Risicoanalyse
Voor het analyseren van risico’s die te maken hebben met het tillen van lasten kunnen verschillende methodes gebruikt worden.
De werknemers kunnen bij de analyse betrokken worden via participatieve methodes zoals de Sobane methodes en de FIFARIM methode.
Objectieve methodes om de risico’s in kaart te brengen zijn onder andere: de NIOSH methode, de KIM methode en de MAC methode (zie www.ergonomiesite.be). Ook in de ISO Norm 11228 ‘Ergonomics - Manual Handling,’ deel 1 (2003),wordt een evaluatiemethode weergegeven voor het manueel hanteren van lasten, specifiek voor “tillen en dragen”
Voor het trekken en duwen kan de ISO Norm 11228, deel 2 (2007) gebruikt worden als referentie voor de risico-inventarisatie en evaluatie. Onder andere volgende checklist komt voor in deze norm, waarbij een JA als antwoord kan duiden op de aanwezigheid van een risico:
- De taak: zijn er sterke versnellingen nodig om te starten, te stoppen of om van richting te veranderen? Handvatten buiten comfortabele zone? Bewegingen aan grote snelheid?
- Het te verplaatsen object: geen goede handvatten? Onstabiel? Geen goed zicht?
- Indien op wielen: object of last te zwaar voor wielen? Vloer niet geschikt voor wielen of in slechte staat? Zijn remmen noodzakelijk om veilig te kunnen stoppen?
- De werkomgeving: nauwe doorgangen? Te weinig ruimte? Obstakels? Gladde vloeren? Hellingen of niveauverschillen? Onaangepast licht? Te koud? Te warm? Tocht?
- Individuele capaciteit: ongewone capaciteit vereist? Medewerkers met beperkte capaciteit? Zwangeren aanwezig? Nood aan speciale training?
- Andere factoren: hinderende kledij of persoonlijke bescherming?
- Management en organisatie: te weinig onderhoud van transportmiddelen? Vloer?
Preventie van rugklachten op het werk
Volgende maatregelen kunnen overwogen worden ter preventie van werkgerelateerde rugklachten:
- risico’s verbonden aan verkeerde werkhoudingen of aan het manueel hanteren van lasten vermijden door automatisering, mechanisatie of door organisatorische maatregelen (bijvoorbeeld het aantal overslagpunten verminderen).
- risico’s verminderen door:
- het aanpassen van de werkplek (werkhoogte, helling van het werkvlak, de reikhoogte en reikwijdte van voorwerpen, aangepaste opstelling van werkvlakken waardoor bijvoorbeeld rotaties van de rug vermeden worden, ruimte voor voeten en knieën, werkvloer vrij van obstakels en niet te glad, een aangepaste opslag van lasten, goede toegankelijkheid en voldoende ruimte in functie van de uit te voeren taak, aangepaste stoel of stasteun,….
- het gebruik van aangepaste hulpmiddelen zoals hoog-laag tafels, platformen, aangepaste karren met aangepaste wielen en goede handvatten;
- aanpassingen van de voorwerpen (of producten) waarmee gewerkt wordt: zoals het gewicht, de vorm, de hanteerbaarheid of houvast.
- Informeren, sensibiliseren en opleiden:
- iedereen, zowel leidinggevenden als uitvoerenden, moet bewust gemaakt worden van de risico’s op rugklachten en van het belang van preventie; er moeten voldoende kennis en vaardigheden bijgebracht worden in verband met de risico’s en de preventiemaatregelen.
- aandacht moet gegeven worden aan de opleiding over een correct gebruik van de arbeidsmiddelen en de hulpmiddelen; ook juiste (veilige en rugvriendelijke) werktechnieken kunnen aangeleerd worden.
- men kan trachten de levensstijl gezonder te maken, met het oog op de fysieke conditie (uithouding, kracht en soepelheid), het gewicht en de gezondheid in het algemeen (bv. roken)
Meer informatie hierover is beschikbaar in het thema Musculoskeletale aandoeningen (MSA).