Kwantificatie

 

5. De meesten (inclusief de werknemers) willen harde cijfers om de problemen te identificeren. Er is dan een tweede methode nodig. Is dat niet wat veel ?

Het is waar, men wil dikwijls harde cijfers.

In bepaalde gevallen (lawaai, vervuiling, …) zijn deze cijfers wenselijk om de overschrijding van wettelijke limieten te identificeren (zie het basisprincipe: Legalistische of wettelijke visie vs. Preventieve visie in sectie 2.6 van het SOBANE-document). In de meeste gevallen worden ze evenwel gevraagd … uit gewoonte (zie sectie 2.5 “Preventie vs. evaluatie van de risico’s).

Deze cijfers zijn vaak duur en weinig valabel: bijvoorbeeld, een specialist heeft met een duur toestel het geluidsniveau in een atelier gemeten op 88.3 dB(A) tijdens zijn bezoek op dinsdag 16 mei om 15.30 uur. Kost van het verslag: 150 EUR. Is dit (zeer precieze) niveau echt representatief voor wat er op andere ogenblikken, op andere dagen gebeurt? En geeft zelfs een dagelijks blootstellingsniveau van werknemer X dat gedurende 8 uren per dosimeter wordt gemeten enige indicatie over wat er moet gebeuren om dit geluid te verminderen?

Met de SOBANE-strategie zullen de rechtstreeks betrokken personen tijdens een Déparis-vergadering trachten zich te organiseren om het geluid tijdens het werk te verminderen door na te denken over de werkruimten, gereedschap, houding, verdeling van het werk, …

Op het niveau Observatie zullen ze hun discussie eventueel uitdiepen door te kijken naar specifieke punten zoals luchtstralen, schokeffecten, kappen, …

Vervolgens komt een PA het geluid meten, maar in degelijk gedefinieerde omstandigheden en met een specifiek doel. Op dat ogenblik zal men over cijfers beschikken indien dat werkelijk de moeite loont, in omstandigheden die veel representatiever zijn en betrekking hebben op het overblijvende risico.

In vraag 1 bespraken we de plaats die een kwantificatie-instrument zoals de “Kinney-methode” kan innemen.

6. Het is onontbeerlijk over een becijferde risicoanalyse te beschikken om de prioriteiten vast te leggen.

Over dit punt kan gediscussieerd worden. Moet men eigenlijk de prioritaire risico’s (de hoogste) kennen of de prioritaire preventieacties? Het risico om van een ladder te vallen tijdens het werk (Kinney = 160 want B = 4, P = 5 en E = 8) of weten dat alle betrokken personen tijdens een Déparis-vergadering van mening zijn dat de plaats van de verschillende werken snel moet worden herzien?

Bovendien is geweten (zie vraag 5) dat de berekende ramingen van de risico’s nauwelijks en zelfs helemaal geen waarde hebben indien ze niet worden gedaan MET de betrokkenen en door middel van een gids waarin hun aandacht wordt gevestigd op alle componenten van hun leven op het werk. Een participatieve opsporing van de risico’s is onontbeerlijk vóór elke kwantitatieve evaluatie: dat is wat Déparis te bieden heeft.

7. Kan men tegelijk de Opsporing doen met de Déparis-gids en meer specifieke analyses over geluid, gevaarlijke chemische producten of stress? Kan men de Déparis-gids combineren met metingen? Kan men via de Déparis-gids van de Opsporing niet rechtstreeks overgaan op de Analyse door een PA?

In het geval van geluid of chemische producten is dit niet aanbevolen. Bij stress zou het een vergissing zijn (behalve in geval van een specifiek probleem: zie vraag 4).

De Déparis-vergadering en het niveau Observatie brengen informatie – en oplossingen – aan die de specialist zeer moeilijk op een andere manier zou kunnen vergaren. Bij stress, die te wijten is aan alles en niets in het bijzonder, is dit a fortiori waar.

De SOBANE-strategie stelt voor de problemen niet langer één voor één op te lossen, maar systematisch te werken en te profiteren van de kennis aan de basis en deze uit te breiden met behulp van specialisten wanneer dit echt nodig wordt.

