Aandachtspunten voor een goed PBM-beleid

Voor een goed PBM-beleid zijn volgende zaken erg belangrijk:

  • PBM zullen vaak nodig blijken om veilig te kunnen werken, maar denk eerst na over mogelijke collectieve beschermingsmiddelen (CBM): in principe verdienen zij de voorkeur omdat ze het gevaar afschermen.
  • PBM moeten voldoen aan bepaalde normen. Die normen worden bepaald op Europees vlak. Na goedkeuring van een norm door Europa, moet de norm worden overgenomen als nationale norm. Nationale normen die ermee in tegenspraak zijn, moeten worden teruggetrokken.

In de normen is een heleboel interessante informatie terug te vinden over het PBM in kwestie. Op de website van de Europese Commissie staat de meest recente lijst van geharmoniseerde normen voor PBM en de referentie naar het publicatieblad van de Europese Unie.

Via de rubriek “Technical Bodies” op de website van het Europese Comité voor Normalisatie (CEN) kunnen de normen worden opgezocht per type PBM. Er moet dan wel eerst gekozen worden voor de juiste Technische Commissie:

  • TC 79 (ademhalingsbescherming)
  • TC 85 (bescherming ogen en gezicht)
  • TC 158 (helmen)
  • TC 159 (gehoorbescherming)
  • TC 160 (bescherming tegen vallen)
  • TC 161 (voetbescherming)
  • TC 162 (kleding, inclusief handschoenen)

PBM moeten voorzien zijn van een CE-markering. Die markering geeft aan dat het PBM volgens de fabrikant voldoet aan de geldende Europese reglementering.

ce-markering.png

  • De werkgever moet PBM altijd gratis ter beschikking stellen van zijn personeel.
  • De werkgever staat in voor het onderhoud, de herstelling, de desinfectie en decontaminatie en de tijdige vervanging van de PBM.
  • In principe mogen werknemers hun PBM niet mee naar huis nemen. De beschermingsmiddelen moeten op de arbeidsplaats op een gepaste manier worden opgeslagen.

Er is hier wel een uitzondering voor werknemers die deel uitmaken van reizende ploegen of voor werknemers die ver van de onderneming werken waaraan ze zijn verbonden. Zij mogen hun PBM wel mee naar huis nemen na het werk, als hun werk tenminste geen risico op besmetting of infectie met zich meebrengt.

De volgende zaken moeten absoluut worden gecheckt voordat een PBM binnen het bedrijf in gebruik wordt genomen:

  • Heeft de leverancier een verstaanbare gebruiksaanwijzing met duidelijke instructies meegeleverd?
  • Heeft de leverancier de EG-verklaring van overeenstemming meegeleverd?
  • Bevinden zich de nodige markeringen op het PBM? Concreet gaat het dan om de naam van de fabrikant, de naam van het PBM, de serie- of typeaanduiding en het serienummer, de CE-markering en een verwijzing naar de relevante normen.
  • Zijn er opvallende veiligheidstekorten merkbaar (loszittende naden bij handschoenen, krassen op een veiligheidsbril, ...)?
  • Kunnen de gebruiksinstructies van de fabrikant worden nageleefd? Hebben de gebruikers de juiste opleiding gekregen? Is het duidelijk hoe het beschermingsmiddel moet worden onderhouden? Zijn er periodieke controles nodig? ...?

Meer informatie is beschikbaar in de rubriek Thema's > Beschermingsmiddelen > Basisprincipes van CBM en de PBM.

Beschermingsmiddelen - Externe documentatie

Technisch en Wetenschappelijk Centrum voor de Belgische Textielnijverheid (Centexbel - België)

Centexbel is het Technisch en Wetenschappelijk Centrum voor de Belgische Textielnijverheid. Centexbel staat bedrijven uit de textielindustrie, dus ook producenten van persoonlijke beschermingsmiddelen(PBM), bij met het testen en de certificatie van hun producten. Het centrum doet bovendien aan onderzoek en ontwikkeling.

Brochures en publicaties over PBM en textieleigenschappen zijn beschikbaar in het Nederlands, Frans en Engels op de website van Centexbel.

Constructiv (België)

Het voormalige Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf (NAVB) werd omgevormd tot ‘Constructiv’ en is het preventie-instituut van de bouwsector. Constructiv heeft als doelstelling om welzijn in de bouw te bevorderen.

