Aanbevelingen voor de werkgever

De economische evolutie van de laatste decennia, nl. van een industriële structuur naar een tertiaire en dienstverleningsstructuur heeft de rijkdommen van de ondernemingen ook een andere wending gegeven. Terwijl deze rijkdommen vooral geconcentreerd waren in gebouwen en machines, situeert de grootste rijkdom van de ondernemingen zich nu in al hun werknemers met hun kennis en vaardigheden. Afgezien van de wettelijke verplichtingen over welzijn op het werk is het dus van groot belang dat de onderneming arbeidsvoorwaarden kan waarborgen die de mogelijkheid bieden de rijkdom die bestaat uit hun “menselijke kennis”, te vrijwaren.

De overgang naar telewerk, waarbij goede arbeidsvoorwaarden gewaarborgd worden, zal des te makkelijker zijn als er in de onderneming reeds een echt beleid inzake welzijn op het werk bestaat.

De website “telewerken.be” van de FOD Mobiliteit en Vervoer bevat een lijst van de belangrijkste voordelen van het telewerk voor de werkgever:

  • minder infrastructuur;
  • verminderde kosten voor woon-werkplaatsingen;
  • meer productiviteit van werknemers;
  • meer creativiteit dankzij de flexibiliteit van de werkplek;
  • meer tevreden werknemers (teken van vertrouwen, personeelsbinding);
  • minder absenteïsme;
  • eenvoudiger werkgelegenheid te voorzien voor bepaalde groepen: ouders met jonge kinderen, mensen met beperkte mobiliteit ...
  • imagoverbetering: moderne en innovatieve werkgever.

Het gaat dus niet alleen om economische redenen en flexibiliteit, maar ook om redenen die te maken hebben met een beter welzijn van de werknemers, meer bepaald op het vlak van het evenwicht tussen het privéleven en beroepsleven. Vaak wordt de eerste reden aangehaald door de werkgevers die telewerk mogelijk maken, terwijl de tweede inspeelt op de verwachtingen van hun werknemers om hen aan zich te binden.

Er zijn echter ook nadelen (telewerken.be):

  • De controle door de werkgever of de verantwoordelijke moet anders: minder controle op de fysieke aanwezigheid, maar controle over de te bereiken doelstellingen.
  • Ongeplande uitwisselingsmomenten zijn moeilijker te realiseren.
  • Mogelijk ontevredenheidsgevoel bij werknemers die niet kunnen of mogen telewerken.

De praktische gids “Telewerk tijdens en na de Covid-19-pandemie” van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) beveelt 8 krachtlijnen aan om toe te zien op het welzijn van de werknemers en de productiviteit te behouden tijdens het telewerk:

  • De inspanningen toespitsen op de duur en de organisatie van het werk.
  • De inspanningen toespitsen op het beheer van de prestatie.
  • De inspanningen toespitsen op de digitalisering.
  • De inspanningen toespitsen op de communicatie.
  • De inspanningen toespitsen op de veiligheid en de gezondheid op het werk (VGW).
  • De inspanningen toespitsen op de juridische en contractuele gevolgen.
  • De inspanningen toespitsen op de opleiding.
  • De inspanningen toespitsen op de combinatie van werk en privéleven.

Deze gids bevat een checklist die deze verscheidene krachtlijnen omvat.

Meer info op de website van de IAO:

Hier volgen enkele aanbevelingen die het mogelijk maken de risico’s inzake welzijn op het werk te voorkomen of te beperken:

