Dagelijks telewerken in plaats van af en toe 1 of 2 dagen per week te telewerken, zoals de huidige situatie vereist, vraagt een aanpassing van uzelf en een aanpassing van de werkomgeving. Anders zullen er geleidelijk aan problemen ontstaan, zowel fysiek (rugpijn, polspijn, enz.) als mentaal (door isolement, gebrek aan middelen, stress in verband met het behalen van doelstellingen, enz.). Het is ook zeer waarschijnlijk dat het uw privé- en gezinsleven verstoort.

Hier zijn een aantal tips die u verder kunnen helpen.

  • Zorg er wat betreft de veiligheid voor dat:

    • de elektrische installatie (zekeringkast, staat van de draden, enz.) in orde is,
    • de elektrische apparatuur in goede staat is: let op voor draagbare lampen, bijverwarmingen en elektrische verlengsnoeren die niet overbelast mogen worden,
    • uw werkruimte vrijgemaakt is om vallen te voorkomen.
  • Zorg voor een aparte werkruimte, dit is de beste manier om het privéleven gescheiden te houden van de professionele activiteit.
  • Bereid u 's morgens voor zoals u naar uw werk zou gaan: douchen, ontbijten, aankleden...
  • Plan uw werkdag:
    • Stel redelijke doelen.
    • Houdt u aan schema's om niet overweldigd te raken en blijf regelmatig in contact met de collega's.
    • Verduidelijk aan de huisgenoten en familieleden wanneer u beschikbaar bent.
    • Plan tijd voor koffiepauzes en de lunch.
    • Plan de begin- en eindtijd van het telewerk, log uit en zet de laptop uit aan het einde van de werkdag.
    • Plan lichaamsbeweging in. De hele dag zitten is niet goed.
  • Pas de werkomgeving aan:

    • Ventileer de ruimte, bv. door ramen te openen...
    • Zorg voor een goede luchtvochtigheid (40 tot 70%), en eventueel wandvochtigheid...
    • Kies een ruimte met een goede geluidsisolatie.
    • Voorzie een kamertemperatuur van ongeveer 20° C. Dit is louter indicatief, sommigen zullen een hogere temperatuur verkiezen, anderen een lagere.
    • Voorzie een goede natuurlijke of kunstmatige verlichting, bij voorkeur een verlichting van 500 lux.
    • Zorg dat de vloer van de werkomgeving vrij en in goede staat is, zo vermijd u valpartijen.
    • Ruim op. Werk niet in een rommelige omgeving waar bv. speelgoed ligt.
  • Pas je werkruimte aan:
    • Tafel: Een in hoogte verstelbaar bureau is ideaal. Als u een klassieke tafel gebruikt, moet deze groot genoeg zijn om al de computerapparatuur op te zetten en diep genoeg om er de armen op te kunnen leggen (tenzij u een stoel met armleuningen hebt). Zorg ervoor dat u de werkruimte niet vol legt en ruim hem regelmatig op.
    • Zitplaats: Idealiter gebruikt u een verstelbare bureaustoel met wieltjes (hoogte, rugleuning met lendensteun...). Als u een klassieke stoel gebruikt, zorg er dan voor dat deze een goede lendensteun heeft en dat u op de juiste hoogte zit ten opzichte van de tafel. Als u eenmaal zit, houd dan de armen in een hoek van 90° graden; wanneer de ellebogen de tafel raken, zit u goed.
  • Installeer de computerapparatuur op de juiste manier:
    • Werken met alleen de laptop op een tafel is niet ideaal. Het scherm is dan te laag geplaatst (dit veroorzaakt mogelijk pijn aan de nek, schouders, rug...). Om dit te voorkomen kan de laptop op een drager (doos, boeken...) worden geplaatst, zodat de bovenrand van het scherm op ooghoogte staat.
    • Het gebruik van het touchpad kan problemen veroorzaken aan de polsen en de ellebogen. Idealiter gebruikt u een apart toetsenbord en een muis.
    • Als u 2 schermen hebt, namelijk het kleine scherm van de laptop en een apart groter scherm, dan is het beter om het grotere scherm voor u te plaatsen en het kleinere scherm van de laptop aan de zijkant: het is dan redelijk eenvoudig om het scherm van de computer in uitgebreide modus te configureren en de meest gebruikte programma's naar het grote scherm te slepen.
    • Het (de) scherm(en) moet(en) op een goede afstand van de ogen worden geplaatst: als u goed zit, strekt u de arm uit; als u het scherm raakt, dan heeft u de juiste afstand.
  • Houd contact om sociaal isolement te voorkomen:
    • Gebruik de juiste elektronische communicatiekanalen: e-mail, Skype, Teams, Zoom, sociale media...

