De Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, K.M.O., Middenstand en Energie heeft een brochure gepubliceerd over het gewijzigd reglementair kader voor het verhandelen van bouwproducten. De brochure is bedoeld voor de professionelen uit de bouwsector en beschrijft de gevolgen van de voorschriften van de nieuwe Europese Verordening EU 305/2011 voor het verhandelen van bouwproducten. Die Verordening beoogt in de eerste plaats een verbetering van het vrije verkeer van bouwproducten op de interne Europese markt.
Inhoud van de brochure
Het eerste deel van de brochure beschrijft de algemene principes van de Verordening, verschillende begrippen, de verplichtingen van iedereen en legt de CE-markering uit.
Het tweede deel richt zich tot de fabrikanten. De verschillende etappes om de prestatieverklaring op te stellen en om de CE-markering aan te brengen komen er aan bod.
Het derde deel omvat verschillende praktische aspecten die de aannemers, voorschrijvers van lastenboeken en architecten kunnen helpen bij hun keuze.
Het vierde en laatste deel is gewijd aan de voorziene aanpassingen van de Belgische wetgeving.
Wat is een bouwproduct?
Volgens de Verordening 305/2011 is elk product dat bestemd is om blijvend te worden verwerkt in bouwwerken een bouwproduct. Het gamma van bouwproducten is zeer ruim: bakstenen, beton, polymeren, dakpannen, mozaïeken, balken, deuren, ramen, sanitaire toestellen, … Samengevat kunnen bouwproducten dus zowel basisproducten (vb. cement), halffabrikaten of eindproducten (vb. ramen) of kits zijn (vb. brandwerende verf). Bijlage IV van de verordening geeft de 35 productgebieden.
Er is wel een bijzonderheid aan deze Verordening: het toepassingsgebied heeft wel betrekking op de bouwproducten, maar de zeven erin opgesomde fundamentele eisen zijn van toepassing op de bouwwerken als geheel en niet op de bouwproducten zelf. Bouwwerken kunnen zowel gebouwen als civieltechnische bouwwerken zijn.
Om te kunnen voldoen aan de fundamentele eisen moeten de bouwproducten een aantal essentiële kenmerken hebben. De eisen die men stelt aan bouwwerken, hebben dus gevolgen voor de kwaliteit of de prestaties van de bouwproducten. De bouwproducten moeten dus geschikt zijn voor het gebruik in een bouwwerk.
7 fundamentele eisen voor bouwwerken
De zeven fundamentele eisen voor bouwwerken zijn:
- Mechanische weerstand en stabiliteit
- Brandveiligheid
- Hygiëne, gezondheid en milieu
- Veiligheid en toegankelijkheid bij gebruik
- Bescherming tegen geluidshinder
- Energiebesparing en warmtebehoud
- Duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen
Deze eisen hebben niet alleen betrekking op kwantitatieve criteria, zoals dimensionering en vermindering van het energieverbruik, maar ook op een aantal kwalitatieve aspecten, zoals de gevolgen voor de gezondheid. Onder eis 3 valt bijvoorbeeld het vermijden van de ontwikkeling van giftige gassen vermijden en de uitstoot van gevaarlijke stralingen, enz. Eis 4 heeft dan weer betrekking op het voorkomen van de risico’s op uitglijden, valpartijen, schokken, brandwonden, enz.
In de handel brengen van bouwproducten
Vanaf 1 juli 2013 is de Verordening officieel van toepassing. Dan moet de fabrikant voor bouwproducten die verhandeld worden (mits een aantal afwijkingen), een “prestatieverklaring” opstellen op basis van de “geharmoniseerde technische specificaties”. Als er voor een bouwproduct een prestatieverklaring moet worden opgesteld, dan volgt hieruit automatisch een “CE-markering”.