  • De risicoanalyse: deze analyse maakt het mogelijk de risico’s en de preventiemaatregelen te identificeren. Ze is verplicht, meer bepaald bij elke grote verandering op organisatorisch vlak en vormt de basis van de wetgeving inzake het welzijn op het werk.
    • Er is informatie over de wetgeving inzake welzijn op het werk beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid) in het thema Welzijn op het werk.
    • Er zijn tools en informatie voor de risicoanalyse beschikbaar in de rubriek Welzijnsbeleid > Risicoanalyse.
    • Er zijn verscheidene methodes beschikbaar om de risico’s te analyseren, zoals bijvoorbeeld de SOBANE-strategie en de Deparis overleggids die is aangepast aan het thuiswerk.  Naast een Deparis-gids die het mogelijk maakt de risico’s participatief te analyseren, vindt men er ook een checklist die de telewerker de mogelijkheid biedt na te denken over zijn arbeidsvoorwaarden, na te gaan wat er door hemzelf aangepast kan worden en de resterende problemen te identificeren. Voor deze problemen kan hij om een overleg vragen met zijn onderneming (verantwoordelijke, preventieadviseur, …).
    • Een e-learning die 5 modules van 20 minuten bevat en die de grote principes van de wetgeving over het welzijn op het werk behandelt, is beschikbaar in de module Tools > E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (gezondheid, veiligheid, PSR, MSA…) (e-campus – België).
  • De wetgeving inzake telewerk
    • Deze wordt toegelicht in de rubriek Thema’s > Telewerk > Definitie en wetgeving.
    • Het telewerk is noch een recht noch een verplichting en moet plaatshebben op vrijwillige basis.
    • De opmaak van een schriftelijke telewerkovereenkomst is verplicht. Deze bevat wat de wetgeving vereist, maar zou tevens specifieke punten moeten vermelden die in de onderneming tijdens het sociaal overleg werden besproken, zoals de nauwkeurige beschrijving van het materiaal dat de werkgever de telewerker bezorgt.
    • De telewerker geniet dezelfde rechten inzake arbeidsvoorwaarden als de vergelijkbare werknemers die zijn tewerkgesteld in de lokalen van de werkgever. Bovendien moet de werkgever de telewerker de uitrusting bezorgen die noodzakelijk is voor het telewerk en deze installeren en onderhouden.
      • De geschikte uitrusting die bijdraagt aan de goede arbeidsvoorwaarden, wordt niet nauwkeurig beschreven in de wetgeving. Bijvoorbeeld: als de arbeidsvoorwaarden van beeldschermwerk niet goed zijn in de onderneming (bijvoorbeeld werken met alleen een PC die op een tafel wordt geplaatst, met een slechte stoel, …), dan zouden deze dezelfde kunnen zijn in de woonplaats van de telewerker, als men deze alleen een PC ter beschikking stelt.
      • De rubriek Fysieke aandoeningen (MSA, beeldschermwerk) behandelt meer bepaald de raadgevingen over de inrichting van de werkplek als er beeldschermwerk wordt verricht en het aanbevolen materiaal.
        De kostprijs van dit materiaal is relatief laag in vergelijking met de risico’s voor de gezondheid van de werknemers, voor hun doeltreffendheid en productiviteit, hun absenteïsme … Er zijn ook andere oplossingen mogelijk: men kan zijn kantoormateriaal bijvoorbeeld meenemen naar de woonplaats of bepaalde kosten delen, waarbij de werkgever alleen voor een deel in de aankoop van dit materiaal tussenkomt.
    • De externe dienst voor preventie en bescherming op het werk (EDPBW) waarbij de onderneming is aangesloten, kan de onderneming helpen en raad geven, hetzij inzake de preventie van risico’s of wanneer men zich moet ontfermen over personen in moeilijkheden. Deze dienst kan bovendien sensibiliseringstools ter beschikking stellen en zelfs voor bijstand zorgen, bijvoorbeeld door een korte virtuele ontmoeting voor te stellen tussen de ergonoom en de telewerker om hem te helpen bij de inrichting van zijn werkplek en het materiaal dat hem ter beschikking wordt gesteld, zo goed mogelijk te gebruiken.
