De Internationale Arbeidsorganisatie: algemene beginselen van de arbeidsinspectie, richtsnoeren en praktijkcodes

De Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) werd opgericht in 1919, als onderdeel van het Verdrag van Versailles dat een einde maakte aan de Eerste Wereldoorlog, om uitdrukking te geven aan de overtuiging dat universele en duurzame vrede alleen kan bestaan als deze gebaseerd is op sociale rechtvaardigheid.

In 1946 werd de IAO een gespecialiseerd agentschap van de Verenigde Naties, met zetel in Genève. Haar unieke tripartiete structuur geeft een gelijke stem aan werknemers, werkgevers en regeringen van 187 lidstaten. De IAO stelt arbeidsnomen vast (verdragen en aanbevelingen bij deze verdragen), ontwikkelt beleid en werkt programma’s uit ter bevordering van fatsoenlijk werk voor alle vrouwen en mannen. Tot op heden zijn er 190 verdragen gestemd.

Meer informatie over de IAO:

  • in volgend nieuwsbericht op deze BeSWIC website naar aanleiding van het 100-jarig bestaan: 100 jaar IAO;
  • informatiebrochure in 9 talen, waaronder het Engels en het Frans: ILO information leaflet.

Hieronder vindt u meer informatie over de recente richtsnoeren inzake algemene beginselen van de arbeidsinspectie, andere praktijkcodes en richtsnoeren en andere berichten over de IAO.

Richtsnoeren inzake algemene beginselen van de arbeidsinspectie

In november 2011 is het “Standards review mechanism” van de IAO gestart. In 2018 zijn 2 instrumenten rond de Arbeidsinspectie herzien, namelijk het verdrag 85 en aanbeveling 20. Er werd geoordeeld dat aanbeveling 20 verouderd was en moest worden vernieuwd.

Het bestuursorgaan van de IAO heeft tijdens zijn 341e zitting (maart 2021) besloten een Vergadering van Deskundigen inzake technische richtsnoeren betreffende de algemene beginselen van de arbeidsinspectie bijeen te roepen. Op de technische meeting van 13-16 december 2021 werd een nieuwe aanbeveling 20 gemaakt.

Aan deze vergadering namen acht deskundigen op het gebied van de arbeidsinspectie deel (respectievelijk aangewezen door acht geselecteerde regeringen), acht deskundigen die waren aangewezen door de werkgeversgroep en acht deskundigen die waren aangewezen door de werknemersgroep. Kris de Meester, eerste adviseur bij het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO), was één van de 3 vicevoorzitters voor de kant van de werkgeversgroep.

Volgens punt 16.2 van het verslag I (C) van de voorzitter van het bestuursorgaan van de IAO van de 110e Internationale Arbeidsconferentie is de intrekking van aanbeveling 20 niet behandeld tijdens deze conferentie (wat oorspronkelijke de bedoeling was), maar verdaagd naar 2023 en zal dit behandeld worden op de 111e Internationale Arbeidsconferentie. Lees het rapport op de website van de IAO: Report of the Chairperson of the Governing Body for the period 2021–22.

Meer informatie over de Arbeidsinspectie, hun systemen en andere informatie is beschikbaar op de website van de IAO, in de rubriek Labour inspection systems, policies and methods.

Europa kent ook het ‘Senior Labour Inspectors Committee’ (SLIC). Meer informatie hierover:

Andere praktijkcodes en richtsnoeren

De Internationale Arbeidsorganisatie stelt ook praktijkcodes op. Deze hebben niet dezelfde waarde als een verdrag maar zijn bedoeld als codes van goede praktijk.

Begin 2022 heeft de IAO een herziene en bijgewerkte praktijkcode inzake veiligheid en gezondheid op het werk (VGW) in de bouwsector aangenomen. De vorige code voor deze sector dateerde van 1992. De bijgewerkte code is het resultaat van een bijeenkomst van deskundigen uit regeringen en werkgevers- en werknemersorganisaties, die plaatsvond van 21 tot 25 februari 2022. Lees het bericht hierover op deze BeSWIC website: ILO keurt herziene praktijkcode voor veiligheid en gezondheid in de bouw goed.

