Onderzoek over de meest gevaarlijke stoffen en risicosectoren in de EU

Het onderzoek in opdracht van het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) en uitgevoerd door het Instituut voor arbeidsgeneeskunde, heeft nieuwe methodes gebruikt om gevaarlijke stoffen en sectoren te identificeren die het grootste risico voor werknemers in de Europese Unie (EU) vormen.

De analyse

Voor het onderzoek werden er gegevens verzameld uit een aantal openbare bronnen. Door gebruik te maken van de diepgaande kennis van deskundigen in chemische risicobeoordeling en industriële hygiëne in de EU, werden de gegevens op verschillende manieren verzameld en gekoppeld of samengeveogd om een verder doorgedreven subselectie en analyse mogelijk te maken.

De gevaarlijkste stoffen en risicosectoren

Op basis van de verdeling van 319 belangrijke gevaarlijke stoffen heeft het onderzoek de 5 voornaamse risicosectoren geïdentificeerd:

  1. Handel en herstelling van auto's en moto's
  2. Fabricatie van chemische stoffen en andere chemische producten
  3. Onderhoud van gebouwen en activiteiten inzake landschapsarchitectuur
  4. Vervaardiging van producten van rubber of kunststof
  5. Gespecialiseerde bouwwerkzaamheden

De lijst mag echter niet als definitief worden beschouwd want het is duidelijk dat bepaalde industriële sectoren ontbreken waar de blootstelling aan gevaarlijke stoffen duidelijk werd vastgesteld. Dit kan gedeeltelijk worden verklaard door het lage niveau van vrijwillige aangiftes in bepaalde sectoren, zoals landbouw of bosbouw. Bovendien zijn werknemers in bepaalde andere sectoren niet voldoende bewust van de risico's die ze lopen.

Het onderzoek identificeerde ook de gevaarlijkste stoffen en deskundigen hebben de 5 belangrijkste ervan geselecteerd:

  • Silica: betreft een grote variëteit aan industrieën en treft een groot aantal werknemers, waaronder die uit de bouwsector, de mijnbouw en de verwerkende industrie.
  • Asbest: vormt een gevaar voor werknemers van de bouw en verbouwing. Hoewel asbest in nieuwe bouwmaterialen verboden is, is het nog steeds aanwezig in bestaande materialen en werknemers zijn zich soms niet bewust van de aanwezigheid ervan. Meer informatie daarover is in het Engels beschikbaar op de OSHwiki website: Asbestos.
  • Solventen: in talloze sectoren lopen werknemers het risico te worden blootgesteld aan solventen en emissies.
  • Niet besmettelijke biologische agentia: blootstelling komt vooal voor in de afvalrecyling. Die blootstelling is moeilijk te controleren en momenteel zijn er geen grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling bepaald. Meer informatie daarover op de website van EU-OSHA: Werkgerelateerde ziekten als gevolg van biologische agentia.
  • Houtstof: een groot aantal werknemers die met hout werken of bewerken worden blootgesteld aan deze door werkprocessen gegenereerde stof die als kankerverwekkend is ingedeeld. Raadpleeg: Napo in ... een stoffige werkplaats.

Het onderzoek heeft ook de prevalentie van blootstelling van de EU-beroepsbevolking nagegaan. Gezondheidswerkers, bouwvakkers, werknemers in de residentiële zorgverstrekking, onderhoudsmonteurs en mechaniciens behoren tot de beroepsgroepen die het meest aan gevaarlijke stoffen worden blootgesteld. Hoewel zij geen deel uitmaken van de 5 voornaamste risicosectoren die gebruik maken van de gevaarlijkste stoffen, verklaart het relatief hoge aantal werknemers in de gezondheidszorg en de verzorgingsinstellingen in de EU het grote aantal aangegeven blootstellingen.

Preventie en controle

Wat kan een werkgever doen als werknemers van zijn onderneming aan gevaarlijke stoffen worden blootgesteld? In de eerste plaats moet hij erop toezien dat hij de wettelijke vereisten inzake veiligheid en gezondheid op het werk naleeft. Hij kan ook de beknopte informatiefiches gebruiken die voor elke gevaarlijke stof in het onderzoeksrapport ter beschikking zijn en die informatie opnemen in de risicobeoordelingen en preventiestrategieën van zijn onderneming.

Het volledige rapport is in het Engels beschikbaar op de QSHwiki website: Developing a data-driven method for assessing and monitoring exposure to dangerous substances in EU workplaces.

De samenvatting van het rapport is beschikbaar op de website van EU-OSHA, in de rubriek Tools en publicaties > Publicaties > Samenvatting - Een gegevensgestuurde methode voor het beoordelen van de blootstelling aan gevaarlijke stoffen op de werkplekken in de EU.

Raadpleeg ook de verschillende praktische tools en richtsnoeren op de website van de campagne 2018-2019 om ondernemingen te helpen de blootstelling aan gevaarlijke stoffen te voorkomen en te controleren: Praktische tools en richtsnoeren.

(Bron: New study sheds light on most dangerous substances and sectors at risk in the EU)