      • Skype, Teams of Zoom laten toe om te communiceren, maar vooral om te praten en elkaar te zien, wat belangrijk is om een sociale band te behouden.
      • Aarzel niet om de uitwisseling van meerdere e-mails te vervangen door een telefoontje, met video indien technisch mogelijk.
    • Met de collega's:
      • Vergeet niet om, net als op kantoor de collega’s goedendag te zeggen, hen smakelijk eten te wensen of te informeren of zij een fijne dag hebben gehad.
      • Bel met video naar een collega wanneer u zich geïsoleerd voelt.
      • Aarzel niet om collega's hulp te vragen als u die nodig hebt.
      • Organiseer online werkvergaderingen om in contact te blijven met het team.
      • Creëer indien nodig een kleine Whatsapp- of Messengergroep met de naaste collega's.
    • Met uw chef en uw organisatie:
      • Lees het intranet van uw organisatie.
      • Plan regelmatig vergaderingen met uw diensthoofd, indien nodig, om de doelstellingen en middelen duidelijk te definiëren. Aarzel niet om contact met hem of haar op te nemen om de zaken op te helderen als dat nodig is.

Het is belangrijk eraan te herinneren dat uw werkgever verantwoordelijk blijft voor uw arbeidsvoorwaarden, ook tijdens het telewerk. Meer info daarover in de rubriek Thema’s > Telewerk > Aanbevelingen voor de werkgever.

Uw verantwoordelijke speelt ook een rol. Meer info daarover in de rubriek Thema’s > Telewerk > Management op afstand.

Meer gedetailleerd advies:

  • Telewerk - Publicaties

    Brochures van de reeks SOBANE-strategie (FOD Werkgelegenheid – België - 2021)

    De SOBANE-strategie voor het beheer van beroepsgebonden risico’s werd ontwikkeld als hulpmiddel voor een dynamisch en doeltreffend risicobeheer. Zij omvat vier interventieniveaus: Screening (Opsporing), OBservatie, ANalyse, Expertise.

    Alle publicaties van de SOBANE-strategie zijn beschikbaar in moduleerbare versie in de rubriek Tools > Risicoanalyse - Tools.

    Deze publicaties zijn vrij toegankelijk en kunnen ook worden gedownload op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid), in de rubriek Publicaties > Strategie Sobane.

    De publicaties die betrekking hebben op het telewerk, zijn:

    Preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) voor administratief personeel (FOD Werkgelegenheid – België - 2012)

    In het merendeel van de dienstverlenende sectoren zijn de werknemers blootgesteld aan het risico op musculoskeletale aandoeningen. Daarom werd er een reeks van praktische brochures opgesteld voor de preventie van dergelijke aandoeningen. De brochure voor het administratief personeel kadert in deze reeks. De brochure geeft een antwoord op drie vragen:

    • Wat is een musculoskeletale aandoening?
    • Wat zijn de risico’s voor MSA?
    • Hoe kan men MSA voorkomen?

    Deze publicatie is toegankelijk en kan vrij worden gedownload op de website van de FOD Werkgelegenheid, in de rubriek Publicaties: Preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) voor administratief personeel.

