Duurzaam werk voor vrouwen en oudere werknemers

De vergrijzende beroepsbevolking in Europa vereist strategieën over veiligheid en gezondheid op het werk (OSH) om de verschillende uitdagingen voor mannen en vrouwen aan te pakken en zo het beleid, het debat en het toekomstig onderzoek over duurzaam werk beter te kunnen sturen.

Het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) heeft onlangs deze documenten in het Engels gepubliceerd met betrekking tot een onderzoeksverslag over de gevolgen voor de veiligheid en gezondheid op het werk voor vrouwen en de vergrijzende beroepsbevolking:

Zij wijzen op de noodzaak van leeftijds-gerelateerde veranderingen waarin rekening wordt gehouden met biologische verschillen. Wat kan er worden gedaan om de OSH-risico's met betrekking tot geslacht en leeftijd aan te pakken en hoe kunnen werkgevers daar hun steentje toe bijdragen?

Demografische veranderingen maken van leeftijds-gerelateerde OSH-strategieën een cruciaal instrument om de mensen langer te laten werken en ook de bedrijven competitief te laten blijven. Dat het noodzakelijk is om na te gaan hoe geslacht en leeftijd interageren met veiligheid, gezondheid en duurzaam werk, wordt daarbij soms over het hoofd gezien.

In een evenwichtige OSH-strategie moet zowel met de leeftijd als met het geslacht rekening worden gehouden. Vooral voor vrouwelijke werknemers kunnen er verschillende maatregelen nodig zijn om de veiligheid en de gezondheid ervan te beschermen en te verbeteren, met name voor wie zorgtaken moet combineren met arbeid, voor wie een emotioneel veeleisende baan heeft of voor wie bijvoorbeeld meer lichamelijk inspannende arbeid moet verrichten.

Vrouwen lopen ook een hoger risico op chronische aandoeningen, zoals artrose en osteoporose. De meeste chronische aandoeningen zijn echter beheersbaar en met kleine aanpassingen van de werkomstandigheden kunnen veel problemen worden verlicht, zoals de aanpassing van de apparatuur, de aanpassing van de werktijden of de overdracht van sommige taken.

Eenvoudige ergonomische werkdruk-reducerende maatregelen, zoals bijvoorbeeld tilapparatuur, hebben een positieve invloed op jonge én oudere werknemers, waarbij het enige verschil erin bestaat dat, terwijl ze het werk voor jongere werknemers vergemakkelijken, ze voor oudere werknemers het werk vaak precies mogelijk maken. Het is van vitaal belang dat de banen van de jonge en oudere werkneemsters niet over het hoofd worden gezien wanneer dergelijke ergonomische ingrepen om het werk lichter en dus duurzamer te maken worden doorgevoerd. Dit levenslange streven naar duurzamer werk is ook van cruciaal belang voor het voorkomen van toekomstige risico's en zou moeten worden opgenomen in risicobewustmakingslessen op school ten behoeve van de kinderen.

De werkgevers hebben ook een rol te spelen bij de integratie van de genderdimensie in de risico-evaluatie en de strategieontwikkeling, bij het bevorderen van duurzaam werk en het aanpakken van de risico's aan de bron. Dat omvat ook specifiek advies om OSH-risico's aan te pakken in sectoren en banen waarin overwegend vrouwen zijn tewerkgesteld, bijvoorbeeld in de gezondheidszorg, het onderwijs en de detailhandel. Toch mag de genderproblematiek ook niet worden vergeten bij het duurzamer maken van het werk in sectoren waarin vooral mannen werken, zoals de bouw.

Oudere vrouwelijke werknemers kunnen geconfronteerd worden met een dubbele discriminatie. Het is belangrijk dat ze worden gezien als waardevolle activa. Hiertoe kan worden ingezet op bewustmaking. Eenvoudige maatregelen, zoals het verminderen van het werkeisen, brengen vaak soelaas voor werknemers van alle leeftijden en van beide geslachten.

Hoewel werkgevers nu al maatregelen kunnen nemen om geslachtsgebonden OSH-problemen te verlichten, zijn meer onderzoek en praktische hulpmiddelen onontbeerlijk om de snijlijn tussen leeftijd en geslacht met betrekking tot OSH en duurzaam werk beter te leren begrijpen.

Bron: Sustainable work: understanding the implications of gender and age

Meer info

Op de website van Eurofound is er een topic sustainable work.