  • De globale aanpak van de NWOW: zoals toegelicht in de rubriek Telewerk en NWOW, is het belangrijk de problematiek van het telewerk niet als een alleenstaand feit te beschouwen, maar deze te bekijken binnen een globale aanpak in het kader van de nieuwe vorm van werkorganisatie, waarvan het telewerk deel uitmaakt.
  • Het managen van de telewerker kan niet meer op dezelfde manier gebeuren als wanneer de werknemer aanwezig is in de onderneming. Dit management moet evolueren en dit is ongetwijfeld één van de moeilijkste punten die in aanmerking moeten worden genomen en worden toegepast om te komen tot een geslaagde vorm van telewerk.
    • De rubriek Management op afstand behandelt deze problematiek.
    • Het sleutelwoord in deze nieuwe afstandsrelatie tussen de telewerker en zijn hiërarchische meerdere is VERTROUWEN. En dat is één van de grote lessen van de COVID-crisis inzake telewerk: de werkgevers kunnen vertrouwen op hun telewerkers.
      • Versterkte controlesystemen invoeren -op informaticavlak bijvoorbeeld- zou slecht zijn voor deze vertrouwensrelatie en voor de doeltreffendheid van de telewerker die dan veel tijd zal moeten besteden om te rechtvaardigen wat hij doet in plaats van moet doen.
  • Het telewerk is niet mogelijk of wenselijk voor alle ondernemingen en/of alle werknemers van dezelfde onderneming.
    • Het overleg tussen de werkgever of diens vertegenwoordiger en de werknemer is dus belangrijk alvorens een telewerkovereenkomst wordt gesloten.
    • De website “Telewerken” van de FOD Mobiliteit en Vervoer biedt meerdere checklists en documenten voor de verantwoordelijke en de telewerker met het oog op zelfoverleg alvorens overleg te plegen (Telewerken - Downloads):
    • Deze website geeft ook raad aan alle ondernemingen die vragen zou hebben over de invoering van telewerk. Deze site bevat tevens een document met een aantal gunstige factoren en obstakels voor de invoering van het telewerk: Waarom en hoe telewerk aanmoedigen in België? (PDF, 661 KB).
    • Het is echter belangrijk dat de werknemers met eenzelfde functie gelijk worden behandeld. De perceptie van rechtvaardigheid bij het al dan niet toekennen van telewerk is belangrijk. De toekenningsvoorwaarden kunnen worden toegelicht.
  • De overgang naar telewerk vereist een opleiding over het gebruik van nieuwe werktechnieken en management, maar ook over nieuwe software, meer bepaald op het vlak van communicatie (Skype, Teams, ZOOM…). Er is ook een doeltreffende ICT-helpdesk nodig om snel te antwoorden op alle vragen en om elk probleem op te lossen, want zonder zijn PC kan de telewerker praktisch niets meer doen.
  • Door het telewerk wordt heel veel informatie elektronisch uitgewisseld. Het is belangrijk dat de veiligheid van deze gegevens kan worden gewaarborgd, bijvoorbeeld de veiligheid van de PC’s (bescherming tegen virus…), de bescherming van de financiële of andere gegevens, de naleving van de wetgeving inzake AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming, …
  • Samengevat: naast zijn wettelijke verplichtingen is het voor de werkgever belangrijk om:
    • het telewerk te organiseren, bijvoorbeeld door een werkgroep op te richten voor de follow-up van de invoering van telewerk in goede omstandigheden: leden van de directie, personen van HR en ICT, managers, vertegenwoordigers van het personeel…
    • regelmatig te communiceren met de telewerkers, zowel op een formele (stafvergaderingen op afstand) als informele manier (news, virtuele coffee talk …);
    • het management op afstand te ondersteunen (methoden, opleidingen, feedback…);
    • de toegang tot het nodige materiaal te vergemakkelijken;
    • de personen met fysieke en/of mentale problemen bijstand te verlenen (vertrouwenspersonen, preventieadviseur psychosociale aspecten, …).