    Studie van de impact van de nieuwe arbeidsvormen op het welzijn (FOD Werkgelegenheid – België - 2019)

    De doelstelling van dit onderzoeksproject is het bestuderen van de impact van de nieuwe vormen van tewerkstelling en arbeid op het welzijn op het werk (gezondheid, veiligheid) en in het bijzonder op het verschijnen van muscoloskeletale aandoeningen en psychosociale risico’s.

    Meer info daarover, alsook het onderzoeksrapport en de samenvatting ervan, zijn beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, in de module Onderzoeksprojecten > 2019 - Studie van de impact van de nieuwe arbeidsvormen op het welzijn.

    Praktische gids over telewerken tijdens de COVID-19 pandemie en daarna (IAO – Zwitserland - 2020)

    Deze gids biedt praktische en haalbare aanbevelingen voor doeltreffend telewerken die van toepassing zijn op een breed scala van actoren, ter ondersteuning van beleidsmakers bij de actualisering van bestaand beleid en om particuliere bedrijven en organisaties in de publieke sector een flexibel kader te bieden voor de ontwikkeling of actualisering van hun eigen telewerkbeleid en -praktijken.

    Deze gids is beschikbaar op de website van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO):

    Telewerk en op ICT-gebaseerde mobiele werkzaamheden: flexibel werken in het digitale tijdperk (Eurofound – Luxemburg - 2020)

    In dit rapport worden de arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden van werknemers met TICTM-regelingen (‘telework and ICT-based mobile work’ – TICTM) geanalyseerd. De nadruk ligt hierbij op hoe de werkomgeving en de organisatie van het werk in verband met TICTM invloed hebben op het evenwicht tussen werk en privéleven, de gezondheid, prestaties en vooruitzichten van werknemers.

    Deze publicatie en de samenvatting ervan in 22 talen, waaronder het Nederlands, zijn toegankelijk en kunnen vrij worden gedownload op de website van de Europese Stichting tot verbetering van de levens- en arbeidsomstandigheden (Eurofound): Telework and ICT-based mobile work: Flexible working in the digital age, New forms of employment series.

    Telewerk in tijden van COVID-19: uitdagingen & aanbevelingen (Prof. Tim Vantilborgh (VUB), Eva De Winter (VOCAP), Prof. Donatienne Desmette (UCL), Prof. Jonas Lang (UGent), Prof. Florence Stinglhamber (UCL), Prof. Anja Van den Broeck (KULeuven), Prof. Marijke Verbruggen (KULeuven) – België - 2020)

    Eind oktober 2020 werd telewerk opnieuw de norm in België om de verspreiding van COVID-19 tegen te gaan. Deze maatregel heeft echter vergaande gevolgen voor zowel werkgevers als werknemers en kan een impact hebben op individuen, organisaties, en de gehele maatschappij. Om deze maatregel succesvol te maken is het belangrijk om verder te kijken dan de gevolgen voor de economie en de gezondheid van de bevolking. Inzichten uit de arbeids- en organisatiepsychologie helpen om de uitdagingen die gepaard gaan met telewerk te begrijpen en om “evidence-based” management praktijken te implementeren.

    Deze publicatie is toegankelijk en kan vrij worden gedownload:

    Télétravail à domicile (CARSAT Nord Picardie – Frankrijk - 2012)

    Deze gids geeft stof tot nadenken voor werkgevers en werknemers die telethuiswerk willen invoeren en een evaluatie van de daaraan verbonden risico's wensen uit te voeren.

    De gids van CARSAT Nord Picardie is beschikbaar op de website van de ‘Service de Santé au Travail de Valence’, in de rubriek Pratique > Documentation: Télétravail à domicile (PDF, 3,46 MB).

    Dossier “Covid-19 et prévention en entreprise - Du télétravail imposé en situation exceptionnelle à un télétravail qui se prolonge” (INRS – Frankrijk - 2021)

    In het licht van de pandemie zijn veel bedrijven op telewerk overgeschakeld om hun activiteiten verder te zetten. In deze uitzonderlijke omstandigheden kan de invoering van telewerk risico’s met zich meebrengen voor de gezondheid en veiligheid van werknemers. Sommige punten vereisen een speciale waakzaamheid.

