Onder het thema "Gezond werk: verlicht de last!", had de campagne 2020-2022 tot doel te sensibiliseren over musculoskeletale aandoeningen (MSA) en de noodzaak om deze te beheersen. Ook het belang van het bevorderen van een cultuur van risicopreventie stond centraal. Meer informatie over de campagne van EU-OSHA is beschikbaar op de website van de campagne Gezond werk: verlicht de last! 2020-2022.
Tijdens het Belgische slotevenement wierp Yves De Groeve, arbeidsinspecteur bij de Algemene Directie Toezicht Welzijn op het werk en coördinator van de kennisdirectie ergonomie, een blik op de aanpak van MSA. Nadien werden verschillende Belgische goede praktijken voorgesteld, waaronder ook de Belgische laureaten van de Award voor goede praktijken van EU-OSHA. Het gaat om volgende projecten:
- Nike: Het belang van het mee in rekening brengen van mentale aspecten bij het bepalen van de arbeidsbelasting in een logistieke omgeving
- Carrefour: Van 3D motion capture tot de exploratie van jobrotatiemogelijkheden
- Delhaize: De holistische aanpak van MSA in een supermarkt
- GZA Ziekenhuizen: Van ergonomiebeleid naar ergonomiecultuur
De presentaties van de goede praktijken zijn beschikbaar in de thema’s Musculoskeletale aandoeningen (MSA) en Ergonomie, onder de rubrieken Musculoskeletale aandoeningen (MSA) – Goede praktijken en Ergonomie – Goede praktijken.
Enkele sfeerbeelden van het slotevenement:
Belgische goede praktijken
Nike: Het belang van het mee in rekening brengen van mentale aspecten bij het bepalen van de arbeidsbelasting in een logistieke omgeving
Spreker: Katrien Devel - Preventieadviseur ergonomie bij Mensura
Dit onderzoek tracht de ergonomische risico’s in het nieuwste distributiecentrum van Nike, “The Court” in Ham, in kaart te brengen. Er wordt daarbij gefocust op de link tussen mentale factoren, zoals stress, en fysieke klachten. Per afdeling is nagegaan welke risico’s maatregelen vragen en hoe er kan worden ingezet op taakrotatie.
Er wordt gebruik gemaakt van de Mindstretch App van BioRICS om de energetische belasting van de meest frequente taken in het distributiecentrum op basis van hartfrequentiemetingen te objectiveren. Men gaat na welke taken veel en welke taken minder energie vragen, of dit eerder fysieke of mentale belasting is, en of er voldoende herstel is. Werknemers die deelnamen aan het onderzoek krijgen via een app feedback en tips om hun energiebalans efficiënter te managen. Op deze manier verhogen ze hun belastbaarheid, verminderen ze het risico op MSA, en blijven ze fit en gezond voor, tijdens en na het werk.
Carrefour: Van 3D motion capture tot de exploratie van jobrotatiemogelijkheden
Spreker: Jolien Maes - Preventieadviseur ergonomie bij Attentia
In deze studie werd in eerste instantie op meerdere niveaus van de SOBANE-strategie de meerwaarde van een spreiding van de fysieke belasting aangetoond binnen de context van Carrefour. Het participatieve luik was hierbij belangrijk, omdat zo bepaald werd dat er een bijkomend onderzoek vereist was naar de psychosociale aspecten van de werkposten binnen het idee van jobrotatie. In het onderzoek werd de fysieke belasting van 9 werkposten onderling vergeleken.
Een jobrotatieschema werd ontwikkeld door eerst de gemiddelde belasting (zowel statisch/houding als dynamisch/repetitief) over alle werkposten te berekenen en vervolgens de werkposten in te delen boven en onder het gemiddelde. Vervolgens kon een nieuw overzicht gemaakt worden in tabelvorm, met kleurencodes voor elk van de risico’s per werkpost. Dankzij dit nieuwe overzicht kon tot slot bekeken worden welke werkposten interessante combinaties opleveren.