Telewerk - Sensibiliseringsmateriaal

Sensibiliseringsfilmpje “Werk thuis als je kan” (FOD Werkgelegenheid – België - 2020)

De Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid) sensibiliseert via dit filmpje over een goede organisatie van het telewerk. Het is belangrijk om de telewerkplek op een gezonde en comfortabele manier te organiseren.

Het sensibiliseringsfilmpje over veilig aan het werk thuis staat op het YouTube kanaal van de FOD Werkgelegenheid: Werk thuis als je kan.

Webinar-video: Telewerk, hoe musculoskeletale aandoeningen en psychosociale risico’s voorkomen? (FOD Werkgelegenheid – België –2020)

Deze webinar wil:

  • het wetgevend kader schetsen, waaronder de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 149 van 26 januari 2021 over het aanbevolen of verplicht telewerk als gevolg van de COVID-19-crisis;
  • instrumenten en goede praktijken aanreiken om de arbeidsomstandigheden van telewerkers te verbeteren, musculoskeletale aandoeningen en psychosociale klachten te voorkomen of te verminderen.

De webinar-video staat op het YouTube kanaal van de FOD Werkgelegenheid: WEBINAR: Telewerk, hoe musculoskeletale aandoeningen en psychosociale risico’s voorkomen?

Algemene video die de preventie van musculoskeletale aandoeningen toelicht (FOD Werkgelegenheid – België - 2017)

In deze film wordt uitgelegd hoe deze aandoeningen ontstaan en wat we kunnen doen om ze te voorkomen. Deze aandoeningen komen steeds vaker voor. Ze treffen een grote groep Belgische werknemers, zowel mannen als vrouwen, jongeren als ouderen. Ze komen voor in alle beroepen en sectoren. Hoewel deze aandoeningen niet levensbedreigend zijn, hebben ze een grote impact op het werk en het privéleven. Preventie is daarom belangrijk!

Bekijk de film op het YouTube kanaal van de FOD Werkgelegenheid: Preventie van musculoskeletale aandoeningen.

Algemene video die de preventie van psychosociale risico’s toelicht (FOD Werkgelegenheid – België - 2018)

Elk bedrijf of elke organisatie moet voor zijn werknemers een preventiebeleid rond psychosociale risico’s ontwikkelen. Deze film toont op basis van interviews met experts wat psychosociale risico’s zijn en hoe men ze kan voorkomen.

Meer informatie daarover in de module Psychosociale risico's - Sensibiliseringsmateriaal: Film over psychosociale risico’s op het werk.

E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (FOD Werkgelegenheid – België - 2019)

Door middel van animaties, afbeeldingen, video's, ... kan men met deze gebruiksvriendelijke tool de wetgeving inzake welzijn op het werk en de belangrijkste principes daarvan op een eenvoudige manier begrijpen om de bewustwording te vergroten en beroepsrisico's in elk bedrijf te voorkomen.

Deze e-learning is beschikbaar in de rubriek Tools > E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (gezondheid, veiligheid, PSR, MSA…) (e-campus – België).

Napo is … aan het telewerken om de pandemie te stoppen (Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk – Spanje - 2020)

Vanwege de maatregelen om het coronavirus in bedwang te houden, moeten veel mensen vanuit thuis werken. Dat is misschien niet altijd even goed als werken op kantoor. Er zijn veel nieuwe factoren waarmee rekening moet worden gehouden, zoals de werkplek, het alleen werken, gezin en kinderen om je heen, allerlei onderbrekingen en het vinden van een nieuwe werkroutine.

In dit animatiefilmpje wil ‘Napo’ ervoor zorgen dat iedereen productief en zo veilig en gezond mogelijk thuis kan werken. Met de steun van de baas en collega ‘Napette’ geeft Napo een goed advies: “Stop de pandemie, werk thuis ... en werk veilig!”

Bekijk de film op de Napo-website: Napo is … aan het telewerken om de pandemie te stoppen.

Telewerk - Tools

Een paar tips om efficiënt te telewerken, met aandacht voor uw welzijn (FOD Werkgelegenheid – België - 2020)

Dagelijks telewerken in plaats van af en toe 1 of 2 dagen per week te telewerken, zoals de huidige situatie vereist, vraagt een aanpassing van uzelf en een aanpassing van de werkomgeving. Hier zijn een aantal tips die u verder kunnen helpen.

Deze tips zijn beschikbaar in de rubriek Thema’s > Telewerk > Aanbevelingen voor de telewerker.

Preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) voor administratief personeel (FOD Werkgelegenheid – België - 2012)

In het merendeel van de dienstverlenende sectoren zijn de werknemers blootgesteld aan het risico op musculoskeletale aandoeningen. Daarom werd er een reeks van praktische brochures opgesteld voor de preventie van dergelijke aandoeningen. De brochure voor het administratief personeel kadert in deze reeks. De brochure geeft een antwoord op drie vragen:

  • Wat is een musculoskeletale aandoening?
  • Wat zijn de risico’s voor MSA?
  • Hoe kan men MSA voorkomen?

Deze publicatie is toegankelijk en kan vrij worden gedownload op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid), in de rubriek Publicaties > Preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) voor administratief personeel.

Actiemiddelen voor de werknemers (PSR) (FOD Werkgelegenheid – België - 2020)

Naast de preventie die tot doel heeft de druk en de risicofactoren te beperken, moeten er procedures worden ingevoerd om zich te ontfermen over personen die zich slecht in hun vel voelen. Sommige interne of externe actoren moeten hierbij een rol spelen.

Dit wordt toegelicht in de rubriek Thema’s > Psychosociale risico's (PSR) > Actiemiddelen voor de werknemers.

Brochures van de reeks SOBANE-strategie (FOD Werkgelegenheid – België - 2021)

De SOBANE-strategie voor het beheer van beroepsgebonden risico’s werd ontwikkeld als hulpmiddel voor een dynamisch en doeltreffend risicobeheer. Zij omvat vier interventieniveaus: Screening (Opsporing), OBservatie, ANalyse, Expertise.

Alle publicaties van de SOBANE-strategie zijn beschikbaar in moduleerbare versie in de rubriek Tools > Risicoanalyse - Tools.

Deze publicaties zijn vrij toegankelijk en kunnen ook worden gedownload op de website van de FOD Werkgelegenheid, in de rubriek Publicaties > Strategie Sobane.

De publicaties die betrekking hebben op het telewerk, zijn:

De gids “Telethuiswerk” biedt uw onderneming de mogelijkheid participatieve vergaderingen te organiseren om oplossingen over problemen betreffende kantoorwerk te vinden, rekening houdend met het telewerk. Deze publicatie bevat een checklist die de telewerker de mogelijkheid biedt na te denken over zijn arbeidsvoorwaarden, na te gaan wat er door hemzelf aangepast kan worden en de resterende problemen te identificeren. Voor deze problemen kan hij om een overleg vragen met zijn onderneming (verantwoordelijke, preventieadviseur, …).

E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (FOD Werkgelegenheid – België - 2019)

Door middel van animaties, afbeeldingen, video's, ... kan men met deze gebruiksvriendelijke tool de wetgeving inzake welzijn op het werk en de belangrijkste principes daarvan op een eenvoudige manier begrijpen om de bewustwording te vergroten en beroepsrisico's in elk bedrijf te voorkomen.

Deze e-learning is beschikbaar in de rubriek Tools > E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (gezondheid, veiligheid, PSR, MSA…) (e-campus – België).

Website telewerken.be (FOD Mobiliteit en Vervoer en VIAS – België - 2021)

Ben je geïnteresseerd in telewerken? Op het internet is zoveel informatie te vinden dat men soms door de bomen het bos niet meer ziet. Maar wat is nu juist nuttige informatie om een telewerkbeleid uit te stippelen? Deze toolbox helpt u op weg. Vias institute en de FOD Mobiliteit en Vervoer geven zoveel mogelijk antwoorden op uw vragen. Daarnaast biedt de website een aantal praktische hulpmiddelen.

Informatie en tools over telewerken zijn beschikbaar op de website telewerken.be:

Praktische gids over telewerken tijdens de COVID-19 pandemie en daarna (IAO – Zwitserland - 2020)

Deze gids bevat in de bijlagen ervan een checklist die verscheidene krachtlijnen omvat:

  • arbeidsduur en -organisatie;
  • beheer van de prestatie;
  • digitalisering;
  • communicatie;
  • veiligheid en gezondheid op het werk;
  • juridische en contractuele impact;
  • opleiding;
  • combinatie werk/gezinsleven;
  • vertrouwen en bedrijfscultuur;
  • genderkwesties.

Deze gids is beschikbaar op de website van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO):

Telewerk - Publicaties

Brochures van de reeks SOBANE-strategie (FOD Werkgelegenheid – België - 2021)

De SOBANE-strategie voor het beheer van beroepsgebonden risico’s werd ontwikkeld als hulpmiddel voor een dynamisch en doeltreffend risicobeheer. Zij omvat vier interventieniveaus: Screening (Opsporing), OBservatie, ANalyse, Expertise.

Alle publicaties van de SOBANE-strategie zijn beschikbaar in moduleerbare versie in de rubriek Tools > Risicoanalyse - Tools.

Deze publicaties zijn vrij toegankelijk en kunnen ook worden gedownload op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid), in de rubriek Publicaties > Strategie Sobane.

De publicaties die betrekking hebben op het telewerk, zijn:

Preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) voor administratief personeel (FOD Werkgelegenheid – België - 2012)

In het merendeel van de dienstverlenende sectoren zijn de werknemers blootgesteld aan het risico op musculoskeletale aandoeningen. Daarom werd er een reeks van praktische brochures opgesteld voor de preventie van dergelijke aandoeningen. De brochure voor het administratief personeel kadert in deze reeks. De brochure geeft een antwoord op drie vragen:

  • Wat is een musculoskeletale aandoening?
  • Wat zijn de risico’s voor MSA?
  • Hoe kan men MSA voorkomen?

Deze publicatie is toegankelijk en kan vrij worden gedownload op de website van de FOD Werkgelegenheid, in de rubriek Publicaties: Preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) voor administratief personeel.

