Het gebruik van andere methoden in de onderneming voor risicoanalyse

 

11. We zijn VCA gecertificeerd, is dat niet voldoende ?

De VCA-certifiëring is het bewijs dat u een veiligheidsbeleid heeft ingevoerd dat aan een aantal administratieve criteria beantwoordt. De SOBANE-strategie betreft de invoering en werking van dit dynamische beleid inzake risicobeheer.

12. We deden een risicoanalyse en alles is in orde: volstaat dat niet ?

Gefeliciteerd indien alles in orde is en doe zo vooral voort!

Maar vanuit welk standpunt is alles in orde? Vanuit reglementair standpunt?

Hoe kan men helemaal “in orde” zijn aangaande dergelijke vereiste als deze van de wet op het welzijn op het werk: “ De werkgever treft de nodige maatregelen ter bevordering van het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk”?

Hoe gebeurde de risicoanalyse? Is het personeel het eens met de vaststellingen of gedane evaluaties? Verloopt het sociale overleg zonder problemen in het CPBW? Doet u soms een beroep op een EDPB? Hoe is deze samenwerking georganiseerd?

13. Moeten we alles wat we tot nu hebben gedaan, overboord gooien en met SOBANE helemaal opnieuw beginnen ? We gebruiken al een andere methode voor risicoanalyse. Moeten we veranderen ?

De SOBANE-strategie verschilt aanzienlijk van wat er over het algemeen wordt gedaan. In plaats van de problemen één voor één aan te pakken wanneer en hoe ze zich voordoen (verticale benadering), proberen we met de Déparis-overleggids de volledige werksituatie op een preventieve manier te bekijken (horizontale benadering) alvorens de problemen meer specifiek en apart aan te pakken.

Het is evenwel niet de bedoeling alle bruggen achter zich te verbranden. Met SOBANE is het gewoon mogelijk alles wat gedaan is, te reorganiseren en een globaal, meer doeltreffend en meer rendabel beleid te voeren.

Indien de onderneming (via de PA) zich bewust wordt van het belang van een participatieve, globale en progressieve demarche, zal ze een eerste Déparis-vergadering beleggen, de technische (opsporing van de risico’s en enkele onmiddellijke oplossingen) en sociale doeltreffendheid (beter arbeidsklimaat) daarvan ontdekken. Ze zal het experiment herhalen. Ze zal op een juistere en meer doeltreffende manier een beroep doen op specialisten. Ze zal de SOBANE-strategie in de praktijk brengen omdat ze hierin haar technisch, sociaal en economisch belang zal zien. De strategie zal haar helpen bij de organisatie van een dynamisch beheerssysteem dat geen last (meer) zal zijn, maar een bron van doeltreffendheid voor iedereen.

Daarvoor moeten we weliswaar evolueren en de PA die gewend is op een bepaalde manier te functioneren, zal moeten aanvaarden dat over andere benaderingen zal moeten worden nagedacht en zal andere experimenten moeten uitproberen.

Continuïteit is het gemakkelijkst. De evolutie zal leiden tot minder routine, meer doeltreffendheid, het gevoel iets positiefs bij te brengen aan de onderneming en het personeel, in plaats van gewoon problemen uit de weg te gaan (ongevallen, ziekten, …) en tot een grotere professionele voldoening.

14. Ons moederbedrijf legt ons, net zoals de andere dochterbedrijven, een andere methode voor risicoanalyse op. Wat moeten we doen ?

Over het algemeen zijn de procedures die door de moederbedrijven worden opgelegd, vrij administratief en niet participatief, globaal of progressief. Het is aan de PA om na te gaan of, naast de “officiële” methodes, andere instrumenten en vooral de Déparis-overleggids voor het dagelijkse lokale welzijn, niet meer informatie kunnen aanbrengen en kunnen leiden tot een snellere evolutie.

Sommige Belgische bedrijven die van grote internationale groepen afhangen, maken in dit verband gebruik van de SOBANE-strategie en de Déparis-opsporingsgids.

15. Heeft men aanvullende methodes bij SOBANE nodig ? Zo ja, met welke bedoeling en welke methoden ?

De SOBANE-strategie is een benaderingsfilosofie en niet alleen een reeks instrumenten of methodes. Ze berust op principes inzake deelname, globaliteit, preventieve in plaats van legalistische benadering, progressieve benadering. De Déparis-overleggids werd ontworpen voor het eerste niveau, de Opsporing, samen met een checklist voor de PA.

Gidsen werden ontworpen en worden voorgesteld in 14 risicodomeinen voor de niveaus Observatie en Analyse met de bedoeling om die mensen die de filosofie bijtreden, te helpen deze in de praktijk te brengen. Op deze niveaus, evenals op het niveau Opsporing, zijn de arbeidssituaties allemaal anders en van geen enkele methode kan worden beweerd dat ze helemaal geschikt is.