Rapporten over veiligheid en gezondheid, zoals een dossier over persoonlijke beschermingsmiddelen in de bouwsector, zijn beschikbaar in het Nederlands en het Frans op de website van Constructiv.

Het Europees comité voor Normalisatie (CEN - EU)

CEN is het Europese Comité voor Normalisatie (Comité Européen de Normalisation), waar ook het Belgisch Bureau voor Normalisatie (NBN) deel van uitmaakt.
CEN publiceert maandelijks een lijst met de meest recente normen. Een zoekmotor waarmee men Europese normen kan opzoeken, is eveneens beschikbaar op de website van CEN (in het Engels).

Europese commissie (EU)

Op de website van de Europese Commissie staat er een lijst van de Europese normen voor PBM. Op deze website zijn bovendien andere nuttige documenten terug te vinden, zoals een praktijkgids voor werken op hoogte.

Meer informatie in het Engels op de website van de Europese commissie, in de rubriek European Commission > Growth > The European Single Market > European Standards.

European Safety Federation (ESF - Europa)

De “European Safety Federation” (ESF) is het Europees overkoepelend orgaan van nationale verenigingen van PBM-leveranciers. De federatie vervult dezelfde rol als het Belgische Febelsafe, maar dan op Europees vlak.

Meer informatie in het Engels op de website van de ESF.

Belgische Federatie van leveranciers van PBM (Febelsafe - België)

Febelsafe is de Belgische Federatie van leveranciers van PBM. De leden van Febelsafe kunnen bedrijven bijstaan in de selectie, het gebruik en onderhoud van PBM. Febelsafe engageert zich ook voor veiligheid en welzijn in het algemeen. Zo organiseert de beroepsfederatie lezingen, seminaries en beurzen over beschermingsmiddelen en veiligheid.

Meer informatie in het Nederlands en het Frans op de website van Febelsafe.

Het Britse arbeidsveiligheidsagentschap (HSE – Verenigd Koninkrijk)

Het Britse arbeidsveiligheidsagentschap “Health and Safety Executive” (HSE) stelt tal van brochures en infomateriaal over PBM ter beschikking. De website van HSE bevat voorbeelden van risicoanalyses, case studies, brochures, folders, ...

Meer informatie in het Engels op de website van HSE.

Belgisch Bureau voor Normalisatie (NBN – Belgique)

NBN is het Belgische Bureau voor Normalisatie. Via de website kunnen normen worden opgezocht en besteld. Het NBN heeft ook een bibliotheek waar normen gratis kunnen worden geraadpleegd.

Meer informatie in het Nederlands, het Engels en het Frans op de website van het NBN.

Suva (Zwitserland)

Suva is een Zwitserse ongevallenverzekeraar die regelmatig rapporten publiceert over beschermingsmiddelen. Suva stelt bovendien gratis e-learning modules ter beschikking, bv. over werken op bouwplaatsen.

Meer informatie in het Frans, het Duits, het Engels en het Italiaans op de website van Suva.

  • Inspiratiegids “Hoe kan je jouw werknemers stimuleren om gehoorbescherming te dragen?” (Arteveldehogeschool – België – 2023)

  • Lawaai - Tools

Parlementaire vragen

  • 529 Kamer - Schoonmaakproducten met sproeiers

Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) - Regelgeving

Titel 2 van boek IX van de codex over het welzijn op het werk regelt het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) en richt zich tot werkgevers, hiërarchische lijn en werknemers. Bijlage IX.2-2 is bijzonder belangrijk en preciseert waar het gebruik van PBM verplicht is.

Het is de omzetting in Belgisch recht van de Europese Richtlijn 89/656/EEG.

Meer informatie daarover en de reglementaire tekst staan op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de rubriek Thema's > Welzijn op het werk > Collectieve bescherming en individuele uitrusting > Persoonlijke beschermingsmiddelen.

Het KB van 31 december 1992 betreffende het op de markt brengen van persoonlijke beschermingsmiddelen richt zich tot de producenten van PBM.

Dat KB bepaalt dat PBM moeten voldoen aan fundamentele veiligheids- en gezondheidsvoorschriften en dat ze moeten vergezeld zijn van een nota die de gevaren omschrijft waartegen het PBM beschermt. Bovendien moet de nota gebruiks- en onderhoudsinstructies omvatten. PBM die aan dit besluit voldoen, dragen het CE-label.