Studie van de impact van de nieuwe arbeidsvormen op het welzijn (FOD Werkgelegenheid – België - 2019)

De doelstelling van dit onderzoeksproject is het bestuderen van de impact van de nieuwe vormen van tewerkstelling en arbeid op het welzijn op het werk (gezondheid, veiligheid) en in het bijzonder op het verschijnen van muscoloskeletale aandoeningen en psychosociale risico’s.

Meer info daarover, alsook het onderzoeksrapport en de samenvatting ervan, zijn beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, in de module Onderzoeksprojecten > 2019 - Studie van de impact van de nieuwe arbeidsvormen op het welzijn.

Praktische gids over telewerken tijdens de COVID-19 pandemie en daarna (IAO – Zwitserland - 2020)

Deze gids biedt praktische en haalbare aanbevelingen voor doeltreffend telewerken die van toepassing zijn op een breed scala van actoren, ter ondersteuning van beleidsmakers bij de actualisering van bestaand beleid en om particuliere bedrijven en organisaties in de publieke sector een flexibel kader te bieden voor de ontwikkeling of actualisering van hun eigen telewerkbeleid en -praktijken.

Deze gids is beschikbaar op de website van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO):

Telewerk en op ICT-gebaseerde mobiele werkzaamheden: flexibel werken in het digitale tijdperk (Eurofound – Luxemburg - 2020)

In dit rapport worden de arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden van werknemers met TICTM-regelingen (‘telework and ICT-based mobile work’ – TICTM) geanalyseerd. De nadruk ligt hierbij op hoe de werkomgeving en de organisatie van het werk in verband met TICTM invloed hebben op het evenwicht tussen werk en privéleven, de gezondheid, prestaties en vooruitzichten van werknemers.

Deze publicatie en de samenvatting ervan in 22 talen, waaronder het Nederlands, zijn toegankelijk en kunnen vrij worden gedownload op de website van de Europese Stichting tot verbetering van de levens- en arbeidsomstandigheden (Eurofound): Telework and ICT-based mobile work: Flexible working in the digital age, New forms of employment series.

Telewerk in tijden van COVID-19: uitdagingen & aanbevelingen (Prof. Tim Vantilborgh (VUB), Eva De Winter (VOCAP), Prof. Donatienne Desmette (UCL), Prof. Jonas Lang (UGent), Prof. Florence Stinglhamber (UCL), Prof. Anja Van den Broeck (KULeuven), Prof. Marijke Verbruggen (KULeuven) – België - 2020)

Eind oktober 2020 werd telewerk opnieuw de norm in België om de verspreiding van COVID-19 tegen te gaan. Deze maatregel heeft echter vergaande gevolgen voor zowel werkgevers als werknemers en kan een impact hebben op individuen, organisaties, en de gehele maatschappij. Om deze maatregel succesvol te maken is het belangrijk om verder te kijken dan de gevolgen voor de economie en de gezondheid van de bevolking. Inzichten uit de arbeids- en organisatiepsychologie helpen om de uitdagingen die gepaard gaan met telewerk te begrijpen en om “evidence-based” management praktijken te implementeren.

Deze publicatie is toegankelijk en kan vrij worden gedownload:

Télétravail à domicile (CARSAT Nord Picardie – Frankrijk - 2012)

Deze gids geeft stof tot nadenken voor werkgevers en werknemers die telethuiswerk willen invoeren en een evaluatie van de daaraan verbonden risico's wensen uit te voeren.

De gids van CARSAT Nord Picardie is beschikbaar op de website van de ‘Service de Santé au Travail de Valence’, in de rubriek Pratique > Documentation: Télétravail à domicile (PDF, 3,46 MB).

Dossier “Covid-19 et prévention en entreprise - Du télétravail imposé en situation exceptionnelle à un télétravail qui se prolonge” (INRS – Frankrijk - 2021)

In het licht van de pandemie zijn veel bedrijven op telewerk overgeschakeld om hun activiteiten verder te zetten. In deze uitzonderlijke omstandigheden kan de invoering van telewerk risico’s met zich meebrengen voor de gezondheid en veiligheid van werknemers. Sommige punten vereisen een speciale waakzaamheid.

Dit dossier is beschikbaar op de website van het ‘Institut national de recherche et de sécurité pour la prévention des accidents du travail et de maladies professionnelles’ (INRS): Covid-19 et prévention en entreprise - Du télétravail imposé en situation exceptionnelle à un télétravail qui se prolonge.

