Charter grensoverschrijdend gedrag in de sector gezinszorg

In de sector van de gezinszorg hebben Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties een gezamenlijk aanpak afgesproken rond ongewenst seksueel gedrag tijdens tewerkstelling aan huis. Het charter “ongewenst seksueel gedrag op het werk” werd op 24 mei 2022 ondertekend.

Hieronder vindt u meer informatie over de inhoud van het charter. Verder wordt er verwezen naar enkele relevante artikels over huishoudhulpen en berichten op de BeSWIC website over charters rond grensoverschrijdend gedrag in andere sectoren. Tenslotte verwijst dit artikel naar een aantal interessante rubrieken op deze website.

Het charter

In de sector van de gezinszorg zijn meer dan 30.000 medewerkers actief bij de Vlaamse diensten voor gezinszorg. Zij bieden jaarlijks ondersteuning aan meer dan 200.000 gezinnen. Medewerkers van de diensten voor gezinszorg werken in de woning van hun cliënten en lopen hierdoor in het bijzonder risico om geconfronteerd te worden met grensoverschrijdend gedrag. De welzijnsmeting van april 2019 en een vakbondsenquête uit 2017 waren de aanleiding om hier als sector preventief verder op in te zetten.

De 3 vakbonden en Zorggezind, de koepelorganisatie van de diensten voor gezinszorg, beslisten om de aanpak rond deze problematiek te versterken met de ondertekening van een nieuw charter “ongewenst seksueel gedrag op het werk”. De ondertekening van het charter is niet meer dan een logische stap in het verder maximaal beschermen van de medewerkers.

Het charter is een versterking van reeds bestaande initiatieven in het engagement naar een veilige werkomgeving. ICOBA, het kennis- en expertisecentrum rond het thema agressie, zal de sector ook ondersteunen in de verdere aanpak van deze problematiek.

Er zijn 7 basisprincipes en 10 engagementen:

Basisprincipes:

  • de medewerkers maximaal beschermen tegen ongewenst seksueel gedrag tijdens de tewerkstelling aan huis;
  • van de gebruikers en hun omgeving respect eisen voor de medewerkers die werken bij hen thuis en ongewenst seksueel gedrag als volstrekt onaanvaardbaar beschouwen;
  • alert zijn voor signalen die een voorbode kunnen zijn van ongewenst seksueel gedrag tijdens de tewerkstelling aan huis en elke medewerker die ongewenst seksueel gedrag meldt ernstig nemen;
  • gebruikers informeren en sensibiliseren over de gevolgen van dergelijk gedrag;
  • medewerkers informeren en versterken in communicatie en weerbaarheid bij deze problematiek;
  • voorzien in een laagdrempelige melding;
  • zorgen voor een adequate opvolging bij problemen, zowel inzake ondersteuning van de medewerkers als ten aanzien van de probleemsituatie.

Engagementen:

  • de gebruikers schriftelijk informeren over de uitgangspunten inzake grensoverschrijdend gedrag van bij de start van de zorg en ondersteuning;
  • beschikken over een actieplan dat de preventie en opvolging van ongepast seksueel gedrag tijdens de tewerkstelling aan huis, in de diensten concreet vorm geeft (bij opstelling van dit actieplan wordt het advies ingewonnen van het CPBW of de syndicale afvaardiging en het actieplan wordt opgevolgd binnen deze organen);
  • het actieplan kan niet los gezien worden van de uitwerking van de preventie van psychosociale risico’s op het werk, zoals ook beschreven in het arbeidsreglement. Dit omvat onder andere:
    • de beschrijving van de interne procedure voor informele en formele psychosociale interventie,
    • de beschrijving van de externe mogelijkheden,
    • de opmaak van een register,
    • de laagdrempelige toegankelijkheid van de preventieadviseur psychosociale risico’s en indien voorzien in de organisatie, de vertrouwenspersoon;
  • het actieplan bevat inhoudelijk:
    • wat breed onder ongewenst seksueel gedrag wordt begrepen,
    • de wijze waarop de gebruikers geïnformeerd worden over de duidelijke richtlijn van respect naar de medewerkers toe en het niet accepteren van elke vorm van ongewenst seksueel gedrag,
    • hoe de medewerker moet reageren in geval van ongewenst seksueel gedrag (verlaten van de risicoplaats, laagdrempelige verwittiging van de dienst),
    • de afspraken inzake verdere bespreking en mogelijkheden van ondersteuning,
    • de onmiddellijk te zetten stappen (medisch en juridisch) bij aanranding en verkrachting;
  • tijdens de introductie van nieuwe medewerkers wordt informatie gegeven over het actieplan;
  • de medewerkers regelmatig informeren over dit actieplan via de daarvoor bestaande kanalen;
  • het vormingsaanbod bevat communicatievaardigheden, die ook versterkend zijn in het formuleren van grenzen ter preventie van, en accuraat handelen in geval van ongewenst seksueel gedrag;
  • het onmiddellijk nemen van actie ten opzichte van de gebruiker en/of zijn omgeving in geval van ongewenst seksueel gedrag. De genomen actie wordt besproken met de betrokken medewerker en is proportioneel aan de ongepaste handeling en de gehele zorgcontext van de gebruiker;
  • ervoor zorgen dat de medewerker in geval van ongewenst seksueel gedrag laagdrempelig contact kan hebben met de preventieadviseur psychosociale aspecten;
  • kiezen voor een continue evaluatie en het actieplan indien nodig aanpassen.

Meer info over het charter

in volgende nieuwsberichten:

Andere artikels op BeSWIC over huishoudhulpen

Op deze BeSWIC website zijn in het verleden al een aantal artikels over huishoudhulpen verschenen. Hieronder vindt u enkele voorbeelden:

Huishoudhulpen kunnen, naast grensoverschrijdend gedrag, ook in contact komen met agressie en andere vormen van psychosociale risico’s. Volgend bericht op deze BeSWIC website behandelt niet enkel de campagne van de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken (IBZ) eind 2021, maar verwijst ook naar andere berichten over agressie en naar het kennis- en expertisecentrum rond het thema agressie ICOBA, dat hierboven al werd vermeld: Preventiecampagne voor wederzijds respect tussen burgers en veiligheidsberoepen.

Andere sectoren met charters en actieplannen over grensoverschrijdend gedrag

Ook andere sectoren hebben charters en actieplannen ontwikkeld.

Voorbeelden hiervan vindt men onder andere bij de universiteiten en in de wereld van de gymnastiek:

Op deze BeSWIC website verscheen volgend bericht over het actieplan rond grensoverschrijdend gedrag in de mediasector: Actieplan grensoverschrijdend gedrag in de mediasector.

Over het probleem binnen de juridische beroepen verscheen dan weer volgend bericht: Wereldwijde studie over psychosociale risico’s binnen de juridische beroepen.

Ook volgende campagnes zijn vermeldenswaardig:

Meer info

op deze BeSWIC website: