Als de werkneemster zwanger is, moet u haar adviseren om haar werkgever mondeling en schriftelijk op de hoogte te brengen. Zo vroeg mogelijk is in principe het best, omdat de teratogene risico’s het hoogst zijn tijdens het eerste trimester van de zwangerschap. Dit maakt wettelijke beschermingsmaatregelen mogelijk: bescherming tegen ontslag, verbod op overuren en op nachtwerk.
Blijkt uit de evaluatie van de werkpost van de werkneemster dat ze wordt blootgesteld aan stoffen of werkomstandigheden die risicovol zijn voor haar of voor het kind, dan zal de arbeidsarts met de werkgever overleggen om het volgende te overwegen:
- Ofwel een tijdelijke aanpassing van de werkomstandigheden of de werkduur
- Ofwel tijdelijk een andere functie die is afgestemd op de gezondheidstoestand van de werkneemster
Als het voor de werkgever technisch niet mogelijk is om de werkneemster aan het werk te houden zonder risico voor de zwangerschap en de foetus, zal de arbeidsarts voorstellen om haar uit de werkomgeving te halen tot aan de verwachte bevallingsdatum. Bijvoorbeeld als de werkneemster werkt in een zorginstelling en niet geïmmuniseerd is voor hepatitis B (en dit ondanks een volledig vaccinatieschema). De werkneemster krijgt dan van de ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) een uitkering die gelijk is aan 78,237% van het geplafonneerde brutoloon. Ze moet hiervoor een formulier indienen bij haar ziekenfonds. Dit formulier krijgt ze van de arbeidsarts die ze ziet tijdens het gezondheidstoezicht dat wordt georganiseerd in het kader van de moederschapsbescherming.
Voor de hantering van zware lasten wordt preventieve werkverwijdering voorzien voor het laatste trimester van de zwangerschap, voor zover de werkgever zijn werkneemster geen andere functie kan geven waarbij geen zware lasten verhandeld moeten worden.
Als de werkomstandigheden die de patiënte heeft beschreven, volgens u een risico inhouden voor haar of voor het kind, kunt u de patiënte informeren over haar recht op een gezondheidsevaluatie bij de arbeidsarts in het kader van de moederschapsbescherming. In dat geval is de werkgever verplicht om contact op te nemen met zijn arbeidsgeneeskundige dienst om een gezondheidstoezicht te plannen.
De zwangere vrouw kan symptomen ontwikkelen die verband houden met haar zwangerschap (vermoeidheid, rugpijn, misselijkheid, ...). Deze klachten kunnen u aanzetten om de patiënte arbeidsongeschikt te verklaren. De eerste maand (voor arbeidsters de eerste veertien dagen) wordt betaald door de werkgever (gewaarborgd loon). De resterende periode wordt betaald door het ziekenfonds pro rato van 60% van het geplafonneerde brutoloon.
Meer informatie op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de rubriek Thema’s > Welzijn op het werk > Werkorganisatie en bijzondere werknemerscategorieën > Moederschapsbescherming