MSA-gevalstudies: praktijkvoorbeelden voor de ondersteuning van werknemers met een chronische MSA

Update 05/10/2023

Heel wat werknemers ontwikkelen tijdens de uitoefening van hun job een musculoskeletale aandoening (MSA).

Wat kan er echter ondernomen worden om de impact van een MSA te verzachten en werknemers te ondersteunen om ondanks een MSA aan het werk te blijven? Dit artikel bekijkt drie specifieke gevallen van werknemers die lijden aan een chronische aandoening van het bewegingsapparaat. Het toont de praktijktips en maatregelen die hen hebben geholpen om met hun aandoening om te gaan en een verslechtering van hun toestand te verhinderen, dit terwijl ze aan het werk bleven of terug aan de slag gingen.

Gevalstudie 1: verandering van functie en aanpassing van de werkplek

Deze gevalstudie gaat over een mannelijke agent in zijn vijftiger jaren die aan costochondritis (een ontsteking van het kraakbeen tussen de ribben en het borstbeen), sciatica en pijn in de vingers lijdt. Zijn aandoening ontstond door het verplicht dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen, in dit geval een steekwerend vest, en als gevolg van zijn werktaken.

De toestand van de agent verslechterde door het feit dat zijn gezondheidsklachten niet meteen ernstig werden genomen en hij zelf liever geen ziektedagen wou opnemen. Vroegtijdig ingrijpen is van groot belang: hoe sneller klachten van het bewegingsapparaat worden behandeld, hoe kleiner de kans dat het probleem zich tot een pijnlijke en chronische aandoening ontwikkelt.

Dankzij een goede verstandhouding met zijn leidinggevende, die de klachten serieus nam, werd de agent overgeplaatst naar een kantoorfunctie en voorzien van ergonomisch materiaal, zoals een zit-stabureau, een aangepaste muis en een nieuw toetsenbord. Dit stelde hem in staat om voltijds te blijven werken. De ervaring van de agent leidde tot een herevaluatie van de persoonlijke beschermingsmiddelen: agenten werden voorzien van meer ergonomische steekwerende vesten om mogelijke problemen te vermijden. Dit toont het belang aan van het nemen van organisatorische maatregelen.

Gevalstudie 2: een ruimte voor strekoefeningen op de werkvloer en andere voorzieningen

Na een jaar afwezigheid keerde een vrouwelijke projectleider in haar vijftiger jaren met een lange voorgeschiedenis van rugklachten door langdurig zitten, met de hulp van haar werkgever geleidelijk aan terug naar haar job.

De werkneemster ging geleidelijk terug aan de slag, waarbij ze in eerste instantie halftijds werkte. Er werden een aantal aanpassingen aan de werkplek gedaan, zodat ze kon vermijden om lange periodes te moeten neerzitten. Zo kreeg ze een draadloze headset en spraakgestuurde dicteersoftware om haar spraak om te zetten in tekst. Om de druk bij het neerzitten te verminderen, kreeg ze een soort zitkussen dat ook vaak door rolstoelpatiënten wordt gebruikt.

De werkgever voorzag verder in een ruimte voor strekoefeningen, wat een verslechtering van haar toestand tegenging. De ruimte kwam ook andere werknemers ten goede, omdat ook zij nu een plaats hadden om strekoefeningen te doen wanneer zij last kregen van rugpijn.

Gevalstudie 3: helpende collega’s en een goede communicatie

Deze gevalstudie gaat over een 48-jarige winkelbediende die lijdt aan chrondromalacia (schade van het kraakbeen in de pols- en kniegewrichten, waarbij vooral de knie schade ondervindt). Ze kreeg voor de aandoening zowel een medische behandeling als kinesitherapie en bleef ondertussen aan de slag.

Ze kan aan het werk te blijven dankzij de mogelijkheid om met een collega van ploeg te wisselen, zodat ze haar medische afspraken kan nakomen. Verder helpen haar collega’s haar met het dragen van zware voorwerpen en heeft ze een krukje gekregen waarop ze kan uitrusten wanneer er geen klanten zijn. Ze werkt meestal met de namiddagploeg, waardoor ze tijdens de spitsuren de drukte op de bus kan vermijden. Omdat de winkelbediende al 17 jaar bij dezelfde organisatie werkt, heeft ze een goede, open verstandhouding met haar werkgever en collega’s. Dit heeft haar in staat gesteld te blijven werken en hulp te vragen wanneer nodig.

Meer info

Deze gevalstudies tonen hoe eenvoudige en goedkope maatregelen kunnen worden genomen om werknemers met een aandoening van het bewegingsapparaat aan de slag te houden met weinig risico op een verslechtering van hun situatie. De gevalstudies tonen daarnaast het belang aan van een goede communicatie, steun van de organisatie, vroegtijdig ingrijpen en het toepassen van geleerde lessen om gezondheid en veiligheid op het werk te bevorderen.

Lees er meer over op de website van het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA): Analyse van casestudy’s betreffende werken met chronische spier- en skeletaandoeningen.

Meer info over MSA bij het thema Muscoloskeletale aandoeningen (MSA).

(Bron: EU-OSHA - MSD case studies: read about real-life examples of supporting workers with chronic MSDs)