De prestatieverklaring bevat de essentiële kenmerken van het bouwproduct volgens de toepasselijke geharmoniseerde technische specificaties. De fabrikant stelt de verklaring op rekening houdend met het product en het beoogde gebruik. Bij de verklaring moet hij ook informatie toevoegen over het gehalte aan gevaarlijke stoffen van het bouwproduct.
De term “geharmoniseerd” verwijst naar eenvormige Europese documenten en onder technische specificaties vallen de geharmoniseerde normen en de Europese beoordelingsdocumenten.
CE-markering
De fabrikant of de verantwoordelijken voor het in de handel brengen van het bouwproduct brengt de CE-markering aan. Zo tonen zij aan dat ze verantwoordelijk zijn voor de overeenstemming van het product met de aangegeven prestaties ervan.
Indien het bouwproduct onder meerdere wetgevingen valt die in het aanbrengen van de CE-markering voorzien, geeft de CE-markering aan dat het product in overeenstemming is met de toepasselijke eisen van deze verschillende wetgevingen.
In het kader van de Verordening 305/2011 voor het verhandelen van bouwproducten mag de fabrikant de CE-markering niet aanbrengen als hij geen prestatieverklaring heeft opgesteld.
De CE-markering moet zichtbaar, leesbaar en onuitwisbaar zijn. In principe wordt de markering aangebracht op het product zelf, op het bijbehorende etiket of op de verpakking.
Productcontactpunt voor de bouw
Zoals bij de CLP- en REACH-verordening is er een contactpunt opgericht waar u meer informatie kunt verkrijgen. U kunt dit bereiken op 02/2779347 of via mail op belspoc@economie.fgov.be
Nieuwe aanpak of nieuwe kaderverordeningen voor accreditatie?
De verordening verwijst ook naar verordening 764/2008 en 765/2008 dat het nieuwe kader voor accreditatie is. De verordening heeft ook een aantal trekjes van de nieuwe aanpakrichtlijnen, zoals de verwijzing naar aangemelde instanties, maar verwijdert er zich meer van dan de oude bouwproductenrichtlijn. Er wordt ook een nieuwe Technische beoordelingsinstantie in het leven geroepen.
Omzetting in Belgische regelgeving
Alhoewel het een verordening is, zal men in België toch de bestaande wetgeving moeten aanpassen. De wet van 25 maart 1996 en het koninklijk besluit van 19 augustus 1998 zal vervangen worden.
Meer informatie
Over de Verordening EU 305/2011:
- Raadpleeg de FAQ over bouwproducten op de website van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie
- In de rubriek ‘bouwsector’ van de website van de Europese Commissie (in het Engels): Construction Products Regulation
- Raadpleeg de Nederlandse tekst van de verordening op de website van de Europese Unie: Verordening (EU) nr. 305/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2011 tot vaststelling van geharmoniseerde voorwaarden voor het verhandelen van bouwproducten en tot intrekking van Richtlijn 89/106/EEG van de Raad (PDF)
Over normen en technische specificaties:
- De website “newapproach.org” biedt informatie over het standaardiseringsproces in Europa. Deze website bestaat niet meer en is vervanging door het nieuw wetgevend kader. U vindt er meer informatie over de nieuwe aanpakrichtlijnen en de geharmoniseerde normen (in het Engels): New Approach Standardisation in the Internal Market
- Aangemelde instanties voor de bouwproductenverordening op de website van de Europese commissie (in het Engels): Construction - Notified Bodies
- De website van de ‘European Committee for Standarization - European Electrotechnical Committee for Standardization’ (CEN/CENELEC) bevat informatie over de standaardiseringsactiviteiten in de bouwsector (in het Engels): Construction
- De website van de Belgische Unie voor de technische goedkeuring in de bouw (BUtgb) bevat informatie over de technische goedkeuringen voor bouwmaterialen, -producten, -systemen en van installateurs: BUTg
Over de herziening van de bouwproductenverordening, lees het artikel op de website van Agoria: Herziening van de Bouwproductenverordening (CPR).