Dat KB werd in het Belgisch Staatsblad op 4 februari 1993 gepubliceerd en is de omzetting in Belgisch recht van de Europese Richtlijn 89/686/EEG.

Op 31 maart 2016 werd de verordening 2016/425/EU van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2016 betreffende persoonlijke beschermingsmiddelen en tot intrekking van Richtlijn 89/686/EEG van de Raad gepubliceerd. Deze wordt van toepassing op 21 maart 2018.

Meer informatie daarover en de reglementaire tekst staan op de website van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie onder de rubriek Ondernemingen & Zelfstandigen > Veiligheid van goederen en diensten > Veiligheid van persoonlijke beschermingsmiddelen.

In de praktijk

  • Lawaai / Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) / KMO
    Landbouw, bosbouw en visserij / Industrie / Bouw

    “EarCovered at Work”: inspiratiegids rond gehoorbescherming

    In juni 2023 stelde de Arteveldehogeschool in Gent tijdens een inspiratiedag de onderzoeksresultaten van “EarCovered at work”, het onderzoeksproject rond het gebruik van gehoorbescherming op het werk, voor.
  • Online training
    Online training
    Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)

    Online-Training TV: Persoonlijke beschermingsmiddelen

    In het Online-Training TV aanbod met interactieve videocursussen van Prevent is er een opleidingsvideo beschikbaar over persoonlijke beschermingsmiddelen. In de video komt ook ademhalingsbescherming aan bod.

Nieuws en evenementen

28.03.2024

Pasen: let op voor vallende voorwerpen!

Dit weekend vindt het paasfeest plaats en vliegen de paasklokken uit met duizenden chocolade eieren, die ze uitstrooien boven tuinen over het hele...
16.01.2024

Op de blog - De risico’s van vallende voorwerpen: codes van goede praktijk en andere initiatieven

De risico’s van vallende voorwerpen of objecten, bijvoorbeeld op bouwplaatsen of tijdens constructiewerkzaamheden, worden vaak onderschat. Daarom...
18.12.2023

BeSWIC-blogberichten uit de periode 2010-2015 geactualiseerd

In het najaar 2022 is het update-proces voor BeSWIC-berichten gestart. Enkele sectoren en bepaalde risicovelden werden geactualiseerd. Nu zijn de...
06.11.2023

Op de blog: fermentatieprocessen kunnen dodelijk zijn

In de voedingsindustrie past men wel vaker het proces van fermentatie met behulp van bacteriën toe, bijvoorbeeld voor de conservering van...
16.10.2023

Op de blog: certificering van personeel voor spoorwegwerken

Uit een reeks dodelijke ongevallen op de spoorwegen is het belang van een standaardisering van trainingsprocedures gebleken. Daarom hebben de...
12.10.2023

Internationale Dag van het Zicht

Volgens de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) en de ‘International Agency for the Prevention of Blindness’ (IAPB) hebben wereldwijd 13 miljoen...
26.06.2023

Inspectiecampagne Arbeidsinspectie – Toezicht op het welzijn op het werk: vallen van hoogte blijft het belangrijkste risico voor de veiligheid op bouwplaatsen

Op dinsdag 6 juni 2023 voerde de Arbeidsinspectie - Toezicht op het Welzijn op het Werk van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en...

Inspiratiedag veilig gedrag op het werk: gehoorbescherming

17.05.2023 11:05
Op 27 juni 2023 organiseert de Arteveldehogeschool in Gent een inspiratiedag rond het gebruik van gehoorbescherming op het werk. Tijdens de dag...
03.05.2023

Op de blog: Exoskeletten in de bouw en update van BeSWIC-berichten over diverse nieuwe technologie

Het gebruik van Exoskeletten is de voorbije jaren enorm toegenomen. Ze worden in diverse sectoren gebruikt, en dus ook in de bouwsector.
27.04.2023

Updates van BeSWIC-berichten over risico’s in de bouwsector

Op 14 april 2023 verscheen in het Belgisch Staatsblad het koninklijk besluit (KB) van 7 april 2023 tot vaststelling van een basisveiligheidsopleiding...