Andere methodes kunnen meer verkieslijk blijken te zijn.

Voor de 14 domeinen die de strategie thans bestrijkt, vinden wij evenwel geen enkele andere aanvullende methode noodzakelijk wat de collectieve preventie betreft.

Zoals gesteld in vraag 4 moeten we ons, bij een ongeval, beroepsziekte of intimidatie uiteraard in eerste instantie bekommeren om de betrokken persoon.

Bovendien hebben Déparis en SOBANE betrekking op de collectieve preventie. In bepaalde gevallen kan individuele preventie nuttig en zelfs onontbeerlijk zijn (zie vraag 22).

Ten slotte, zoals gesteld in vraag 10, werd een bijkomende checklist bij de Déparis-gids uitgewerkt om de PA te helpen controleren of de belangrijkste risico’s op een afdoende manier werden behandeld (zie sectie 4.3 van het SOBANE-document). Hier worden de risico’s op ongevallen, elektriciteitsrisico’s, risico’s op brand en ontploffing, de risico’s betreffende gereedschap en de chemische en biologische risico’s behandeld.

Risicoanalyse - Externe documentatie

Steunpunt RI&E-instrumenten (Nederland)

Het Steunpunt RI&E-instrumenten bestaat uit een werkgroep van de Stichting van de Arbeid en een uitvoerend secretariaat, ondergebracht bij de Organisatie voor toegepast natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO). Het Steunpunt is met steun van het Ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid (SZW) tot stand gekomen.

De website biedt actuele en betrouwbare informatie, waaronder de laatste stand van zaken wat betreft het overzicht van de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) instrumenten en de erkenningen daarvan. Hierdoor kunnen werkgevers snel en relatief eenvoudig een geschikt RI&E-instrument vinden en daarmee mede aan hun verplichting voldoen.

Meer informatie op de website van het Steunpunt RI&E.

Dossier “Évaluation des risques professionnels" (INRS – Frankrijk)

Op de website van het ’Institut national de recherche et de sécurité pour la prévention des accidents du travail et des maladies professionnelles’ (INRS), in het Frans, het dossier “Évaluation des risques professionnels”.

Tak preventie SuvaPro (SUVA - Zwitserland)

De SUVA is een zelfstandige onderneming van publiek recht die ongeveer 123 000 ondernemingen, dit zijn 1,97 miljoen werknemers en werklozen, verzekert tegen de gevolgen van ongevallen en beroepsziektes.

Meer informatie op de website van SUVA (in het Frans, Engels, Duits of Italiaans) in de rubriek Suva > Prévention > Travail: Le travail en sécurité.

Risicoanalyse - Tools

SOBANE risicoanalyse strategie (FOD Werkgelegenheid - België)

De rubriek SOBANE risicoanalyse strategie biedt op zeer volledige wijze toelichting bij de SOBANE-strategie, haar verschillende niveaus en de inhoud van de voorgestelde tools. De verschillende tools zijn beschikbaar en kunnen worden vervolledigd en aangepast volgens de noden van de preventieadviseur en de werkelijkheid van het terrein waarmee hij of zij wordt geconfronteerd.

Opsporingstools per sector

De Deparis-gidsen (SOBANE) maken het mogelijk om het geheel van een arbeidssituatie op een participatieve manier te benaderen, op basis van de reële arbeidsactiviteit, teneinde acties te bepalen waardoor de arbeidsomstandigheden kunnen worden verbeterd. Het gaat om instrumenten om een ergonomische aanpak in te voeren.

De gidsen zijn beschikbaar in de rubriek Opsporing per sector: Tools.

De Sobane methodes per risicofactor

De methodes zijn beschikbaar in de rubriek Observatie – Analyse – Expertise: Tools > De Sobane methodes per risicofactor.

Andere specifieke tools voor diverse risico’s zijn beschikbaar in de verschillende thema’s van BeSWIC, in de module Tools.

OiRA-tools (EU-OSHA – Europese Unie)

De OiRA-tools kunnen kleine ondernemingen helpen om een risicoanalyse uit te voeren en preventieacties te bepalen.

Meer informatie is beschikbaar op de website van het OiRA project: Online Interactive Risk Assessment - OiRA.

E-learning welzijn op het werk (e-campus – België)

Door middel van animaties, afbeeldingen, video's, ... kan men met deze gebruiksvriendelijke tool de wetgeving inzake welzijn op het werk en de belangrijkste principes daarvan op een eenvoudige manier begrijpen om de bewustwording te vergroten en beroepsrisico's in elk bedrijf te voorkomen.

Meer info daarover is beschikbaar in de module Tools > E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (gezondheid, veiligheid, PSR, MSA…) (e-campus – België).

