Stortbunkers worden in diverse sectoren gebruikt waar vaste grondstoffen, producten of afvalstoffen dienen te worden afgevoerd. De omgeving van deze stortbunkers en het transport errond is niet zonder gevaren en heeft al aanleiding gegeven tot dodelijke ongevallen.
Daarom heeft de Koninklijke Federatie van Belgische Transporteurs en Logistieke Dienstverleners (Febetra) voor de veiligheid van de chauffeurs een handleiding bij loswerkzaamheden in stortbunkers uitgebracht. Die brochure kan worden gedownload op de website van Febetra in de rubriek Publicaties > Downloads: Handleiding bij loswerkzaamheden in stortbunkers (PDF, 1,23 MB).
Sectoren
De sectoren waar stortbunkers worden gebruikt zijn divers, zoals de landbouw, bouwproducten, groeven, oud papier, afvalverwerking, enz. Ook de toepassingen zijn divers, zowel naar grondstoffen, landbouwproducten, droge bulkgoederen tot afvalproducten.
Bij afvalinstallaties maakt het stortproces in een bunker meestal deel uit van het terreinreglement of de aanvoervoorwaarden. Via transportbanden worden deze goederenstromen verder getransporteerd om in het productieproces stroomafwaarts te worden verwerkt.
Een toepassing van de diverse manipulatiemethoden is beschikbaar in het Engels in deze leidraad voor de papierindustrie op de website van de ‘Health and Safety Executive’ (HSE): Recover paper safely - Guidance for the recovered paper industry.
Voor de afvalwereld illustreren volgende documenten uit Zwitserland ook goed de problematiek:
- Chargement et déchargement des conteneurs et des bennes - Identification des dangers et plan de mesures
- Déchargement de déchets dans la fosse à partir de conteneurs
Over stortcontainers zijn er ook deze publicaties in het Engels beschikbaar:
- op de website van de HSE:
- advies voor werknemers over het veilig gebruik van skip laders: Safe use of skip loaders - Advice for workers,
- webpagina over stortcontainers en afvaloverdracht: Skip hire and waste transfer;
- richtlijnen van de HSE voor overslag- en containerveiligheid bij afvalbeheer en recycling, op de website van:
- Lifting & Handling Services Ltd: Skip and container safety in waste management and recycling (PDF, 398 kB),
- Confederation of Paper Industries (CPI): Skip and container safety in waste management and recycling (PDF, 156 kB).
Silo
Naast stortbunkers kunnen vaste stoffen in bulk ook in silo’s worden opgeslagen. Opslag in silo’s heeft aanleiding tot andere risico’s, zoals opblokking met mogelijke implosie van de tank als gevolg. Via afvoerleidingen worden deze goederenstromen verder getransporteerd om in het productieproces stroomafwaarts te worden verwerkt. Bij vaste stoffen met een hoge hardheid kan de dikte van de afvoerleidingen afnemen ten gevolge van abrasie of mechanische schuring, met lekken als gevolg.
Daarnaast kunnen silowagens bij het lossen omver vallen wegens diverse instabiliteitsredenen (schuiven massa, afbrekende stabilisatoren). De praktische richtlijnen van de Europese raad voor de chemische industrie (CEFIC) en de ‘European Chemical Transport Association’ (ECTA) voor het veilig lossen van silovrachtwagens, -aanhangwagens en -containers, zijn beschikbaar in het Engels op de website van CEFIC: Best Practice Guidelines for Safe tipping of Silo trucks/ Trailers Silo Containers and bag-in-box containers (PDF, 1,58 MB).
Hieronder enkele publicaties van sectoren en toepassingen over silo-opslag:
- publicatie in het Frans: veiligheidsrichtlijnen van EQIOM, een Franse onderneming in bouwmaterialen, voor de levering van cement in bulk: Conseils de sécurité pour des livraisons ciments vrac (PDF, 3,02 MB);
- publicaties in het Engels:
- richtlijnen van de ‘Mineral Products Association’ (MPA) om overdruk in de opslagsilo's te voorkomen tijdens de levering van niet-explosief poeder in de cement- en betonindustrie en in de steengroeven: Guidance to prevent over-pressurisation of storage silos during the delivery of (non-explosive) powder in the cement, concrete and quarrying industries (PDF, 1,32 MB),
- op de website van de HSE: informatieblad over veiligheid bij granulators: Safety at granulators (PDF, 126 kB),
- gids over de inzameling van huishoudelijk voedselafval, hoofdstuk 12 over de gezondheids- en veiligheidsoverwegingen, op de website van het ‘Waste and Resources Action Programme’ (WRAP): Household food waste collections guide - Section 12: Safety and occupational health considerations,
- handleiding voor het ontwerp en het gebruik met betrekking tot de gezondheid en veiligheid in biomassasytemen van de ‘Combustion Engineering Association’ (CEA) op de website van HETAS: Health and safety in biomass systems - Design and operation guide (PDF, 1,16 MB);
- publicatie in het Duits: technische beschrijving van silo-installaties en opslagruimten voor vlakke opslag van grondstoffen, op de website van VERSIS en LSL AGRI: Technische Beschreibung der Siloanlage und des Flachlagers für Rohwaren (PDF, 3,83 MB).
Campagnes
In de sector van de afvalverwerking was het aspect van de stortbunker één van de aspecten die in een campagne in 2008 van de Nederlandse Arbeidsinspectie in de sector werd gecontroleerd.
Lees op de website van het Nederlandse Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid het volledig rapport en in het bijzonder punt 3.3.2 en 3.3.3: Projectrapportage Afvalverwerking (PDF, 949 KB).
Dat risicoveld en de mogelijke maatregelen om eraan te verhelpen is uiteindelijk opgenomen in de arbocatalogus van de afvalverwijdering: Treffen voorzieningen tegen vallen in stortgat.
Ook al de andere risicovelden van de afvalverwijdering door storten staan in die arbocatalogus: Storten.
Bovendien heeft de Nederlandse Vereniging Afvalbedrijven in 2014 een Veiligheidsweek Stortvloer bij afvalbedrijven georganiseerd: