Merk op dat de regeling over telewerk dat op regelmatige basis wordt uitgevoerd (cao nr. 85), moet worden onderscheiden van het occasioneel telewerk waarvoor de wet van 5 maart 2017 betreffende werkbaar en wendbaar werk een kader heeft gecreëerd.

Voor de openbare sector wordt het telewerk vooral gereglementeerd door het koninklijk besluit van 22/11/2006 dat dezelfde grote beginselen omvat als de CAO 85.

CAO 85, 2005, privésector: telewerk dat op regelmatige basis wordt uitgevoerd

De collectieve arbeidsovereenkomst nr. 85 van 2005 bepaalt het volgende:

Het telewerk (in de privésector) is een vorm van organisatie en/of uitvoering van het werk waarin, met gebruikmaking van informatietechnologie in het kader van een arbeidsovereenkomst werkzaamheden die ook op de bedrijfslocatie van de werkgever zouden kunnen worden uitgevoerd, op regelmatige basis en niet incidenteel buiten die bedrijfslocatie worden uitgevoerd.

Over het welzijn op het werk kan men de volgende belangrijke punten onthouden:

• Het telewerk is noch een recht noch een verplichting en moet plaatshebben op vrijwillige basis.
• Er moet een schriftelijke overeenkomst worden opgemaakt; deze moet verplichte vermeldingen over de organisatie van het telewerk bevatten (aantal dagen, frequentie, voorwaarden voor het dragen van onkosten en kosten, voorwaarden en modaliteiten voor de terugkeer naar het werk in de lokalen van de werkgever, …).
• De werkgever is verantwoordelijk voor het beschikbaar stellen, het installeren en het onderhouden van de voor telewerk benodigde apparatuur. De werkgever vergoedt of betaalt uitsluitend de kosten van de verbindingen en de communicatie die verband houden met het telewerk.
• De telewerkers hebben dezelfde rechten op scholingsfaciliteiten en mogelijkheden voor loopbaanontwikkeling als vergelijkbare werknemers die hun werkzaamheden op de bedrijfslocatie van de werkgever verrichten, en genieten hetzelfde beoordelingsbeleid als die andere werknemers.
  • De telewerkers ontvangen een adequate scholing die gericht is op de bediening van de technische apparatuur waarover zij de beschikking hebben en op het omgaan met de specifieke kenmerken van deze wijze van organisatie van het werk.
• Wat de arbeidsvoorwaarden betreft, geniet de telewerker dezelfde rechten als vergelijkbare werknemers die op de bedrijfslocatie van de werkgever werken.
  • De telewerker wordt geïnformeerd over de arbeidsvoorwaarden en in het bijzonder over de aanvullende voorwaarden (beschrijving van de uit te voeren werkzaamheden in het kader van telewerk, identificatie van zijn directe meerdere)
  • De bevoegde interne preventiediensten hebben toegang tot de werkplek van de telewerker om te kunnen controleren of de geldende regelingen inzake veiligheid en gezondheid op correcte wijze worden toegepast. Indien het telewerk wordt verricht in een bewoond lokaal, moet een dergelijk bezoek van tevoren worden aangekondigd en moet de telewerker ermee hebben ingestemd.
• De werkgever zorgt ervoor dat maatregelen worden genomen om te voorkomen dat de telewerker geïsoleerd raakt ten opzichte van de rest van de arbeidsgemeenschap in de onderneming, met name door de telewerker in de gelegenheid te stellen regelmatig collega's te ontmoeten en toegang te hebben tot informatie betreffende de onderneming.

  Meer info op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid), in de rubriek Thema's > Arbeidsovereenkomsten > Bijzondere arbeidsovereenkomsten > Huisarbeid en telewerk > Huisarbeid - arbeiders in de privésector die telewerkers zijn

Wet van 5 maart 2017 betreffende werkbaar en wendbaar werk, privésector: occasioneel telewerk

Het occasioneel telewerk is een vorm van organisatie en/of uitvoering van het werk in het kader van een arbeidsovereenkomst waarbij, met gebruikmaking van informatietechnologie, werkzaamheden die ook op de bedrijfslocatie van de werkgever zouden kunnen worden uitgevoerd, incidenteel en niet op regelmatige basis buiten die bedrijfslocatie worden uitgevoerd.

De werknemer kan aanspraak maken op occasioneel telewerk omwille van overmacht, d.w.z. wanneer de werknemer omwille van onvoorziene omstandigheden en onafhankelijk van zijn wil, zijn werkzaamheden niet op de normale arbeidsplaats kan uitvoeren (bv. in geval van een onverwachte treinstaking of wanneer er omwille van de slechte weersomstandigheden ernstige verkeershinder wordt verwacht). In dat laatste geval (slechte weersomstandigheden), bestaat er een waarschuwingssysteem, namelijk het thuiswerkalarm.

Zoals reeds het geval is bij regulier telewerk kan occasioneel telewerk worden verricht in de woning van de werknemer, maar ook in elke andere door hem gekozen plaats.

