsingen per fiets van de werknemer tussen zijn woonplaats en zijn plaats van tewerkstelling gesloten (ofwel de “CAO fietsvergoeding woon-werkverkeer”).

Dit artikel geeft wat meer informatie over deze CAO en schetst de achtergrond van de totstandkoming ervan. Er wordt daarnaast verwezen naar BeSWIC-berichten rond duurzame verplaatsingen, zoals het bericht over het federale actieplan Be-Cyclist. Tenslotte gaat het artikel dieper in op de uitleg gegeven bij de adviezen van de Nationale Arbeidsraad (NAR) en wordt de link gelegd met BeSWIC-berichten die verwijzen naar CAO’s.

CAO 164 in hoofdlijnen

Deze CAO regelt in 10 artikels de toekenningsvoorwaarden, het bedrag en de modaliteiten van de fietsvergoeding. Deze CAO is suppletief en doet geen afbreuk aan de reeds gesloten sector- of ondernemings-CAO’s hierover. De overeenkomst is van toepassing op regelmatige verplaatsingen met de fiets.

Een fiets wordt beschouwd als rijwiel, gemotoriseerd rijwiel of speedpedelec zoals gedefinieerd in het algemeen reglement op de politie van het wegverkeer. Andere vervoersmiddelen vallen hier niet onder. Ten minste wekelijks 1 keer met de fiets of een volledig seizoen wordt in de CAO als voorbeeld gegeven van “regelmatige verplaatsingen”.

Het traject wordt op 20 km heen geplafonneerd. Het basisbedrag voor de fietsvergoeding bedraagt 0,145 euro per afgelegde kilometer, maar is geïndexeerd. Voor 2023 komt dit neer op 0,27 euro. Het bedrag wordt gestort in de betaalperiode die in de onderneming gebruikelijk is. De werknemer vermeldt het aantal kilometers en het aantal betrokken dagen en dient een verklaring op erewoord in.

In het najaar 2024 gebeurt een evaluatie van deze CAO. Deze CAO treedt in werking op 1 mei 2023 en is voor onbepaalde termijn gesloten.

Meer informatie is beschikbaar op de website van de NAR: Collectieve arbeidsovereenkomst Nr. 164: Zitting van dinsdag 24 januari 2023 (PDF, 378 KB).

Achtergrond

Deze CAO dient samen met de NAR-adviezen 2343 “het fietsgebruik voor het woon-werkverkeer bevorderen” en 2351 “promotie van de fiets in het woon-werkverkeer” van dezelfde datum gelezen te worden. Het NAR-advies 2343 is hetzelfde als het advies van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB 2023-0175).

Het NAR-advies 2343 (en CRB 2023-0175) heeft een advies gegeven over 3 aspecten, met de respectievelijke titels:

  • Inzetten op fietsvriendelijke infrastructuur
  • Aanpassing van het regeringsvoorstel van compensatiemaatregel voor werkgevers
  • Situatie van de werknemers van de overheidssector in ruime zin

In het advies definiëren beide raden (NAR en CRB) in eerste instantie een voorwaarde die in hun ogen absoluut moet worden vervuld opdat de maatregelen die door het vrijgemaakte fietsbudget zullen worden gefinancierd, hun doel niet voorbijschieten.

Vervolgens vragen zij enkele concrete aanpassingen aan het door de federale regering voorgestelde compensatiemechanisme om de financiële impact voor de werkgevers van de veralgemening en de verhoging van de betaalde vergoedingen te compenseren. Tenslotte vestigen zij de aandacht op de situatie van de werknemers van de openbare sector op wie de suppletieve CAO niet van toepassing is.

Meer informatie is beschikbaar op de website van:

Ook in 2022 gaven de NAR en de CRB enkele adviezen. Deze adviezen zijn beschikbaar op beide websites:

Hierover verscheen volgend bericht op deze BeSWIC website: Federaal actieplan ter promotie van de fiets “BE CYCLIST”: tussentijds verslag.

Over het federale actieplan Be-cyclist zelf verscheen volgend BeSWIC-bericht: Federaal actieplan ter promotie van de fiets.

Daarnaast was er ook nog dit BeSWIC-bericht: Webinar over het woon-werkverkeer met de fiets en andere elementen over veilig fietsen.

Vermeldenswaardig is dat op 7 februari 2023 door de FOD Mobiliteit de resultaten van de driejaarlijkse federale enquête woon-werkverkeer werden gepresenteerd. Hieruit bleek ook dat het aandeel van de fiets in opmars is.

Adviezen NAR

Op de website van de NAR kunnen de CAO’s niet enkel op nummer gevonden worden, maar ook per thema. Sectorale CAO’s zijn niet beschikbaar op de website van de NAR, maar beschikbaar op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid) per paritair comité.

Er is onderverdeling gemaakt in volgende thema’s (alfabetisch opgelijst):

  • Alcohol- en drugbeleid
  • Arbeidsduur
  • Arbeidsovereenkomsten
  • Borgtocht
  • Brugpensioen / stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag
  • Deeltijdse arbeid
  • Ecocheques
  • Gelijke behandeling
  • Jaarlijkse vakantie
  • Loon
  • Loopbaanonderbreking
  • Nachtarbeid
  • Nieuwe technologieën
  • Ondernemingsraden en comités voor preventie
  • Outplacement
  • Overgang van onderneming
  • Privacy
  • Rol van de werknemers - omzetting van Europese richtlijnen
  • Sluiting van ondernemingen
  • Telewerk
  • Tijdelijke werkloosheid
  • Uitzendarbeid
  • Verlof om dwingende redenen
  • Vertegenwoordiging van het personeel
  • Vervoer van de werknemers
  • Werkgelegenheidsplan oudere werknemers
  • Werving en selectie

Daarnaast kan je op de website van de NAR ook nog rapporten vinden en andere adviezen. Er is ook een pagina met meer uitleg over de samenstelling, werking en bevoegdheden.

Ook de adviezen van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk (HRPBW) zijn van belang voor een preventieadviseur. Een overzicht is beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid: Adviezen van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk.

Andere BeSWIC-berichten over CAO’s

Enkele berichten op deze BeSWIC website verwijzen ofwel naar CAO’s voor het geheel van de economische bedrijvigheid (beschikbaar op de website van de NAR), of naar sector- of bedrijfs-CAO’s (beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid). Enkele voorbeelden (niet-limitatief):

Er zijn in het verleden ook al parlementaire vragen gesteld over CAO’s.

Daarnaast zijn enkele onderwerpen rond CAO’s verwerkt in thema’s zoals telewerk, oudere werknemers en alcohol en drugs.