In 2017 bracht de IAO al een gids uit die specifiek op de arbeidsinspecteurs gericht is en deze groep tracht te ondersteunen bij het vervullen van hun inspectietaak. De gids verstrekt in een gebruikersvriendelijk formaat informatie over een voorgestelde methodologie voor het uitvoeren van inspecties van bouwactiviteiten. Dit gaat van de planning tot de rapportage over de inspectie, tot het oplijsten van technische informatie die de arbeidsinspecteurs aan de werkgevers en de werknemers kunnen overbrengen, om zo "fatsoenlijk werk" te waarborgen. De gids is beschikbaar in het Engels op de website van de IAO: Conducting Labour Inspections on Construction - A guide for labour inspectors.

Naast de bouwsector, zijn er ook voor andere sectoren praktijkcodes ontwikkeld. Een overzicht van de diverse praktijkcodes voor andere sectoren is beschikbaar op de website van de IAO: Code of Practice (Safety and health at work).

Codes voor het jaar 2009 zijn via volgende link te vinden: ILO Codes of Practice and Guides on Occupational Health.

Andere IAO-berichten

De Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid) speelt een belangrijke rol bij de IAO. De Afdeling van de internationale betrekkingen en de socio-economische studies volgt immers de Internationale Arbeidsconferentie op.

In uitvoering van aanbeveling nr. 197 betreffende het promotioneel kader voor veiligheid en gezondheid op het werk van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) werd het Belgisch nationaal profiel voor veiligheid en gezondheid op het werk door België uitgewerkt. Meer informatie hierover is beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid: Welzijn op het werk.

Profielen van andere landen wereldwijd (inclusief België) zijn beschikbaar op de website van de IAO: Country profiles on occupational safety and health (Occupational Safety and Health). Natlex, de IAO-databank van de nationale wetgeving van 196 landen inzake arbeid, sociale zekerheid en aanverwante rechten van de mens, kan zowel door bedrijven als expats worden geconsulteerd in hun zoektocht naar een specifieke regelgeving in een bepaald land. Op deze BeSWIC website kon je over deze categorie van werknemers volgend bericht lezen: Duty to care: welzijn van werknemers in het buitenland.

Als gevolg van de betrokkenheid van de FOD Werkgelegenheid komen er ook regelmatig berichten van de IAO op de website van de FOD Werkgelegenheid en op deze BeSWIC website. Enkele voorbeelden:

Gelieerd aan dit laatste nieuwsbericht is het interessant om te verwijzen naar de 110e Internationale Arbeidsconferentie, die een resolutie aannam om het beginsel van een veilige en gezonde werkomgeving toe te voegen aan de fundamentele beginselen en rechten op het werk van de IAO. Lees hierover het volgende nieuwsbericht in het Engels op de website van de IAO: 110th International Labour Conference: International Labour Conference adds safety and health to Fundamental Principles and Rights at Work.

Dit betekent dat veiligheid en gezondheid op het werk de vijfde categorie zal worden van de fundamentele beginselen en rechten op het werk, die in 1998 werden aangenomen. De IAO-Lidstaten engageren zich om deze beginselen en rechten te respecteren en bevorderen, los van het feit of ze de relevante Verdragen die ermee gepaard gaan al dan niet geratificeerd hebben. De nieuwe Fundamentele Verdragen zijn Verdrag nr. 155 betreffende veiligheid en gezondheid op het werk, en Verdrag nr. 187 inzake het promotioneel kader voor de veiligheid en gezondheid op het werk. Over de reikwijdte en betekenis van de wijziging van “de verklaring van 1998” werd het volgende verslag gemaakt, beschikbaar op de website van de IAO: Inclusion of safe and healthy working conditions in the ILO’s framework of fundamental principles and rights at work.

Daarnaast speelt ook de nationale arbeidsraad (NAR) een belangrijke rol. Bepaalde rapporten en adviezen omtrent de IAO of die aan de IAO moeten worden voorgelegd, kan men vinden op een specifieke webpagina van de NAR: Documenten per thema - IAO / Internationaal.