    Dit dossier is beschikbaar op de website van het ‘Institut national de recherche et de sécurité pour la prévention des accidents du travail et de maladies professionnelles’ (INRS): Covid-19 et prévention en entreprise - Du télétravail imposé en situation exceptionnelle à un télétravail qui se prolonge.

  • Telewerk - Regelgeving

    Meer informatie ter zake en de reglementaire teksten staan op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg in de rubriek Thema’s > Arbeidsovereenkomsten > Telewerk.

  • Parlementaire vragen

  • 55037383C Kamer (27/06/2023) - De herziening van het kader voor telewerk

  • 1192 Kamer (01/03/2023) - Herziening van het kader voor telewerk

  • 55001934P Kamer - Het nieuws dat de telewerkvergoeding door amper 6 % van de bedrijven toegekend wordt

  • 55028558C Kamer - De omkadering van telewerk

  • 55027958C Kamer - Surveillancesoftware op de werkvloer

  • 55026116C & 55026308C Kamer - Telewerk

  • 925 Kamer - Besprekingen over telewerk bij de Nationale Arbeidsraad

  • 768 Kamer - De uitvoering van advies nr. 1.528 van de Nationale Arbeidsraad over de omkadering van structureel telewerk

  • 55023377C Kamer - Het conflict bij AG Insurance en structureel telewerk

  • Actualiteitsdebat 18/01/2022 Kamer - De naleving van de coronamaatregelen op de werkvloer

  • 334 Kamer - Toename van het telewerk

  • 55020228C, 55020684C, 55020709C en 55020736C Kamer - Het wettelijk kader voor telewerk

  • 466 Kamer - Impact van het telewerk op de werkgelegenheid

  • 435 Kamer - Naleving coronamaatregelen door ondernemingen - Controles

  • 55018772C Kamer - De omkadering van het telewerk en het risico op een burn-out

  • 55001488P, 55001494P, 55001502P, 55001507P Kamer - Het telewerk en de extra verplichtingen

  • Actualiteitsdebat 27/04/2021 Kamer - Besmetting op de werkvloer

  • Actualiteitsdebat 27/04/2021 Kamer - Telewerk

  • Actualiteitsdebat 09/03/2021 Kamer - Telewerk

  • Actualiteitsdebat 26/01/2021 Kamer - Arbeidsinspectie en flitscontrole op telewerk

  • 55017951C & 55017994C Kamer - Het recht op deconnectie

  • 55013610C e.v. Kamer - Het telewerk tijdens de coronacrisis

  • 55009729C Kamer - De aanpak van COVID-19 op het werk

  • 6-2001 Senaat - Telewerk - Stimuleren in de privésector - Federale acties en maatregelen - Aparte codering in de loonadministratie - Mogelijke aanpassing van de wetgeving

  • 55001280P Kamer - Het telewerk tijdens de coronacrisis

  • 55001212P Kamer - Het verplichte telewerk en de nood aan extra controles

  • 55000877P Kamer - De gevolgen van telewerk

  • 683 Kamer - Telewerken - Nood aan verbondenheid en deconnectie

  • 22946, 23868, 24733 Kamer - Telewerken

  • 512 Kamer - Telewerken en thuiswerken voor werknemers met een beperking

  • 115 Kamer - Federale overheidsadministraties - Experimenten inzake telewerken

  • 31 Kamer - Administratieve diensten - Overheidsbedrijven - Mexicaanse griep - Preventief occasioneel telewerken

  • 4-3798 Senaat - Welzijn op het werk - Onderzoek - Maatregelen zoals telewerken

  • 6490 Kamer: Juridische knelpunten inzake telewerken

  • 8039 Kamer: De juridische knelpunten inzake telewerken

  • 7355 Kamer: De juridische knelpunten inzake telewerken

  • 299 Kamer: Juridische knelpunten inzake telewerken. - Thuisstrijksters. - Welzijnsreglementering

  • 3-6855 Senaat: Overheidsdiensten - Mogelijkheid tot telewerken

  • Telewerk - Sensibiliseringsmateriaal

    Sensibiliseringsfilmpje “Werk thuis als je kan” (FOD Werkgelegenheid – België - 2020)

    De Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid) sensibiliseert via dit filmpje over een goede organisatie van het telewerk. Het is belangrijk om de telewerkplek op een gezonde en comfortabele manier te organiseren.

