Chemische agentia zijn op elke werkplaats aanwezig. Ze kunnen zeer gevaarlijk tot bijna niet gevaarlijk zijn.        

  • Titel 1 van boek VI van de codex over het welzijn op het werk

    De bescherming van de werknemers wordt geregeld door titel 1 betreffende de chemische agentia van boek VI van de codex.

    De risicoanalyse, die kadert in het dynamisch risico-beheersingssysteem en aan de basis ligt van verdere preventiemaatregelen, staat centraal.

Die regelgeving vertoont raakvlakken met andere Europese regelgeving, die betrekking heeft op de instelling en werking van de interne markt maar eveneens een impact heeft op de omgang met chemische agentia op de arbeidsplaats:

  • de REACH-verordening die de registratie, evaluatie en autorisatie van chemische stoffen regelt op Europees niveau;
  • de CLP-verordening die indelings-, etiketterings- en verpakkingsregels voor stoffen en mengsels aangeeft.
  • Chemische agentia - Publicaties

    Gevaarlijke chemische producten - Reeks SOBANE strategie (FOD Werkgelegenheid – België – 2005)

    De Europese en Belgische regelgeving betreffende gevaarlijke chemische producten vereist dat elke onderneming streeft naar het vermijden of verminderen van de blootstelling van de werknemers aan deze risicofactor. Conform de SOBANE-strategie voor het beheer van beroepsgebonden risico’s beschrijft deze brochure een methode op vier niveaus: opsporing, observatie, analyse en expertise. Deze methode moet het mogelijk maken om de risico’s, gebonden aan het gebruik van gevaarlijke chemische producten, beter te voorkomen en/of bij te sturen. De brochure sluit af met een reeks hulpfiches.

    Deze publicatie is beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de module Publicaties > Gevaarlijke chemische producten - Reeks SOBANE Strategie.

    Risktrainer voor kappers (Unie van Belgische Kappers – België – 2013)

    Het handboek Risktrainer is een informatietool bedoeld om de kappers beter inzicht te geven in de risico’s voor hun veiligheid en gezondheid waarmee ze in het kapsalon dagelijks geconfronteerd worden. Een bewustwording van deze risico’s is van essentieel belang, ook al kunnen de gevolgen ervan slechts op lange termijn optreden. De goed geïnformeerde kapper zal de risico’s kunnen detecteren en de nodige maatregelen treffen om de gevolgen ervan te vermijden. 

    Deze publicatie is beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de module Publicaties > Risktrainer voor kappers.

    Veiligheid en hygiëne in chemische laboratoria (FOD Werkgelegenheid – België – 2006)

    Deze brochure behandelt de voornaamste risico's die verbonden zijn aan het werken in chemische laboratoria: meer bepaald ontploffing, brand, chemische en thermische brandwonden, vrieswonden, elektrocutie, … Deze risico's en de preventiemaatregelen die ermee gepaard moeten gaan, worden nauwgezet beschreven. In de brochure zijn ook een aantal bijkomende maatregelen opgenomen.

    Deze publicatie is beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de module Publicaties > Veiligheid en hygiëne in chemische laboratoria.

    Chemicaliën op de werkvloer: een nieuw etiketteringssysteem (FOD Werkgelegenheid – België – 2014)

    Deze brochure behandelt de wijze waarop de Europese verordening (EG) nr. 1272/2008 over de indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels de omgang met chemische stoffen op het werk zal beïnvloeden. De zogenaamde CLP verordening (CLP staat voor "classification, labeling and packaging") verandert immers het indelingssysteem voor de identificatie en omschrijving van chemische gevaren in Europa, en de manier waarop deze informatie over de gevaren van chemicaliën wordt gecommuniceerd op etiketten, in veiligheidsinformatiebladen en in andere documenten.

    Deze publicatie is beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de module Publicaties > Chemicaliën op de werkvloer: een nieuw etiketteringssysteem.

    Meting van de blootstelling aan styreen (FOD Werkgelegenheid – België – 2007)

    Van het einde van 2005 tot midden 2007 heeft het Laboratorium voor industriële toxicologie van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg metingen verricht van de blootstelling in elf bedrijven die styreen gebruiken. Styreen wordt ingedeeld in bijlage I van de richtlijn 67/548/EEG (gevaarlijke stoffen) als schadelijk bij inademing en irriterend voor de ogen en de huid. Het gebruik kan sommige risico’s met zich meebrengen. Dit verslag geeft een overzicht van de verschillende blootstellingen en de meettechniek en geeft een aantal vaststellingen en besluiten weer.
    Deze publicatie is beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de module Publicaties > Meting van de blootstelling aan styreen.

  • Campagnes

  • Federale overheid leert jongeren veilig omspringen met chemische producten op het werk

  • Inspectiecampagne in de sector van de houtbewerking (FOD Werkgelegenheid - België - 2010)

    Tussen februari 2010 en maart 2010 hebben de arbeidsinspecteurs van de Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk nagegaan of de sector van de houtbewerking de belangrijkste preventieregels in de dagelijkse praktijk heeft kunnen omzetten.

