Verplichtingen van de werkgever, de hiërarchische lijn en de werknemer

Werkgever

De werkgever moet zich aan de volgende verplichtingen houden:

  • Bepalen onder welke omstandigheden er collectieve beschermingsmiddelen (CBM) en persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) moeten worden gebruikt. Hij zal hiervoor risicoanalyses moeten opmaken van het uit te voeren werk en rekening houden met de preventiehiërarchie (bv. eerst onderzoeken of men het gevaar niet kan wegwerken). Bij dat risicobeoordelingsproces wordt de interne dienst voor preventie en bescherming op het werk ingeschakeld en wordt het advies ingewonnen van het comité voor preventie en bescherming op het werk en de arbeidsarts.
  • Zich aan de wet houden. In een aantal gevallen verplicht de wet om CBM en/of PBM te gebruiken (bv. bij verwijdering van asbest).
  • De nodige beschermingsmiddelen gratis ter beschikking van de werknemers stellen.
  • Zijn werknemers voldoende informatie geven over hoe ze hun beschermingsmiddelen op een veilige manier kunnen gebruiken. In het bedrijf moeten daarom de nodige schriftelijke instructies aanwezig zijn die uitleggen hoe de CBM en PBM moeten worden gebruikt. Het zal ook vaak nodig zijn om een deel van de werknemers een passende opleiding te geven. Een lasser moet bijvoorbeeld leren hoe hij op een correcte manier zijn lasbril opzet.
  • Ervoor zorgen dat er een goed en duidelijk beleid wordt gevoerd op het vlak van beschermingsmiddelen.
    Volgende aspecten komen hierin aan bod: keuze en selectie van het geschikte beschermingsmiddel (aankoopprocedure), juist gebruik van het beschermingsmiddel binnen de organisatie (verdeling, opslag, informatieverstrekking, opleiding en sensibilisering), onderhoud, herstelling en tijdige vervanging van het beschermingsmiddel, de nodige keuringen en controles.

Hiërarchische lijn

De directe overste (bv. ploegbaas, werkplaatsverantwoordelijke, productiemanager) moet erop toezien dat de werknemer de ter beschikking gestelde beschermingsmiddelen op een correcte manier gebruikt. Hij speelt dus een controlerende rol en zal checken of iedereen de passende instructies heeft gekregen en begrepen en zich ernaar gedraagt. Hij moet ook de werknemers stimuleren om zich op het werk steeds veilig te gedragen.

Werknemer

De werknemer moet de beschermingsmiddelen gebruiken die hem ter beschikking werden gesteld, volgens de daarvoor geldende instructies. In het arbeidsreglement mogen sancties worden vastgelegd voor werknemers die weigeren om hun CBM en PBM te gebruiken.

Beschermingsmiddelen - Externe documentatie

Technisch en Wetenschappelijk Centrum voor de Belgische Textielnijverheid (Centexbel - België)

Centexbel is het Technisch en Wetenschappelijk Centrum voor de Belgische Textielnijverheid. Centexbel staat bedrijven uit de textielindustrie, dus ook producenten van persoonlijke beschermingsmiddelen(PBM), bij met het testen en de certificatie van hun producten. Het centrum doet bovendien aan onderzoek en ontwikkeling.

Brochures en publicaties over PBM en textieleigenschappen zijn beschikbaar in het Nederlands, Frans en Engels op de website van Centexbel.

Constructiv (België)

Het voormalige Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf (NAVB) werd omgevormd tot ‘Constructiv’ en is het preventie-instituut van de bouwsector. Constructiv heeft als doelstelling om welzijn in de bouw te bevorderen.

Rapporten over veiligheid en gezondheid, zoals een dossier over persoonlijke beschermingsmiddelen in de bouwsector, zijn beschikbaar in het Nederlands en het Frans op de website van Constructiv.

Het Europees comité voor Normalisatie (CEN - EU)

CEN is het Europese Comité voor Normalisatie (Comité Européen de Normalisation), waar ook het Belgisch Bureau voor Normalisatie (NBN) deel van uitmaakt.
CEN publiceert maandelijks een lijst met de meest recente normen. Een zoekmotor waarmee men Europese normen kan opzoeken, is eveneens beschikbaar op de website van CEN (in het Engels).

Europese commissie (EU)

Op de website van de Europese Commissie staat er een lijst van de Europese normen voor PBM. Op deze website zijn bovendien andere nuttige documenten terug te vinden, zoals een praktijkgids voor werken op hoogte.

Meer informatie in het Engels op de website van de Europese commissie, in de rubriek European Commission > Growth > The European Single Market > European Standards.

European Safety Federation (ESF - Europa)

De “European Safety Federation” (ESF) is het Europees overkoepelend orgaan van nationale verenigingen van PBM-leveranciers. De federatie vervult dezelfde rol als het Belgische Febelsafe, maar dan op Europees vlak.

Meer informatie in het Engels op de website van de ESF.