    Het sensibiliseringsfilmpje over veilig aan het werk thuis staat op het YouTube kanaal van de FOD Werkgelegenheid: Werk thuis als je kan.

    Webinar-video: Telewerk, hoe musculoskeletale aandoeningen en psychosociale risico’s voorkomen? (FOD Werkgelegenheid – België –2020)

    Deze webinar wil:

    • het wetgevend kader schetsen, waaronder de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 149 van 26 januari 2021 over het aanbevolen of verplicht telewerk als gevolg van de COVID-19-crisis;
    • instrumenten en goede praktijken aanreiken om de arbeidsomstandigheden van telewerkers te verbeteren, musculoskeletale aandoeningen en psychosociale klachten te voorkomen of te verminderen.

    De webinar-video staat op het YouTube kanaal van de FOD Werkgelegenheid: WEBINAR: Telewerk, hoe musculoskeletale aandoeningen en psychosociale risico’s voorkomen?

    Algemene video die de preventie van musculoskeletale aandoeningen toelicht (FOD Werkgelegenheid – België - 2017)

    In deze film wordt uitgelegd hoe deze aandoeningen ontstaan en wat we kunnen doen om ze te voorkomen. Deze aandoeningen komen steeds vaker voor. Ze treffen een grote groep Belgische werknemers, zowel mannen als vrouwen, jongeren als ouderen. Ze komen voor in alle beroepen en sectoren. Hoewel deze aandoeningen niet levensbedreigend zijn, hebben ze een grote impact op het werk en het privéleven. Preventie is daarom belangrijk!

    Bekijk de film op het YouTube kanaal van de FOD Werkgelegenheid: Preventie van musculoskeletale aandoeningen.

    Algemene video die de preventie van psychosociale risico’s toelicht (FOD Werkgelegenheid – België - 2018)

    Elk bedrijf of elke organisatie moet voor zijn werknemers een preventiebeleid rond psychosociale risico’s ontwikkelen. Deze film toont op basis van interviews met experts wat psychosociale risico’s zijn en hoe men ze kan voorkomen.

    Meer informatie daarover in de module Psychosociale risico's - Sensibiliseringsmateriaal: Film over psychosociale risico’s op het werk.

    E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (FOD Werkgelegenheid – België - 2019)

    Door middel van animaties, afbeeldingen, video's, ... kan men met deze gebruiksvriendelijke tool de wetgeving inzake welzijn op het werk en de belangrijkste principes daarvan op een eenvoudige manier begrijpen om de bewustwording te vergroten en beroepsrisico's in elk bedrijf te voorkomen.

    Deze e-learning is beschikbaar in de rubriek Tools > E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (gezondheid, veiligheid, PSR, MSA…) (e-campus – België).

    Napo is … aan het telewerken om de pandemie te stoppen (Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk – Spanje - 2020)

    Vanwege de maatregelen om het coronavirus in bedwang te houden, moeten veel mensen vanuit thuis werken. Dat is misschien niet altijd even goed als werken op kantoor. Er zijn veel nieuwe factoren waarmee rekening moet worden gehouden, zoals de werkplek, het alleen werken, gezin en kinderen om je heen, allerlei onderbrekingen en het vinden van een nieuwe werkroutine.

    In dit animatiefilmpje wil ‘Napo’ ervoor zorgen dat iedereen productief en zo veilig en gezond mogelijk thuis kan werken. Met de steun van de baas en collega ‘Napette’ geeft Napo een goed advies: “Stop de pandemie, werk thuis ... en werk veilig!”

    Bekijk de film op de Napo-website: Napo is … aan het telewerken om de pandemie te stoppen.