Parlementaire vragen

  • 55037383C Kamer (27/06/2023) - De herziening van het kader voor telewerk

  • 1192 Kamer (01/03/2023) - Herziening van het kader voor telewerk

  • 55001934P Kamer - Het nieuws dat de telewerkvergoeding door amper 6 % van de bedrijven toegekend wordt

  • 55028558C Kamer - De omkadering van telewerk

  • 55027958C Kamer - Surveillancesoftware op de werkvloer

  • 55026116C & 55026308C Kamer - Telewerk

  • 925 Kamer - Besprekingen over telewerk bij de Nationale Arbeidsraad

  • 768 Kamer - De uitvoering van advies nr. 1.528 van de Nationale Arbeidsraad over de omkadering van structureel telewerk

  • 55023377C Kamer - Het conflict bij AG Insurance en structureel telewerk

  • Actualiteitsdebat 18/01/2022 Kamer - De naleving van de coronamaatregelen op de werkvloer

  • 334 Kamer - Toename van het telewerk

  • 55020228C, 55020684C, 55020709C en 55020736C Kamer - Het wettelijk kader voor telewerk

  • 466 Kamer - Impact van het telewerk op de werkgelegenheid

  • 435 Kamer - Naleving coronamaatregelen door ondernemingen - Controles

  • 55018772C Kamer - De omkadering van het telewerk en het risico op een burn-out

  • 55001488P, 55001494P, 55001502P, 55001507P Kamer - Het telewerk en de extra verplichtingen

  • Actualiteitsdebat 27/04/2021 Kamer - Besmetting op de werkvloer

  • Actualiteitsdebat 27/04/2021 Kamer - Telewerk

  • Actualiteitsdebat 09/03/2021 Kamer - Telewerk

  • Actualiteitsdebat 26/01/2021 Kamer - Arbeidsinspectie en flitscontrole op telewerk

  • 55017951C & 55017994C Kamer - Het recht op deconnectie

  • 55013610C e.v. Kamer - Het telewerk tijdens de coronacrisis

  • 55009729C Kamer - De aanpak van COVID-19 op het werk

  • 6-2001 Senaat - Telewerk - Stimuleren in de privésector - Federale acties en maatregelen - Aparte codering in de loonadministratie - Mogelijke aanpassing van de wetgeving

  • 55001280P Kamer - Het telewerk tijdens de coronacrisis

  • 55001212P Kamer - Het verplichte telewerk en de nood aan extra controles

  • 55000877P Kamer - De gevolgen van telewerk

  • 683 Kamer - Telewerken - Nood aan verbondenheid en deconnectie

  • 22946, 23868, 24733 Kamer - Telewerken

  • 512 Kamer - Telewerken en thuiswerken voor werknemers met een beperking

  • 115 Kamer - Federale overheidsadministraties - Experimenten inzake telewerken

  • 31 Kamer - Administratieve diensten - Overheidsbedrijven - Mexicaanse griep - Preventief occasioneel telewerken

  • 4-3798 Senaat - Welzijn op het werk - Onderzoek - Maatregelen zoals telewerken

  • 6490 Kamer: Juridische knelpunten inzake telewerken

  • 8039 Kamer: De juridische knelpunten inzake telewerken

  • 7355 Kamer: De juridische knelpunten inzake telewerken

  • 299 Kamer: Juridische knelpunten inzake telewerken. - Thuisstrijksters. - Welzijnsreglementering

  • 3-6855 Senaat: Overheidsdiensten - Mogelijkheid tot telewerken

Telewerk - Regelgeving

Meer informatie ter zake en de reglementaire teksten staan op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg in de rubriek Thema’s > Arbeidsovereenkomsten > Telewerk.

