Hoewel men altijd eerst denkt aan persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) om de werknemer tegen lawaai te beschermen, zijn er evenwel andere maatregelen die men eerst en vooraf moet nemen. Bijvoorbeeld alternatieve werkmethodes zoeken, arbeidsmiddelen kiezen die weinig lawaai veroorzaken of de arbeidsruimte anders inrichten.

Bovendien kunnen verschillende collectieve beschermingsmiddelen (CBM) de hinder door lawaai sterk inperken:

  • Omkastingen: de lawaaibron (bijvoorbeeld een machine) wordt in een geïsoleerde kast gezet en ook in de kast wordt het geluid geabsorbeerd. Een goede omkasting kan het geluidsniveau met 30 dB(A) verminderen.
  • Geluidsisolerende bekleding wordt rechtstreeks op het oppervlak van een machine aangebracht.
  • Geluidsdempers worden gebruikt op de toestellen voor toevoer en afvoer van lucht (bijvoorbeeld op de ventilatoren, de motoren, …).
  • Trillingsvrije montage van machines door middel van isolerend materiaal.
  • Absorbtiemateriaal, zoals absorberende baffles (geluidswerende panelen aan het plafond) of geluidsschermen. Voorbeelden van absorberend materiaal zijn minerale wol, schuim en geëxpandeerde houten platen. Als algemene regel geldt dat zachte en poreuze materialen geluid goed absorberen, terwijl harde materialen, zoals beton, nauwelijks of niet absorberen.
  • Isolatie van wanden, vloeren en deuren: het is logisch dat men vooral harde materialen, zoals beton en baksteen, goed gaat isoleren. Harde materialen zullen dan minder trillen, waardoor lawaai zich minder goed kan voortplanten.
  • Geluidsisolerende cabines: hier wordt niet de lawaaibron omkast, maar de personen die aan het lawaai worden blootgesteld.
  • Verende materialen, zoals vilt, kurk, rubber, springveren, … kunnen trillingen en dus ook lawaai afstoppen. Een voorbeeld is een ‘silent block’ onder een machine. Zo’n blok verhindert dat trillingen naar de vloer en zo naar de rest van het gebouw worden overgebracht.
  • Geluiddicht glas.

In de praktijk zullen verscheidene van die CBM met elkaar moeten worden gecombineerd om tot een optimaal resultaat te komen.

In de fiches 5, 13 en 14 van de SOBANE-brochure Lawaai staan er enkele oplossingen vermeld.

  • Lawaai - Externe documentatie

    Centre d'information et de documentation sur le bruit (CIDB - Frankrijk)

    Verschillende tools, publicaties en documentatie over lawaai zijn beschikbaar op de website van het Centre d’information et de documentation sur le bruit, in het Frans.

    Rubriek Noise at work (HSE - Verenigd Koninkrijk)

    In de rubriek over lawaai op het werk op de website van de ‘Health & Safety Executive’ (HSE) staan er o.a. eenvoudige controles om na te gaan of men een risico loopt, instrumenten om de blootstelling in te schatten, goede praktijken, …

    Op de website van het HSE, in het Engels: de rubriek Noise at work 

    Dossier Bruit (INRS – Frankrijk)

    Dit dossier bevat definities, uitleg over de risico’s, de blootstelling van werknemers, de regelgeving, preventie, realisaties van het INRS over lawaai en een reeks bibliografische referenties.

    Het ‘Dossier Bruit’ is beschikbaar op de website van het INRS, in het Frans.

  • Lawaai - Regelgeving

    De basis van de Belgische reglementering inzake lawaai is titel 2 van boek V van de codex over het welzijn op het werk.

    Die reglementering zet in eerste plaats de werkgever aan om alle maatregelen te nemen voor de bescherming van de werknemers tegen schade door lawaai (gezondheid, gehoor, veiligheid).

    Om die doelstelling te bereiken moet de werkgever de risico’s evalueren om preventiemaatregelen te nemen.

    Drie grenswaarden van blootstelling laten toe om de omvang van het risico te bepalen en welke acties men dan zou moeten nemen. Telkens heeft men daarbij de grenswaarde van het dagelijkse blootstellingsniveau aan lawaai (dB(A)) en de grenswaarde voor een impactgeluid bij het piekniveau (dB(C)).

    • Onderste actiewaarden voor blootstelling: 80 dB(A) en 135 dB(C): onder die waarden veroorzaakt lawaai ongemak, boven die waarden kan er een risico voor de gezondheid opduiken.
    • Bovenste actiewaarden voor blootstelling: 85 dB(A) en 137 dB(C): een risico voor de gezondheid (doofheid) is mogelijk en een actieplan is verplicht.
    • Grenswaarden voor blootstelling: 87 dB(A) en 140 dB(C): deze waarden mogen nooit worden overschreden.

    De actiewaarden houden geen rekening met het eventueel dragen van gehoorbescherming (PBM).

    Meer informatie daarover en de reglementaire teksten vindt u op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de rubriek Thema's > Welzijn op het werk > Omgevingsfactoren en fysische agentia > Lawaai.

  • Onderzoeken

  • Draagbare spijkermachines – vereenvoudigen van evaluatiemethodes van de blootstelling aan lawaai en trillingen (IRSST – Canada – 2018)

    Het Canadeze onderzoeksinstituut "Institut de recherche Robert-Sauvé en santé et en sécurité de travail" (IRSST) heeft de resultaten gepubliceerd van een onderzoek dat pistes voorstelt om de evaluatiemethodes te vereenvoudigen van lawaai en trillingen die worden veroorzaakt door spijkermachines die frekwent worden gebruikt door timmerlui en dakwerkers, teneinde hun blootstelling hieraan te verminderen in het kader van hun werk. Dit gereedschap veroorzaakt lawaai en trillingen op niveaus waardoor de gebruikers ervan risico lopen op beroepsdoofheid of het hand-armvibratiesyndroom.

  • Lawaai - Sensibiliseringsmateriaal

    Napo in "Weg met de herrie!"

    In de reeks "Weg met de herrie!" tonen de Napo animatiefilms de belangrijkste oorzaken van gehoorschade en leggen ze de nadruk op geluidsbeperking aan de bron, preventieve maatregelen en het dragen van passende gehoorbescherming. De films zijn geschikt voor alle sectoren en werknemerniveaus, maar vooral voor jonge mensen in opleiding of met weinig werkervaring.

    Op de Napo-website: de films Napo in "Weg met de herrie!"