Langdurig ziekteverzuim in België

Sinds een tiental jaar kent België een drastische toename van het aantal langdurig zieken. Dit laat voor 2016 veronderstellen dat de kosten van arbeidsongeschiktheid voor de sociale zekerheid hoger zullen liggen dan de kosten voor de werkloosheid. De grote uitdaging is om langdurig zieken terug op de arbeidsmarkt te krijgen.

De kwestie is niet om het aantal arbeidsongeschikte personen terug te dringen, maar indien mogelijk en op vrijwillige basis, te proberen om de terugstroom van zieken naar de arbeidsmarkt te bevorderen door het werk te verlichten en door de alternering tussen perioden van zorg en van werk te versnellen. Zo wordt het mogelijk om uit het binair systeem te ontsnappen dat er louter op neerkomt dat men ofwel volledig arbeidsgeschikt is, ofwel volledig arbeidsongeschikt.

Het is in die geest dat Maggie De Block, Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, een wetsontwerp verdedigt ter versterking van het re-integratieparcours voor zieke werknemers, dank zij een betere kennis van de factoren die de kansen op re-integratie beïnvloeden.

Daarbij wordt uitgegaan van een dubbele vaststelling:

  • hoe langer men ziek blijft, hoe kleiner de kans om naar de arbeidsmarkt terug te keren;
  • maar weinig personen in de HR-afdeling informeren naar de toestand van zieke werknemers en hun genezingsproces.

Het wetsontwerp heeft dus de verdienste deze leemten aan te vullen door het opleggen van een actieve samenwerking tussen de werknemer en de werkgever om ervoor te zorgen dat de terugkeer van de werknemer zo snel mogelijk in de beste voorwaarden mogelijk wordt.

Zonder in detail te treden van het wetsontwerp, wenst de minister dat na één maand en na zes maanden ziekte een ontmoeting plaats heeft tussen de werknemer en het ziekenfonds van de werknemer om te antwoorden op een vragenlijst waarin wordt gepeild naar welke factoren de re-integratie belemmeren en welke factoren die juist bevorderen.

Op basis van die vragenlijst kan de adviserende arts dan gemakkelijk en zeker sneller, oordelen over de opportuniteit van een re-integratieparcours binnen het bedrijf.

Dit parcours kan een aanpassing van de arbeidsregeling inhouden, maar ook betrekking hebben op de praktische modaliteiten van de arbeidsprestaties.

De werkgevers responsabiliseren

Aangezien men ook de werkgevers wil responsabiliseren, wordt de werkgever gevraagd ervoor te zorgen dat er in zijn bedrijf zo min mogelijk langdurige zieken zijn.

Deze aanpak versterkt alleen de geest van de wet van 28 februari 2014 inzake de preventie van psychosociale risico's op het werk, waardoor de werkgever een echt beleid ter bestrijding van psychosociale risico's op het werk moest gaan voeren. Dat lijkt niet te volstaan. Daarom wenst de minister dat bedrijven investeren in de re-integratie van arbeidsongeschikte werknemers.

Tot slot bepaalt Maggie De Block dat gedurende een bepaalde periode nadat de werknemer zijn gewaarborgd loon heeft ontvangen, het ziekenfonds nog slechts een gedeelte van de uitkering betaalt. Het resterende gedeelte wordt dan betaald door de werkgever. Kleine bedrijven zullen zo veel mogelijk gespaard worden.

In geval van arbeidsongeschiktheid zal de werkgever niet verplicht zijn om enkel het loon van slechts één maand te betalen, zoals dat nu het geval is in België. De werkgever zal het loon van de werknemer moeten betalen gedurende twee jaar. Met andere woorden, de zieke werknemer blijft gedurende twee jaar een financiële last voor de werkgever.

In een dergelijk situatie is het begrijpelijk dat de werkgever er alles aan doet om te voorkomen dat de werknemer langdurig ziek wordt. Preventie, bescherming, welzijn, begeleiding, opleiding, al deze begrippen worden dan belangrijk als de werkgever weet dat langdurige arbeidsongeschiktheid aanzienlijke financiële gevolgen heeft voor zijn bedrijf.

(Bron: Thierry Duquesne (advokaat - NautaDutilh), L'Echo, 13 oktober 2016)