Risicoanalyse - Publicaties

De risicoanalyse (FOD Werkgelegenheid – België – 2021)

Deze brochure behandelt het concept risicoanalyse en de wijze waarop dit concept kan gehanteerd worden om preventiemaatregelen vast te stellen op het vlak van veiligheid en gezondheid op het werk.

De wetgeving over het welzijn op het werk legt deze aanpak op, met als voornaamste betrachting het behalen van de doelstellingen van een veilig en gezond werk. Na een omschrijving van het begrip dynamisch risicobeheersingssysteem gaat de brochure dieper in op de uitvoering van de risicoanalyse. Bij een dergelijke analyse kunnen verschillende methoden worden aangewend voor de opsporing van gevaren, de bepaling van risicofactoren en de evaluatie van risico's.

Deze brochure is beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de module Publicaties > Risicoanalyse (De).

De reeks publicaties SOBANE-strategie (FOD Werkgelegenheid – België)

De SOBANE-strategie voor het beheer van beroepsgebonden risico’s werd ontwikkeld voor een dynamisch en doeltreffend risicobeheer. Zij omvat vier interventieniveaus: Opsporing (Screening), OBservatie, ANalyse, Expertise.

Alle publicaties van de SOBANE-strategie zijn ook in moduleerbare versie beschikbaar op BeSWIC in de rubriek Sobane risicoanalyse strategie.

  • SOBANE-strategie en opsporingsmethode DEPARIS

Deze brochure is beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de module Publicaties > SOBANE-strategie en opsporingsmethode DEPARIS.

  • Overleggidsen Deparis

De Deparis-gidsen (SOBANE) maken het mogelijk om het geheel van een arbeidssituatie op een participatieve manier te benaderen, op basis van de reële arbeidsactiviteit, teneinde acties te bepalen waardoor de arbeidsomstandigheden kunnen worden verbeterd. Het gaat om instrumenten voor het invoeren van een ergonomische aanpak.

De Deparis overleggidsen per sector zijn beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de module Publicaties:

  • Reeks SOBANE-strategie: het beheer van beroepsgebonden risico’s

De brochures per risicofactor zijn beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de module Publicaties:

Parlementaire vragen

  • 379 Kamer - Veiligheid productie elektrisch aangedreven voertuigen

Risicoanalyse - Regelgeving

Meer informatie daarover en de reglementaire teksten staan op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de rubriek Thema’s > Welzijn op het werk > Algemene beginselen > Algemene principes betreffende het welzijnsbeleid.

In de praktijk

  • OIRA / Risicoanalyse
    Administratieve en ondersteunende diensten / Openbaar bestuur, verenigingen en extraterritoriale organisaties

    OiRA Bureau

    In mei 2023 werd een nieuwe tool voor een online interactieve risicoanalyse (OiRA) rond bureauwerk gelanceerd. OiRA Bureau is vooral bestemd voor organisaties met hoofdzakelijk kantoorwerk zoals notariaten, advocatenkantoren, uitzendkantoren, bank- en verzekeringskantoren, boekhoudkantoren, IT-...
  • Risicoanalyse
    Industrie / Groot- en detailhandel / Vervoer en opslag

    OSHwiki-artikel over intern transport en de behandeling van goederen

    Leveringen, overslag van goederen, verzending of opslag maken deel uit van de processen op veel werkplekken. Daarnaast omvat de logistieke sector een breed scala aan activiteiten, zoals containerontvangst, transport en logistieke centra.
  • OIRA / Risicoanalyse
    Landbouw, bosbouw en visserij

    Nieuwe OiRA-tool voor de sierteelt gelanceerd

    Een nieuwe tool voor een online interactieve risicoanalyse (OiRA) geeft KMO’s in de sierteeltsector de mogelijkheid om de risico’s inzake welzijn op het werk (onder ander op het vlak van veiligheid en gezondheid) te beoordelen. OiRA Sierteelt kwam tot stand door een intensieve samenwerking tussen...
  • Musculoskeletale aandoeningen (MSA) / Beroepsziekten / OIRA / Risicoanalyse
    Kappers

    Niet-bindende richtlijnen voor kappers

    Het Directoraat-Generaal Werkgelegenheid (DG EMPL) van de Europese Commissie (EC) heeft een reeks niet-bindende richtlijnen voor kappers en kapsters uitgebracht. De richtlijnen bieden algemene informatie over risicoanalyse, specifieke richtsnoeren op het vlak van veiligheid en gezondheid op het...
  • Ergonomie / Risicoanalyse

    Praktijkrichtlijn risicoanalyse ergonomie

    De beroepsvereniging voor ergonomie VerV heeft een praktijkrichtlijn ontwikkeld die aan de hand van 5 stellingen beschrijft hoe de risicoanalyse ergonomie er uit ziet, welke elementen ze bevat en welke actoren betrokken zijn.
  • Risicoanalyse

    Risico’s op de werkvloer? Werk eenvoudig samen aan veiligheid met de Pharius RiskReporter app

    Het is belangrijk om iedereen op de werkvloer te betrekken in het veiliger maken van de werkplek. Maar hoe krijgt men iedereen effectief mee in het melden van deze risico’s? Juist door het melden van risico’s zo eenvoudig mogelijk te maken en dit voor iedereen in de organisatie beschikbaar te...
  • covid19
    covid19
    Biologische agentia / OIRA / Risicoanalyse

    OiRA-tool voor risicobeoordeling met betrekking tot COVID-19 op de werkplek

    De COVID-19-maatregelen worden nu in Europa beetje bij beetje versoepeld. Bedrijven en organisaties maken plannen voor een veilige terugkeer naar de werkplek. Het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) heeft via zijn online interactieve platform voor...
  • afstand bewaren
    afstand bewaren
    Biologische agentia / Risicoanalyse

    ‘Social distancing’ in de bedrijven

    De overheidsmaatregelen om de verspreiding van het coronavirus te beperken legt een cascade van maatregelen op aan bedrijven. Voor ondernemingen die de continuïteit van hun activiteiten wensen veilig te stellen, is het daarom cruciaal om de ‘social distancing’ regels voor de afstand van 1,5 meter...
  • coronavirus
    coronavirus
    Biologische agentia / Risicoanalyse

    Coronavirus: checklist preventie op de werkvloer

    Een mogelijke besmetting met het coronavirus vormt op de werkvloer een arbeidsrisico waar de werkgever zijn werknemers tegen moet beschermen. Om dat risico te evalueren heeft de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid) een checklist voor zelfcontrole...
  • veiligheidshandboek 2020
    veiligheidshandboek 2020
    Elektrische installaties / Werken op hoogte / Elektromagnetische velden / Risicoanalyse

    Veilig werken aan of nabij mobiel netwerkinfrastructuur

    Werken aan of in de nabijheid van een gsm-mast is niet zonder risico. De operatoren voor mobiele telefonie in België evalueerden de gevaren verbonden aan de aanwezigheid van elektromagnetische velden. Ze bundelden in een veiligheidshandboek een aantal werkprocedures om gevaarlijke situaties te...

Nieuws en evenementen

14.06.2023

Op de blog – “Safety street”: een andere manier van communicatie rond veiligheid voor contractoren

Werken met contractoren vergt een goede communicatie, die zowel verbaal als non-verbaal kan zijn. Naast communicatie, spelen ook informatie,...
12.05.2023

Lancering van de nieuwe OiRA-tool “Bureau"

Op 12 mei 2023 werd tijdens een webinar de nieuwe OiRA-tool Bureau voorgesteld. OiRA Bureau is vooral bestemd voor organisaties met hoofdzakelijk...
13.04.2023

De ESENER-enquête en VGW in de horecasector

Personen die in de horecasector werken, worden blootgesteld aan tal van risico’s op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk (VGW):...

Lancering van de nieuwe OiRA-tool “Bureau"

12.05.2023 13:05
Op 12 mei 2023 werd tijdens een webinar de nieuwe OiRA-tool Bureau voorgesteld. OiRA Bureau is vooral bestemd voor organisaties met hoofdzakelijk...
09.01.2023

SOBANE-strategie: update brochure over risico's van brand of explosie

De Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid) heeft een bijgewerkte versie van de brochure uit de...
13.12.2022

Op de blog – GROENGEK(L)EURD: het kwaliteitslabel voor tuinaannemers

Op 25 september 2022 werd tijdens Green Expo het kwaliteitslabel “GroenGek(l)eurd” voor de professionele tuinaannemer voorgesteld. Het label...
03.03.2022

Nieuw onderzoeksproject van de FOD Werkgelegenheid: datamining van beroepsrisico’s voor duurzaam werk (2022 – 2026)

Eind februari 2022 stelde de Directie van het onderzoek over de verbetering van de arbeidsomstandigheden (DiOVA) van de Federale Overheidsdienst...
27.01.2022

Discussienota’s en webinar van EU-OSHA over werk in een virtuele omgeving en risicoanalyse

Twee nieuwe discussienota’s van het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid (EU-OSHA) doen onderzoek naar virtuele werkomgevingen en...

Webinar: herbekijk de lancering van de nieuwe OiRA-tool voor het kleuter- en het lager onderwijs

02.12.2021 09:12 to 31.12.2021 09:12
Op 8 november 2021 organiseerde het Belgisch focal point van EU-OSHA een webinar rond de nieuwe OiRA-tool voor het kleuter- en het lager onderwijs...
24.02.2021

Update van de brochure van de FOD Werkgelegenheid over risicoanalyse

De risicoanalyse vormt de basis van de wetgeving inzake welzijn op het werk. De brochure over risicoanalyse werd in 2009 opgesteld door de betrokken...