De regelgeving geeft geen enkele definitie van de “arbeidsmiddelen die dienen voor het heffen van lasten”. Dit betekent eigenlijk dat dit begrip zeer ruim moet worden bekeken. Buiten de evidente hefwerktuigen (zoals kranen, torenkranen, takels, enz.), worden alle arbeidsmiddelen die dienen om lasten te hijsen en te heffen, zelfs voor kleine hoogtes, beoogd.
Heffen van lasten - Externe documentatie
Heffen van lasten (APSAM - Frankrijk)
De "Association paritaire pour la santé et la sécurité du travail" (APSAM), sector "affaires municipales” (gemeentelijke aangelegenheden), heeft webpagina’s met raadgevingen en informatie over het gebruik van hefwerktuigen.
Op de website van APSAM, in het Frans, in de rubriek Thèmes > Appareils de levage > Levage de charges.
Studievoormiddag over welzijn van torenkraanbestuurders
Op 6 september 2013 heeft op de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg een studievoormiddag plaats gevonden over het welzijn van torenkraanbestuurders bij de uitvoering van hun werk.
Meer dan 100 personen, waarvan de helft adviseurs van het Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf (NAVB) en arbeidsinspecteurs, hebben aan die studievoormiddag deelgenomen.
Er werden tussen de presentaties ook vele vragen gesteld over o.a. evacuatie van machinisten uit kranen, antibotssystemen, CE-conformiteit bij aanpassing van kranen, heropstellingskeuringen, toegankelijkheid van kranen, de eerste vaststellingen uit de bliksemcampagnes van de arbeidsinspectie, anderstaligheid, gehuurd materiaal en de 3 groene lichten, buitenlandse keuringen, zelfstandigen, buitenlandse bedrijven, enz.
In de presentatie van Adri Frijters werd ook verwezen naar een ongevalsonderzoek uitgevoerd door de Nederlandse ‘Onderzoeksraad Voor Veiligheid’ van een ingestorte torenkraan op 10 juli 2008; lees het persbericht daarover: Kwaliteit en veiligheid torenkraan onvoldoende geborgd.
Op het einde van de studiedag werd de vraag gesteld of er met de conclusies van de studiedag verdere acties nodig zijn om het welzijn van de torenkraanbestuurders te verbeteren.
Tevens werd de striptekenaar Marc Verhaegen voorgesteld die de 16 strips met Pol Pallet en Benny Beton heeft gemaakt in het kader van de campagne ‘Lever veilig’ van het NAVB. Iedereen kon er zijn gedrukt exemplaar in de 2 talen laten signeren. Bekijk de fotoreportage op facebook.
Iedereen kreeg een USB-stick met de presentaties en nog bijkomende achtergronddocumenten. Hieronder vindt u de presentaties en de belangrijkste achtergronddocumenten.
Presentaties op de studiedag
- Controle van hefwerktuigen - Bliksemacties van Toezicht Welzijn op het Werk (PDF, 1,76 MB), door mevrouw Nathalie Nouvelle van de Algemene Directie Toezicht Welzijn op het Werk;
- Torenkranen: opleidingsvoorschriften voor de torenkraanbestuurders, liften op torenkranen en sanitaire voorzieningen voor torenkraanbestuurders:
- de Nederlandse aanpak: Facilitering Machinisten (PDF, 1,58 MB), door de heer Adri Frijters van ARBOUW,
- de Franse aanpak: Welke toegang tot een kraancabine op meer dan 30m hoogte? Lift voor kraanmachinist (PDF, 592 kB), door Philippe Dervauv van het Organisme professionnel de Prévention du Bâtiment et des Travaux publics (OPPBTP);
- Campagne ‘Lever Veilig’ (PDF, 3,53 MB), door Christian Depue van het NAVB.
Achtergronddocumenten
- Nederland:
- Frankrijk (in het Frans): Recommandation R.495 du Comité Technique National des Industries du Bâtiment et des Travaux Publics: Amélioration des conditions de travail dans les grues à tour (PDF, 263 kB);
- Fabrikanten, verhuurders en gebruikers in Frankrijk hebben nadien een gids gemaakt ter verdere verduidelijking van aanbeveling R495;
- 8 merken van torenkranen met gekoppelde gemotoriseerde toegang (retrofit) volgens aanbeveling R495;
- webpagina over kranen in de Duitse regelgeving (in het Duits): Krane und Hebezeuge;
- webpagina over kranen in de Engelse regelgeving (in het Engels): Lifting operations – cranes;
- ongevallen (in het Engels):
Heffen van lasten - Tools
ISO-normen (ISO)
De eisen, specificaties, richtlijnen of kenmerken die systematisch moeten worden gebruikt om de geschiktheid voor het internationaal gebruik van de materialen en van de hefwerktuigen te waarborgen, zijn beschreven in de ISO-normen.
De normen kunnen worden gekocht op de website van de Internationale Organisatie voor Standaardisatie (ISO):
- in het Frans in de rubriek Store > Catalogue de normes > Explorer par TC > ISO/TC 96 Appareils de levage à charge suspendue;
- in het Engels in de rubriek Store > Standards catalogue > Browse by TC > ISO/TC 96 Cranes.
