Elders werkende en mobiele werknemers: risico's beheren voor duurzame banen

Update 05/01/2024

Als het gaat om gezonde werkplekken voor alle leeftijden, is er één groep werknemers die vaak vergeten wordt, de elders werkende mobiele werknemers. Zij werken soms thuis, in de huizen van anderen of zijn voortdurend onderweg. Hierdoor hebben die werknemers specifieke problemen op het gebied van gezondheid en veiligheid waarmee rekening moet worden gehouden.

Tot de werknemers die als ‘elders werkende’ of 'mobiele’ werknemers moeten worden beschouwd, behoren thuis- en gezondheidswerkers, verkopers, schoonmakers en zelfs ingenieurs die op diverse locaties windturbines moeten onderhouden. Elke groep heeft te kampen met diverse uitdagingen op het gebied van arbeidsveiligheid en -gezondheid (OSH) waarop zij en hun werkgevers moeten zijn voorbereid.

Om de risico’s voor ‘elders werkende’ werknemers te verminderen is het van belang dat de werkgevers risicoanalyses uitvoeren en de nodige aanpassingen doorvoeren om ervoor te zorgen dat hun personeel over aangepast materiaal beschikt. Opleiding en toezicht zijn ook van onontbeerlijk belang om ervoor te zorgen dat de werknemers op de hoogte zijn van de risico's.

Werknemers uit de thuis- en gezondheidszorg en maatschappelijke werkers worden vaak geconfronteerd met moeilijke en stressvolle situaties bij het omgaan met personen die zeer zwaar ziek zijn, met gehandicapten of met mensen die in grote sociale noodsituaties verkeren. Als werknemers niet in staat zijn om met zo'n noodsituaties om te gaan, kan dit op langere termijn tot psychosociale problemen leiden.

Om de zorgverleners met stress te helpen omgaan, ontwikkelde de Belgische Vereniging ‘Service d'Aide aux Familles Bruxelloises’ een 'life coach’ programma. Het programma, dat nu beschikbaar is voor gezinshelpers die ouder zijn dan 45 jaar, heeft tot doel hun communicatievaardigheden te verbeteren en hen te helpen om nieuwe kwalificaties te verwerven. Het project kreeg financiële steun van een overheidsinstantie opgericht om het welzijn van oudere werknemers te verbeteren.

Dank zij het life-coach programma, dat in 2013 van start ging, werden alle probleemsituaties geïdentificeerd die stress en burn-out veroorzaakten. Het identificeren en oplossen van die probleemsituaties is van vitaal belang om het personeel te blijven motiveren en oudere werknemers aan het werk te houden. Een voorlopige evaluatie van het programma toont aan dat alle deelnemers menen dat de training hun vaardigheden versterkt om met conflictsituaties om te gaan, maar ook om hun emoties te beheersen en afstand te nemen van hun eigen levenservaring.

Het programma is uitermate geschikt voor andere organisaties die soortgelijke thuiszorgdiensten aanbieden. Financiële steun is echter essentieel voor non-profit organisaties, zoals in het Belgische geval.

Naast psychosociale risico's kunnen ‘elders werkende’ werknemers ook blootgesteld worden aan fysieke risico's of biologische factoren, die met de leeftijd ook erger kunnen worden.

Schoonmaakpersoneel moet bijvoorbeeld vaak op allerlei onbekende werkplekken werken. Vooral oudere werknemers lopen een groot risico op musculoskeletale aandoeningen(MSA) door de fysieke vereisten en de ongemakkelijke houdingen waarmee ze worden geconfronteerd en vaak hebben ze geen opleiding in ergonomie gekregen.

Werknemers in de windenergiesector hebben ook een fysiek veeleisende baan waarbij zij klimladders moeten gebruiken in hoge windmolens of langdurig in kleine ruimten moeten werken, situaties die beide van invloed zijn op de gezondheid en dus ook de arbeidsgeschiktheid van die werknemers beïnvloeden.

Hoewel de werkgevers verantwoordelijk zijn voor de arbeidsveiligheid en –gezondheid van hun werknemers, is het toch belangrijk om iedereen te betrekken, zowel werkgevers als managers én werknemers, om gezonde werkplekken voor iedereen te creëren, ongeacht waar de mensen werken.

Bron: nieuwsbericht van de campagne “Gezond werk, voor alle leeftijden”.