Delhaize: De holistische aanpak van MSA in een supermarkt
Spreker: Roeland Motmans - Preventieadviseur ergonomie bij Delhaize
Om de risico’s van de fysieke belasting op werknemers in de supermarkten van Delhaize aan te pakken, werd een ergonomieprogramma opgesteld rond vier pijlers: ontwerp, risicoanalyse, opleiding en re-integratie. Op die manier worden nieuwe ergonomische risico’s zoveel mogelijk vermeden (ontwerp), bestaande risico’s verbeterd (risicoanalyse) en leren de medewerkers omgaan met de restrisico’s (opleiding). Wanneer medewerkers toch uitvallen is er een polyvalent systeem van aangepast werk om sneller terug te keren naar het werk of langer aan de slag te blijven (re-integratie).
Tijdens het evenement werden ook een aantal praktische toepassingen op het terrein bij Delhaize voorgesteld.
GZA Ziekenhuizen: Van ergonomiebeleid naar ergonomiecultuur
Sprekers: Veerle Peeters - Preventie- en milieuadviseur bij GZA Ziekenhuizen / Edwina Mariën – Preventieadviseur ergonomie bij IDEWE
In 2013 werd bij GZA Ziekenhuizen (Antwerpen) een ergonomiebeleid uitgewerkt waarbij de trajectkaart van IDEWE als basis werd genomen en waarbij doelstellingen en strategieën werden bepaald, met als doel om de ergonomie in de organisatiecultuur van GZA te vervatten.
GZA Ziekenhuizen schuift een aantal (ergonomie)doelstellingen naar voren:
- Het draagvlak voor ergonomie vergroten: er werd een centrale stuurgroep ergonomie met beleidsmakers van verschillende afdelingen opgericht, het thema ergonomie wordt regelmatig geagendeerd in het CPBW, er is een overleg met de hiërarchische lijn en er zijn intervisiemomenten met de referentiepersonen ergonomie. GZA wil ergonomie vervat zien in het strategiebeleid van de managers en niet alleen van de preventiedienst. De referentiepersonen ergonomie, die op de werkvloer en regelmatig op een werkoverleg tips en tricks geven, zijn de sleutelfiguren op de diensten.
- Het streven naar preventieve ergonomie.
- Het bevorderen van het welzijn van alle medewerkers bevorderen en hun draagkracht verhogen. Hiervoor voert GZA een gezondheidsbeleid, verhoogt men de ergonomiekennis en -vaardigheden aan de hand van opleidingen en geeft men individuele of werkpost-adviezen.
- Het werk voor de medewerkers lichter maken: GZA voert hiervoor risicoanalyses uit op elke dienst, observaties op logistieke diensten en stelt maatregelen voor na participatief overleg. Men tracht de zorgzwaarte op een welbepaalde verpleegafdeling objectief te meten. Als een bepaalde afdeling gedurende bepaalde tijd subjectief melding maakt van een verhoogde zorgzwaarte, wordt een analyse met de MAPO-tool uitgevoerd.
- Re-integratie: arbeidsongevallen met musculoskeletale letsels als gevolg worden onderzocht en verbetermaatregelen worden voorgesteld.
Het ergonomiebeleid van de organisatie evolueert meer en meer naar een praktische ergonomiecultuur: het aantal interne “hits” rond ergonomie (adviezen, vragen, opleidingen, …) is de voorbije jaren gestegen, terwijl de uitval omwille van musculoskeletale klachten gedaald is.
Winnaars Award voor goede praktijken
Tijdens het slotevenement werden de Belgische winnaars van de Awards voor goede praktijken gelauwerd. Het project van Delhaize en het project van GZA Ziekenhuizen vielen hierbij in de prijzen.
Roeland Motmans, Preventieadviseur ergonomie bij Delhaize,
en Frank Dehasque, Focal Point Manager van EU-OSHA bij de FOD Werkgelegenheid
Veerle Peeters, Preventie- en milieuadviseur bij GZA Ziekenhuizen,
Edwina Mariën, Preventieadviseur ergonomie bij IDEWE,
en Frank Dehasque, Focal Point Manager van EU-OSHA bij de FOD Werkgelegenheid