Grille auto-diagnostique en santé et sécurité au travail – Gréage et appareils de levage (APSME, IRSST - Canada)
De Canadese onderzoeksinstellingen inzake veiligheid en gezondheid op het werk hebben een analysetabel van de arbeidsmiddelen opgesteld. De tool maakt het mogelijk om de verschillenderisico's (mechanische, fysieke, scheikundige, ...) te analyseren in verband met het gebruik van een arbeidsmiddel.
De analysetabel is beschikbaar in het Frans op de website van het 'Institut de recherche Robert-Sauvé en santé et en sécurité du travail' (IRSST): Grilles d’autodiagnostic en santé et en sécurité du travail : Gréage et appareils de levage.
Technische fiches hefwerktuigen (CNESST - Canada)
De “Commission des normes, de l’équité, de la santé et de la sécurité du travail” (CNESST) heeft verscheidene informatietools over hefwerktuigen ontwikkeld. Die tools zijn beschikbaar in het Frans op de website van de CNESST, in de rubriek Publications: Recherche d'une publication pour le mot-clé: levage.
Men vindt er o.a. deze tools:
- Affiche “Avis danger - La pince de levage” (2013)
Deze affiche beschrijft een ongeval bij het gebruik van hijsklemmen en de preventietechnieken om nieuwe ongevallen te voorkomen.
De affiche is beschikbaar in het Frans op de website van de CNESST, in de rubriek Publications: Avis danger - Repérez le danger afin de l'éliminer! Pince de levage.
- Fiche over hefwerktuigen bij pluimveehouders (2009)
Het document geeft voorbeelden van hefsystemen, de belangrijkste elementen die moeten in overweging worden genomen en de toepasbare reglementering, opdat zij op een veilige manier zouden worden ontworpen en gebruikt.
De fiche is beschikbaar in het Frans op de website van de CNESST, in de rubriek Publications: Equipement de levage - Eleveurs de volaille.
- Fiche over hefwerktuigen (2006)
De fiche omvat de normen en veiligheidsregels voor het gebruik van hefwerktuigen.
De fiche is beschikbaar in het Frans op de website van de CNESST, in de rubriek Publications: Appareils de levage.
Heffen van lasten - Publicaties
Conduite en sécurité des équipements de travail mobiles automoteurs et des équipements de levage (CNAMTS - Frankrijk - 2002)
Deze praktische gids is bestemd voor de bedrijfsleiders en omvat alle aanbevelingen van de “Caisse nationale d’assurance maladie des travailleurs salariés” (CNAMTS) betreffende het besturen en het gebruik van mobiele machines met eigen aandrijving en van hefmiddelen.
De gids is beschikbaar in het Frans op de website van de "Caisse Régionale d'Assurance Maladie d'Ile-de-France" (CRAMIF): Conduite en sécurité des équipements de travail mobiles automoteurs et des équipements de levage (PDF, 249 KB).
Publicaties van het ‘Institut national de recherche et de sécurité pour la prévention des accidents du travail et de maladies professionnelles’ (INRS – Frankrijk - 2019/2020)
Vérifications réglementaires des machines, appareils et accessoires de levage
Deze publicatie geeft een antwoord op de meest gestelde vragen over de verificaties van machines, werktuigen en hefgereedschap in de ondernemingen.
De publicatie is beschikbaar in het Frans op de website van het INRS: Vérifications réglementaires des machines, appareils et accessoires de levage.
Accessoires de levage - Mémento de l'élingueur
Deze publicatie vat de essentie samen over het hefgereedschap.
Deze publicatie is beschikbaar in het Frans op de website van het INRS: Accesssoires de levage.
Gréage et appareil de levage (ASPME – Canada - 1998)
Deze preventiegids voor het gebruik van hefwerktuigen (portaalkranen en takels) is beschikbaar in het Frans op de website "Multi Prévention ASP" van de "Association paritaire pour la santé et la sécurité au travail des secteurs métal, électrique, habillement et imprimerie": Gréage et appareil de levage (PDF, 4,62 MB).
Parlementaire vragen
-
6-1563 Senaat - Heftrucks - Arbeidsongevallen - Cijfers - Veiligheid - Controles - Maatregelen
Heffen van lasten - Regelgeving
Titel 4 betreffende de arbeidsmiddelen voor het hijsen of heffen van lasten van boek IV van de codex over het welzijn op het werk
Meer informatie daarover en de reglementaire teksten zijn beschikbaar op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de rubriek Thema’s > Welzijn op het werk > Arbeidsmiddelen > Arbeidsmiddelen voor het hijsen en heffen van lasten.
Europese richtlijn 2009/104/EG
De Europese richtlijn over de arbeidsmiddelen op de arbeidsplaats is beschikbaar op de EUR-Lex website van de Europese Unie: Richtlijn 2009/104/EG van het Europees Parlement en de Raad van 16 september 2009 betreffende minimumvoorschriften inzake veiligheid en gezondheid bij het gebruik door werknemers van arbeidsmiddelen op de arbeidsplaats (tweede bijzondere richtlijn in de zin van artikel 16, lid 1, van Richtlijn 89/391/EEG).