KMO’s en leeftijdsmanagement

07.10.2016
Kleine en middelgrote ondernemingen (KMO’s) stellen in de Europese Unie (EU) meer dan de helft van de werknemers tewerk en hun veiligheids- en gezondheidsomstandigheden op het werk(OSH) hebben dan ook een grote invloed op de EU-economie. Hoewel alle KMO's verschillend zijn en verschillende uitdagingen hebben op het stuk van het leeftijdsmanagement, werden diverse goede voorbeelden en beste praktijken geïdentificeerd die tussen de sectoren overdraagbaar zijn.

De uitdaging van een vergrijzende beroepsbevolking aanpakken is dan ook een kwestie van het stimuleren en mobiliseren van die KMO’s om in actie te komen en hen te wijzen op de voordelen van het in dienst houden van hun oudere werknemers. Uit onderzoek blijkt dat maatregelen ter bevordering van het langer doorwerken minder gebruikelijk zijn in de KMO’s, zodat het zaak is de kleine en middelgrote ondernemingen hiervan bewust te maken en hen voorbeelden van goede praktijken te geven.

Zwakke punten

KMO's hebben een andere reeks van zwakke punten op het stuk van leeftijdsmanagement, vooral omwille van de budgettaire beperkingen en het geringer aantal personeelsleden.

Minder geld betekent dat investeringen in OSH minder aantrekkelijk zijn, omdat de financiële voordelen van preventie op korte termijn moeilijker zijn aan te tonen. Het betekent ook minder geld voor opleiding, wat een groot probleem kan zijn voor kleine en middelgrote ondernemingen als ervaren medewerkers met pensioen gaan, gezondheidsproblemen krijgen of gewoon vertrekken zonder dat vervangers zijn opgeleid die klaar staan om de leemte in te vullen

Casestudies uit het rapport “Safer and healthier work at any age” (Veiliger en gezonder werken op elke leeftijd) van het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) wijzen uit dat kleine en middelgrote ondernemingen de neiging vertonen om de voorkeur te geven aan interventies op de primaire en secundaire werkplekniveaus, die respectievelijk zijn gericht op het wegwerken en het terugdringen van de risico's of bedreigingen op de werkplek en het promoten van veilig gedrag, preventie en de ontwikkeling van de vaardigheden.

Maatregelen op tertiair niveau, die vaker aangewend worden in grote bedrijven, hebben betrekking op de werkhervatting, de revalidatie en op bijstandsprogramma's voor werknemers. Toch zijn er ook voorbeelden gekend van kleine en middelgrote ondernemingen die maatregelen nemen op de drie niveaus.

Succesfactoren

Alhoewel niet alle bedrijven alomvattende strategieën kunnen introduceren, werden toch een aantal succesfactoren voor kleine en middelgrote ondernemingen inzake leeftijdsmanagement geïdentificeerd die overdraagbaar zijn naar andere bedrijven ongeacht de sector.

Externe steun kan bijzonder nuttig zijn voor kleine en middelgrote ondernemingen die de middelen en/of de deskundigheid missen. Die zou moet bestaan uit een combinatie van inzonderheid financiële én technische maatregelen. EU-OSHA biedt al online ettelijke gratis praktische hulpmiddelen en richtsnoeren aan voor leeftijdsmanagementondersteuning.

KMO's hebben ook een natuurlijk voordeel aangezien ze minder werknemers tellen. Zij kunnen de maatregelen dus makkelijker aanpassen aan individuele behoeften, waaronder die m.b.t. de leeftijd.

Een levensloop-benadering invoeren is ook een succesvolle strategie gebleken. Die aanpak betekent namelijk dat maatregelen worden genomen ter voorkoming van lichamelijke en geestelijke aandoeningen van in de vroegste stadia van de beroepsloopbaan.

Nu de Europese beroepsbevolking krimpt, wordt de omscholing van ouderen zowel een noodzaak als en een uitdaging. Studies tonen aan dat een bedrijf met een uitgebalanceerd personeelsbestand productiever is, dat de diverse generaties er van elkaar kunnen leren en dat een verlies aan kennis en knowhow er wordt voorkomen.

Dat biedt ook kansen, met name voor kleine en middelgrote ondernemingen met een beperkt budget, om flexibeler te werken, aangezien oudere werknemers er bijvoorbeeld de kans krijgen om deeltijds te werken of er vlotter in aanmerking komen voor contracten met verminderde werkuren.