Er is ten eerste een nieuwe, transparante en objectieve beleidsprocedure uitgeschreven om eenduidige en eenzelfde informatie te verschaffen, waardoor het duidelijk is wat de werknemer kan en mag verwachten bij uitval. Het project is interessant voor de zorgsector, omdat er hulp wordt ingeschakeld van interne experten psychologen. Buiten de zorgsector zal de expertise van buitenaf moeten komen. Deze hulpbron zal de medewerker helpen zoeken naar de juiste hulpverlening door een sociale kaart van de regio te overlopen.

Ten tweede optimaliseert een gestandaardiseerd begeleidingstraject de werkhervatting en een progressieve terugkeer van de medewerker, door in te zetten op constructieve communicatie en dialoog tussen verschillende actoren: de werknemer, de personeelsdienst/HR, de werkgever, de arbeidsarts, de psychologe, de leidinggevende en zijn team. Hierbij staat het individu centraal, in evenwicht met de werkomgeving, om de terugkeer zo optimaal mogelijk voor te bereiden.

Ten derde kunnen de medewerkers op het niveau van primaire preventie zelf aan de slag met een fysiek zelfzorgboekje, indien gewenst onder begeleiding van een psychologe. Zelfzorg en zelfkennis worden hiermee gestimuleerd. Er kan ook elke maand een zelfzorguurtje worden gevolgd.

Bekijk de tools op de website Ik voel me goed op het werk: Begeleiding van werknemers (St-Vincentiusziekenhuis).

Sinds 2015 werken ze aan een aanbod rond de preventie van burn-out door te sensibiliseren, bewustwording te stimuleren en concrete handvaten aan te bieden voor een betere zelfzorg en adequate coping. In 2019 werden subsidies van de FOD Sociale Zekerheid in het kader van de pilootprojecten voor de preventie van psychische werkgerelateerde aandoeningen gebruikt om het bestaande aanbod te optimaliseren en verder uit te rollen, waarbij de onderwijssector extra aandacht kreeg.

Concreet werden de volgende acties op poten gezet:

• open aanbod voor particulieren over organisaties heen: intensieve 2-daagse groepscursus ‘Leven in Balans’ met vier aparte modules rond ‘informeren en sensibiliseren’, ‘zelfbewustwording en het verhogen van draagkracht’, ‘ontdekken van eigen waarden, talenten en energiegevers’ en ‘draaglast en energievreters’;
• in-company traject: infosessie ‘stress op de werkvloer’, psycho-educatie over de werking van stress, de oorzaken en de gevolgen van stress. Het pakket is voor iedereen, met of zonder stressklachten. Dit kan gevolgd worden door het groepsaanbod ‘Leven in Balans’, bestaande uit drie halve dagen.

Bekijk de tools op de website Ik voel me goed op het werk: Burn-out voorkomen - Leven In Balans (CGG Kempen).

• Wanneer moeten we de diagnose burn-out in overweging nemen?
• Hoe kunnen we iemand met de diagnose zo efficiënt mogelijk begeleiden?
• Wie moet ik best nog betrekken bij het traject?
• Wat doe ik zelf en waarvoor verwijs ik door?

Het is cruciaal om de kennis en de vaardigheden van de huisartsen te versterken, waardoor de kwaliteit en de toegankelijkheid van de zorg voor mensen met een burn-out kan worden geoptimaliseerd. Daarom is die samenwerking nodig tussen de twee beroepsgroepen op de hele lijn, van preventie en behandeling van burn-out tot de werkhervatting.

Concreet bestond het project uit twee luiken:

• De e-learning biedt de nodige theoretische achtergrond over burn-out.  
• Met deze kennis kan vervolgens een LOK-pakket gevolgd worden: lokaal georganiseerde multidisciplinaire vormingen voor huisartsen en klinisch psychologen. Via “peer learning” worden praktijkvoorbeelden en oefeningen gebruikt om te exploreren hoe de detectie en behandeling van burn-out vorm kan krijgen. Er wordt geleerd om symptomen van burn-out te herkennen, om de diagnosetools te gebruiken, zoals de “Burn-out Assessment Tool”, en er wordt aandacht geschonken aan het gepast doorverwijzen (hoe, wanneer en naar wie). Een “train-de-trainer” pakket is beschikbaar voor de begeleiders.

Bekijk de tools op de website Ik voel me goed op het werk: Geïntegreerde aanpak van burn-out (Domus Medica en VVKP).

Vanaf 2017 liep er een pilootproject ter preventie van burn-out. Monitoring gebeurde aan de hand van de “welzijnswijzer”, een instrument ontwikkeld door de externe dienst voor preventie en bescherming op het werk “Securex”. In dit kader werden de volgende acties ondernomen:

• 2017: opleidingssessies voor leidinggevenden rond vroegtijdige identificatie van burn-out, re-integratietrajecten voor werknemers die langdurig afwezig waren door psychische klachten, een project rond hervalpreventie;
• 2018: workshops naar werknemers rond identificeren van symptomen bij zichzelf of collega’s en een preventieprogramma: wandelen, yoga, bedrijfsfiets…;
• 2019: met het interventieprogramma “peer support” werden een tiental medewerkers gedurende 4 dagen intensief opgeleid met als doel de nodige competenties te verwerven om hun collega’s te ondersteunen in een buddy-project.