Belgische Federatie van leveranciers van PBM (Febelsafe - België)

Febelsafe is de Belgische Federatie van leveranciers van PBM. De leden van Febelsafe kunnen bedrijven bijstaan in de selectie, het gebruik en onderhoud van PBM. Febelsafe engageert zich ook voor veiligheid en welzijn in het algemeen. Zo organiseert de beroepsfederatie lezingen, seminaries en beurzen over beschermingsmiddelen en veiligheid.

Meer informatie in het Nederlands en het Frans op de website van Febelsafe.

Het Britse arbeidsveiligheidsagentschap (HSE – Verenigd Koninkrijk)

Het Britse arbeidsveiligheidsagentschap “Health and Safety Executive” (HSE) stelt tal van brochures en infomateriaal over PBM ter beschikking. De website van HSE bevat voorbeelden van risicoanalyses, case studies, brochures, folders, ...

Meer informatie in het Engels op de website van HSE.

Belgisch Bureau voor Normalisatie (NBN – Belgique)

NBN is het Belgische Bureau voor Normalisatie. Via de website kunnen normen worden opgezocht en besteld. Het NBN heeft ook een bibliotheek waar normen gratis kunnen worden geraadpleegd.

Meer informatie in het Nederlands, het Engels en het Frans op de website van het NBN.

Suva (Zwitserland)

Suva is een Zwitserse ongevallenverzekeraar die regelmatig rapporten publiceert over beschermingsmiddelen. Suva stelt bovendien gratis e-learning modules ter beschikking, bv. over werken op bouwplaatsen.

Meer informatie in het Frans, het Duits, het Engels en het Italiaans op de website van Suva.

  • Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) - Regelgeving

  • Collectieve beschermingsmiddelen (CBM) - Regelgeving

In de praktijk

  • Checklist voor de veiligheid en het welzijn van de werknemer-fietsgebruiker

    In februari 2024 publiceerden de Secretariaten van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) en de Nationale Arbeidsraad (NAR) een checklist voor de werknemer-fietsgebruiker. De publicatie doet een aantal verplichting met betrekking tot het gebruik van de fiets op en op weg naar het werk uit de...
  • Alcohol en drugs

    Brochure “Alcohol de baas” van VAD om alcohol- en ander druggebruik binnen de sociale economie bespreekbaar te maken

    Met de nieuwe brochure “Alcohol de baas” wil het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD) leidinggevenden in de sociale economie helpen om het thema alcohol en drugs bespreekbaar te maken. De brochure bevat realistische situaties die leidinggevende inspiratie kunnen bieden bij het...
  • Psychosociale risico’s (PSR) / Geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk

    Europees project UniSAFE "Stop gendergerelateerd geweld in de academische wereld”

    Het Europese project UniSAFE "Ending gender-based violence in academia" heeft een reeks tools klaar om aan de slag te gaan bij het aanpakken van ongewenst gedrag in de academische wereld...
  • Belgisch focal point EU-OSHA

    Oproep tot het inzenden van nominaties voor de Awards voor goede praktijken van EU-OSHA

    De Awards voor goede praktijken voor een gezonde werkplek, georganiseerd door het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) en zijn nationale focal points, zijn een erkenning voor organisaties die een uitstekende en innovatieve bijdrage hebben geleverd aan veiligheid...
  • OIRA / Risicoanalyse

    OiRA in België: ontdek de nieuwe functies

    Op 10 november 2023 organiseerde het Belgisch Focal Point van het Europees Agentschap voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk (EU-OSHA) een colloquium rond het 10-jarig bestaan in België van OiRA, de tool voor een online interactieve risicoanalyse.

Nieuws en evenementen

  • 28.03.2024

    Pasen: let op voor vallende voorwerpen!

    Dit weekend vindt het paasfeest plaats en vliegen de paasklokken uit met duizenden chocolade eieren, die ze uitstrooien boven tuinen over het hele...
  • 25.03.2024

    Europese Raad bereikt akkoord over ontwerprichtlijn platformwerk

    Op 11 maart heeft de Europese Raad van Ministers, voorgezeten door België, een akkoord bereikt over de ontwerprichtlijn inzake platformwerk.
  • 22.03.2024

    Wijziging van de EU richtlijnen 2004/37/EG en 98/24/EG, wat de grenswaarden voor lood en de anorganische verbindingen daarvan en voor diisocyanaten betreft

    Op 19 maart 2024 werd de richtlijn (EU) 2024/869 van het Europees parlement en de raad van 13 maart 2024 tot wijziging van Richtlijn 2004/37/EG van...
  • 21.03.2024

    EU-OSHA doet piloottest voor vierde ESENER-enquête

    Het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) organiseert een piloottest voor de vierde golf van de Europese...
  • 20.03.2024

    Op de blog: Fact-app nu ook met woordenschat bouw!

    De ‘First Aid Communication Tool’ (FACT), ontwikkeld door het Interregproject ‘AB-Réfugiés-Emploi’, werd in 2020 gelanceerd in 8 talen en bestond uit...