Zoals reeds bepaald was voor de reguliere telewerker, geniet de occasionele telewerker dezelfde rechten inzake arbeidsvoorwaarden en is hij onderworpen aan een gelijkwaardige werkbelasting en aan gelijkwaardige prestatienormen als vergelijkbare werknemers die op de bedrijfslocatie van de werkgever werken.

Met andere woorden, het feit dat de werknemer occasioneel een telewerk uitvoert, wijzigt niet zijn rechten en verplichtingen vergeleken met welke hij heeft wanneer hij zijn werk uitvoert in de onderneming.

Meer info op de website van de FOD Werkgelegenheid, in de rubriek Thema's > Arbeidsovereenkomsten > Telewerk > Occasioneel telewerk

CAO 149, 2021, privésector: verplicht telewerk omwille van de coronacrisis

Op 26 januari 2021 hebben de sociale partners bij de Nationale Arbeidsraad de collectieve arbeidsovereenkomst 149 betreffende aanbevolen of verplicht telewerk omwille van de coronacrisis gesloten. Ze treedt buiten werking op 31 december 2021.

• Artikel 2: Deze overeenkomst is van toepassing op het telewerk dat de overheidsinstanties verplicht gemaakt of aanbevolen hebben in het raam van de maatregelen om de opmars van het coronavirus tegen te gaan.
• Artikel 3: Deze overeenkomst is van toepassing op ondernemingen die op datum van 1 januari 2021 geen regeling van telewerk hebben uitgewerkt zoals voorzien door de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 85 van 9 november 2005 inzake telewerk of occasioneel telewerk zoals voorzien door de wet van 5 maart 2017 betreffende werkbaar en wendbaar werk.
• Artikel 6: De telewerker geniet dezelfde rechten en plichten inzake arbeidsvoorwaarden dan die die worden toegepast wanneer hij op de bedrijfslocatie van de werkgever werkt.
• Artikel 7: Voor elke telewerker moeten volgens de nadere regels in artikel 4 afspraken gemaakt worden over:
  • de terbeschikkingstelling door de werkgever van de voor het telewerk benodigde apparatuur en technische ondersteuning, bijvoorbeeld de terbeschikkingstelling van een draagbare computer;
  • in geval van gebruik van de eigen apparatuur van de telewerker, de vergoeding of betaling door de werkgever van kosten inzake installatie van relevante informaticaprogramma's, gebruiks-, werkings-, onderhouds- en afschrijvingskosten ;
  • de bijkomende verbindingskosten.
  • Die afspraken houden rekening met het globalere kader van het geheel van kosten of compensaties die de werkgever aan de telewerker heeft betaald tijdens de coronavirus-gezondheidscrisis.
• Artikel 8:
  • Binnen het kader van de in de onderneming geldende arbeidsduur organiseert de telewerker zelf zijn werk.
  • Indien nodig worden de nadere regels voor de uurroosters gespecifieerd zoals bepaald in artikel 11 van deze overeenkomst
  • De werkbelasting en prestatienormen van de telewerker zijn dezelfde als die die worden toegepast wanneer hij op de bedrijfslocatie van de werkgever werkt.
• Artikel 9:
  • De werkgever heeft de mogelijkheid om op gepaste en proportionele wijze controle uit te oefenen op de resultaten en/of de uitvoering van het werk.
  • De telewerker wordt geïnformeerd over de manier waarop die controle desgevallend gebeurt.
  • De controle gebeurt met inachtneming van de persoonlijke levenssfeer van de telewerker en…
  • De bescherming van de gegevens van de onderneming die door de telewerker voor professionele doeleinden worden gebruikt en verwerkt, moet gewaarborgd zijn.
• Artikel 12: De telewerkers worden geïnformeerd over het beleid van de onderneming inzake welzijn op het werk specifiek in verband met telewerk…
  • De telewerkers krijgen van de werkgever meer bepaald informatie en richtlijnen over de preventiemaatregelen, in het bijzonder over de aanpassing van de werkpost, het goede gebruik van de beeldschermen en de beschikbare ondersteuning op het vlak van techniek en informatica. Die informatie, richtlijnen en preventiemaatregelen zijn gebaseerd op een multidisciplinaire risicoanalyse.
  • De risicoanalyse houdt ook rekening met de psychosociale dimensie en met de gezondheidsaspecten eigen aan telewerk, inclusief de mogelijkheid van een informele of formele psychosociale interventie en de mogelijkheid tot spontane raadpleging van de preventieadviseur-arbeidsarts.
  • Gelet op de gezondheidssituatie zijn de inspectiebezoeken van de preventiediensten immers niet gepast.
• Artikel 15: De werkgever neemt passende maatregelen om de verbondenheid van de telewerkers met de collega’s en met de onderneming te behouden en isolatie te voorkomen. Daarbij besteedt hij bijzondere aandacht aan kwetsbare telewerkers. De werkgever kan onder andere goed georganiseerde en beperkte terugkeermomenten inplannen met respect voor de sanitaire voorschriften.

Meer info is beschikbaar in de rubriek Thema’s > Telewerk > Impact van de COVID-crisis op telewerk.