In de praktijk

  • Telewerk / Musculoskeletale aandoeningen (MSA)

    Hoe de musculoskeletale gezondheid van telewerkers beschermen: enkele praktijkvoorbeelden

    De voorbije jaren hebben veel bedrijven risicopreventiemaatregelen voor telewerkende werknemers ingevoerd. De aanpak verschilt in Europa van land tot land, waarbij sommige landen vooral op wetgeving steunen om telewerk te reguleren en de balans tussen werk en privéleven te bevorderen, en anderen de...
  • Telewerk / Musculoskeletale aandoeningen (MSA)

    Praktische tips en checklists van EU-OSHA voor gezond en doeltreffend thuiswerken

    Drie OSHwiki-artikelen van het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) bieden inzicht in thuiswerken en beroepsgerelateerde aandoeningen aan het bewegingsapparaat.
  • Telewerk / Musculoskeletale aandoeningen (MSA)

    Veilig en gezond telewerken

    Zelfs nu werknemers vaker naar kantoor terugkeren, lijkt telewerk een steeds belangrijkere plaats in het werkleven in te nemen. Werknemers zullen naar alle waarschijnlijkheid ook in de toekomst vaker van thuis uit werken, sommigen zelfs voltijds. Daarom is het essentieel dat telewerkers de juiste...
  • telethuiswerken
    telethuiswerken
    Telewerk / Musculoskeletale aandoeningen (MSA)

    Praktische tips voor telethuiswerken en gezond blijven

    Door de lockdown maatregelen vanwege de COVID-19-pandemie, zijn miljoenen Europese werknemers genoodzaakt om thuis te werken om het risico op besmetting met het virus te beperken. Lange perioden van zittend werk, gebrek aan lichaamsbeweging, werken in afzondering, vervaging van de grenzen tussen...
  • Telewerk
    Telewerk
    Telewerk / Ergonomie

    Ergonomie en telewerken

    De Vlaamse Ergonomie Vereniging (VerV) lanceerde op 19 september 2019 haar praktijkrichtlijn over ergonomie en telewerken: “Telewerk is ook beeldschermwerk. Ergonomie thuis is een gedeelde verantwoordelijkheid.”
  • telewerk
    telewerk
    Telewerk

    Vias institute en de FOD Mobiliteit beantwoorden al uw vragen over telewerken

    Vias institute en de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer (FOD Mobiliteit) geven zoveel mogelijk antwoorden op uw vragen over het principe van telewerken. Daarnaast bieden ze ook een aantal praktische hulpmiddelen.

Nieuws en evenementen

11.08.2023

Rapport van Eurofound over hybride werk: theorie en praktijk

Sinds de COVID-19-pandemie en de opkomst van het telewerk heeft ook de term “hybride werk” zijn intrede gedaan. De term wordt vaak gebruikt om te...
12.01.2023

Rapport van de IAO over de balans tussen werk en privéleven

Een nieuw rapport van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) biedt een uitgebreid overzicht van de twee belangrijkste aspecten van arbeidstijd –...
16.12.2022

Rapport van Eurofound over Telewerk

Een nieuw rapport stelt het onderzoek naar telewerk tijdens de COVID-19-pandemie in 2020 en 2021 voor van de Europese Stichting tot verbetering van...
23.05.2022

Op de blog: nieuwe manieren, plaatsen en tijdstippen van werken: enkele gezondheidsrisico’s

De digitalisering van de economie heeft de manier waarop werk in Europa wordt georganiseerd aanzienlijk veranderd. Deze verandering heeft er niet...
13.04.2022

Op de blog: getuigenissen over de positieve en negatieve kanten van telewerk

Het is belangrijk om werknemers voor wie telewerk een deel is van hun werkleven aan het woord te laten. Daarom werd in Spanje, Frankrijk en Italië...
30.03.2022

Op de blog: veranderende regels rond telewerk: wat moeten werkgevers weten?

Het percentage aan telewerk mag het voorbije decennium dan wel zijn toegenomen, toch heeft de COVID-19-pandemie sinds maart 2020 voor een ongekende...
02.03.2022

Thuiswerkers veilig en gezond houden: publicaties van EU-OSHA over beleid, regelgeving en preventie

De trend van thuiswerken zal zich na de pandemie waarschijnlijk doorzetten. Bij toekomstig beleid moet in het belang van het welzijn van werknemers...
28.02.2022

Op de blog: telewerk en het risico op MSA

Telewerk is sinds de COVID-19-pandemie enorm toegenomen en zal de manier waarop werknemers hun werk uitoefenen waarschijnlijk blijvend veranderen...
17.02.2022

Informatieblad en tips van EU-OSHA over telewerk en MSA

Telewerk heeft heel wat voordelen, maar als het niet in goede banen wordt geleid, kan het de gezondheid van werknemers schaden en musculoskeletale...
14.02.2022

Synthesenota van de IAO en de WHO over telewerk

Een nieuwe studie van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stelt een aantal aanbevelingen voor veilig...