  • Inspectiecampagne rond chemische agentia in de sector van de oppervlaktebehandeling van metalen

    In het najaar van 2015 heeft de arbeidsinspectie (Toezicht op het Welzijn op het Werk) een inspectiecampagne gehouden bij 83 bedrijven in de metaalsector die oppervlaktebehandeling van metalen als activiteit uitvoeren.

  • Campagne over kwartsstof in de bouwsector (2010-2012)

    Van oktober 2010 tot juni 2012 voerden het Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf (NAVB) en de Algemene Directie Toezicht Welzijn op het Werk (TWW) een campagne voor de bescherming van de bouwvakkers tegen kwartsstof.

  • Chemische agentia - Regelgeving

    Titel 1 betreffende de chemische agentia van boek VI van de codex over het welzijn op het werk is van toepassing op alle stoffen die op de werkplaats voorkomen.
    Centraal staat de risicoanalyse, die kadert in het dynamisch risico-beheersingssysteem en aan de basis ligt van verdere preventiemaatregelen.

    Meer informatie en de reglementerende teksten over dit onderwerp vindt u op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, onder de rubriek Welzijn op het werk > Chemische, kankerverwekkende en mutagene agentia > Chemische agentia

    REACH (Registratie, Evaluatie en Autorisatie van Chemische stoffen)

    De REACH-verordening werd in december 2006 goedgekeurd door het Europees Parlement en is op 1 juni 2007 in werking getreden. De meeste verplichtingen namen een aanvang vanaf 1 juni 2008.

    De Europese REACH verordening legt de industrie verplichtingen op om chemische stoffen te registreren, het veilig gebruik ervan te beoordelen, in bepaalde gevallen te laten vergunnen en in bepaalde gevallen het gebruik te beperken.

    Registratie van chemische stoffen

    Bestaande en nieuwe chemische stoffen moeten worden geregistreerd bij het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA). Meer info daarover op de website van het ECHA, in de rubriek wetgeving > REACH > Registratie.

    De Belgische REACH-helpdesk van de FOD Economie helpt de Belgische bedrijven om hun verplichtingen en verantwoordelijkheden te begrijpen.

    Bescherming van de werknemer

    Informatie over de bescherming van de werknemer in het kader van REACH vindt u op de website van ECHA.

    CLP-verordening: toepassingsdata

    De CLP-verordening werd in december 2008 goedgekeurd door het Europees Parlement en is op 20 januari 2009 in werking getreden. De verplichtingen voor stoffen dienden ten laatste op 1 december 2010 toegepast te worden en deze voor mengsels dienen ten laatste op 1 juni 2015 toegepast te worden.

    Wat is CLP?

    "CLP" staat voor Classification, Labelling en Packaging van stoffen en mengsels. Deze term wordt gebruikt om een onderscheid te maken met het mondiale ‘Globally Harmonised System’ (GHS) dat grotendeels gelijklopend is. De verordening voorziet in indelings-, etiketterings- en verpakkingsregels voor stoffen en mengsels.

    Verband met REACH

    Waar REACH voornamelijk een grote impact heeft op producenten en importeurs van stoffen, heeft CLP een grote impact op downstream-users zoals formulatoren die deze stoffen en mengsels op de markt brengen. De nieuwe CLP-indeling diende voor 3 januari 2011 ter kennis gebracht te worden bij een nieuw hiertoe opgericht Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA).

    Nationale helpdesk

    CLP voorziet zoals REACH dat de lidstaten nationale helpdesks instellen om de producenten, importeurs, gebruikers en overige belanghebbenden informatie te verstrekken. De Belgische CLP helpdesk werd opgericht binnen de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu.

  • Parlementaire vragen

  • 1275 Kamer (27/04/2023) - Gevolgen van het opnemen van lood in bijlage XIV bij de REACH-verordening

  • 1017 Kamer - Solvay - Verontreiniging door perfluorverbindingen en risico's voor de werknemers

  • 22885, 22905, 23792 Kamer - Longziekten bij schoonmaakpersoneel

  • 6-1027 Senaat - Landbouwers - Beroepsziekten - Parkinson - Erkenning - Procedure - Gezondheidsonderzoeken

  • 247 Kamer - Giftige stoffen in containers

  • 1050 Kamer - Voorzorgen bij het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op het werk

  • 755 Kamer - De blootstelling aan bisfenol A

  • 529 Kamer - Schoonmaakproducten met sproeiers

  • 235 Kamer - Gezondheid van de werknemers in de keramieksector

  • 610 Kamer - Controle van containers met textiel die over zee worden ingevoerd - Gevaar voor de werknemers

  • 18210 Kamer - Een betere bescherming van kappers en kapsters tegen de chemische producten die zij gebruiken

  • Onderzoeken

  • Het vervangen van gevaarlijke chemische stoffen (FOD Economie – België – 2019)

    De Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie (FOD Economie) heeft in 2019 een studie laten uitvoeren waarin wordt nagegaan hoe een holistische visie kan worden ontwikkeld rond het vervangen van gevaarlijke chemische stoffen in de Belgische context.