Een slechte werkorganisatie heeft een negatief effect op ondernemingen en op de gezondheid van de werknemers. De manier waarop het werk is georganiseerd en een jobfunctie ingevuld wordt, heeft een impact op de fysieke, psychologische en sociale arbeidsomstandigheden. De jobinhoud en de taken moeten zodanig georganiseerd worden dat het werk zo weinig mogelijk risico’s voor de werknemer inhoudt.
Organisatie van het werk
De organisatie van het werk moet aangepast zijn aan de mogelijkheden en beperkingen van de werknemers. Bij de organisatie van het werk moet men ook trachten om alle aspecten van het werk in evenwicht te houden. Een slechte werkorganisatie is potentieel schadelijk en kan onder andere het ontstaan van musculoskeletale aandoeningen in de hand werken.
Deze situaties kunnen worden onderverdeeld in drie categorieën:
- Eisen
- aanzienlijke hoeveelheid werk;
- ongemakkelijke houdingen;
- omgevingsgebonden omstandigheden (warmte,…);
- een gebrek aan taakvariatie;
- administratieve beslommeringen,…
- Controle of beschikbare middelen
- tijdsgebrek
- ontoereikende vorming
- onaangepaste werkplek
- ongeschikt materieel,…
- Sociale ondersteuning
- Gebrek aan erkenning
- Gebrek aan sociale/familiale steun;
- Agressiviteit van klanten/collega's,…
De drie stresscomponenten (Copyright Prevent/FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg)
Psychosociale aspecten
Psychosociale risico's die verband houden met het werk, kunnen de gezondheid van de werknemers schaden en bijdragen tot het ontstaan van MSA.
Stress, burn-out of pesterijen op het werk zijn enkele bekende voorbeelden. Deze vinden vaak hun oorsprong in de organisatie van het werk en de arbeidsomstandigheden.
Stress
Stress wordt veroorzaakt door een onevenwicht tussen de eisen die gesteld worden aan de werknemer, de mogelijkheden waarover hij/zij beschikt (middelen, autonomie, controle), en de ondersteuning die hij/zij hierbij ondervindt. Onderzoeken tonen aan dat stresserende werksituaties kunnen leiden tot het ontstaan van MSA (bv. chronische rugpijn).
Een goede werkorganisatie zorgt voor een evenwicht tussen deze drie factoren (eisen – mogelijkheden – ondersteuning) en vermindert zo de stress. Zo kunnen er bijvoorbeeld wel hoge eisen gesteld worden (bv. meerdere taken tezelfdertijd uitvoeren), maar kan dit in evenwicht gebracht worden door de mogelijkheden waarover men beschikt (informatica, opleiding, zelf de tijd indelen, ...) en door een goede ondersteuning van de collega's of de leidinggevenden. Daarentegen zal elk gevoel van een onevenwicht tussen deze drie factoren uitmonden in een gevoel van stress, met mogelijke gevolgen voor het lichamelijke en mentale welzijn.
Meer informatie over dit onderwerp is beschikbaar in het thema Psychosociale risico's (PSR).