Het uiteindelijke doel van het volledige project was een vermindering van de verzuimcijfers en het bevorderen van werkhervatting voor werknemers die langdurig thuis waren omwille van burn-out.

Bekijk de tools en het filmpje op de website Ik voel me goed op het werk: Icare (FCR Media).

• De leden van het “preventieteam burn-out” kregen een doorgedreven opleiding.
• Met deze bagage op zak waren zij de eerste aanspreekpunten op de verschillende campussen. Zij boden een luisterend oor, gaven advies en verwezen door naar professionele hulpverlening en naar het Medisch Sociaal Team (MST), bestaande uit de arbeidsarts, de personeelsdirecteur, een lid van HR, de vertrouwenspersoon en een lid van de werkgroep burn-out preventie.
• De trein die gevormd werd met het MST garandeerde dat er tevens beleidsmatige en organisatorische acties werden ondernomen ter preventie van werkgerelateerde mentale aandoeningen die het individuele niveau overstijgen.
• Daarenboven werden intervisies aan de leidinggevenden aangeboden. Alle afdelingen kregen een opleiding, gekoppeld aan een online tool om dit leertraject permanent te continueren.

Bekijk de tools en het filmpje op de website Ik voel me goed op het werk: We care for you (ASZ).

Het project “Bouwen aan mentaal vermogen” biedt een catalogus met trajecten op maat van bedrijven. Deze catalogus is een soort menukaart waaruit bedrijven kunnen kiezen uit doelgerichte en ervaringsgerichte teamactiviteiten met opdrachten. Enkele voorbeelden:

• Energiesessie: baas over je mailbox.

  In deze sessie worden handvaten aangereikt om je mailbox onder controle te houden, om jezelf niet te verliezen in het mailen, …

• Energiesessie voor arbeiders: Join in, stress out

  Tijdens deze energiesessie leren deelnemers enerzijds om hun eigen stress-signalen te herkennen. Er worden tips & tricks uitgewisseld om met stress om te gaan. Elke deelnemer stapt buiten met 3 concrete afspraken voor zichzelf.

• Energiesessie: Omgaan met lastige klanten

  Oefeningen en tips aan de hand van cases en realistische situaties.

Bekijk de tools en het filmpje op de website Ik voel me goed op het werk: Bouwen aan mentaal vermogen (Alert!).

Na een screening bij een psycholoog werd aan personeelsleden met een risico op burn-out, de kans geboden om een individueel begeleidingstraject te volgen. Elk traject verliep modulair en op maat van de betrokkene:

• aangepaste zorg, gericht op de persoon: bijvoorbeeld via "stressklinieksessies", psychische-lichamelijke sessies, cognitieve-emotionele sessies;
• aangepaste zorg, gericht op de werkomgeving: bijvoorbeeld via informatie over arbeidsrecht en de welzijnswetgeving via de organisatie van een multidisciplinaire vergadering met de werkgever.

Bekijk de tools en het filmpje op de website Ik voel me goed op het werk: Secundaire preventie van burn-out bij OISZ (Fedris).

Het bestaat uit twee opleidings- en proefdagen met de volgende voornaamste doelstellingen:

• de sensibilisering rond het thema;
• de ontwikkeling van zelfkennis om burn-out te voorkomen en om de arbeidsplaats op een positieve manier te beïnvloeden in een dynamiek van risicovermindering;
• het onderzoek en de versterking van bepaalde competenties die een bepalende rol spelen bij het ontstaan van leed op het werk.

Dit gaat gepaard met een originele methodologie die bemiddeling en technieken uit de sociale groeps- en organisatiepsychologie combineert met een bijzondere partner, namelijk het paard.

Dit project heeft zeer goede resultaten opgeleverd, zowel wat de tevredenheid van de deelnemers betreft als de reële impact in termen van leren.

Meer informatie daarover is beschikbaar op de website Ik voel me goed op het werk: Equilearning (Le Timon VZW).

De invoering van een 0800-nummer biedt een luisterend oor zodat de vraag beter kan worden afgebakend, om door te verwijzen naar de dienst die voor de passende begeleiding kan zorgen.

Meer informatie daarover is beschikbaar op de website Ik voel me goed op het werk: Orientez-moi (Waalse Overheidsdienst SPW).

Hiervoor werd een referentiesysteem van competenties gecreëerd, waarin 7 competenties zijn opgenomen die de zorgkundige nodig heeft om de patiënt te verzorgen. Dit maakt het voor de zorgverleners mogelijk om hun zorg te versterken en te verbeteren.

De praktijkgids stelt verschillende hulpmiddelen voor in termen van theoretische, wettelijke referenties en acties en diagnostische interventies inzake zorgverlening.

Dit referentiesysteem moet interactief zijn en voortdurend evolueren; het kan worden aangevuld door de clinici zelf.

Om hun benaderingen meer te professionaliseren, worden eveneens pedagogische voorzieningen voor opleiding in de arbeidskliniek voorgesteld, zodat zij ideeën kunnen uitwisselen en in de praktijk kunnen leren van de anderen.

De resultaten van dit proefproject werden bereikt met een participatiegraad van 100% alsook een tevredenheidsgraad van 86%.

Meer informatie daarover is beschikbaar op de website Ik voel me goed op het werk: Netwerkruimte voor preventie van werkgerelateerde mentale aandoeningen (ISOSL).