8. Kan men de Opsporing niet intern doen met de Déparis-gids en voor de metingen en de uit te diepen punten, een beroep doen op de EDPB

Dat is wat er meestal gebeurt en de PA van de EDPB kan dan vertrekken vanuit een basis die heel wat solider is dan wanneer er geen Déparis-vergadering was geweest om alle aspecten van de arbeidssituatie te bekijken.

Alvorens de meetinstrumenten en geavanceerde analysetechnieken boven te halen, is het evenwel wenselijk dat hij de groep uitnodigt om zich meer specifiek te buigen over de nog hangende problemen: dat is het Observatieniveau.

De SOBANE-strategie gaat er eveneens van uit dat de specialist van de EDPB zich ten dienste stelt van de werkgroep die de Déparis-vergadering heeft gehouden en niet van nul begint en autonoom te werk gaat door het probleem “op zich te nemen”.

Risicoanalyse - Externe documentatie

Steunpunt RI&E-instrumenten (Nederland)

Het Steunpunt RI&E-instrumenten bestaat uit een werkgroep van de Stichting van de Arbeid en een uitvoerend secretariaat, ondergebracht bij de Organisatie voor toegepast natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO). Het Steunpunt is met steun van het Ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid (SZW) tot stand gekomen.

De website biedt actuele en betrouwbare informatie, waaronder de laatste stand van zaken wat betreft het overzicht van de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) instrumenten en de erkenningen daarvan. Hierdoor kunnen werkgevers snel en relatief eenvoudig een geschikt RI&E-instrument vinden en daarmee mede aan hun verplichting voldoen.

Meer informatie op de website van het Steunpunt RI&E.

Dossier “Évaluation des risques professionnels" (INRS – Frankrijk)

Op de website van het ’Institut national de recherche et de sécurité pour la prévention des accidents du travail et des maladies professionnelles’ (INRS), in het Frans, het dossier “Évaluation des risques professionnels”.

Tak preventie SuvaPro (SUVA - Zwitserland)

De SUVA is een zelfstandige onderneming van publiek recht die ongeveer 123 000 ondernemingen, dit zijn 1,97 miljoen werknemers en werklozen, verzekert tegen de gevolgen van ongevallen en beroepsziektes.

Meer informatie op de website van SUVA (in het Frans, Engels, Duits of Italiaans) in de rubriek Suva > Prévention > Travail: Le travail en sécurité.

Risicoanalyse - Tools

SOBANE risicoanalyse strategie (FOD Werkgelegenheid - België)

De rubriek SOBANE risicoanalyse strategie biedt op zeer volledige wijze toelichting bij de SOBANE-strategie, haar verschillende niveaus en de inhoud van de voorgestelde tools. De verschillende tools zijn beschikbaar en kunnen worden vervolledigd en aangepast volgens de noden van de preventieadviseur en de werkelijkheid van het terrein waarmee hij of zij wordt geconfronteerd.

Opsporingstools per sector

De Deparis-gidsen (SOBANE) maken het mogelijk om het geheel van een arbeidssituatie op een participatieve manier te benaderen, op basis van de reële arbeidsactiviteit, teneinde acties te bepalen waardoor de arbeidsomstandigheden kunnen worden verbeterd. Het gaat om instrumenten om een ergonomische aanpak in te voeren.

De gidsen zijn beschikbaar in de rubriek Opsporing per sector: Tools.

De Sobane methodes per risicofactor

De methodes zijn beschikbaar in de rubriek Observatie – Analyse – Expertise: Tools > De Sobane methodes per risicofactor.

Andere specifieke tools voor diverse risico’s zijn beschikbaar in de verschillende thema’s van BeSWIC, in de module Tools.

OiRA-tools (EU-OSHA – Europese Unie)

De OiRA-tools kunnen kleine ondernemingen helpen om een risicoanalyse uit te voeren en preventieacties te bepalen.

Meer informatie is beschikbaar op de website van het OiRA project: Online Interactive Risk Assessment - OiRA.

E-learning welzijn op het werk (e-campus – België)

Door middel van animaties, afbeeldingen, video's, ... kan men met deze gebruiksvriendelijke tool de wetgeving inzake welzijn op het werk en de belangrijkste principes daarvan op een eenvoudige manier begrijpen om de bewustwording te vergroten en beroepsrisico's in elk bedrijf te voorkomen.

Meer info daarover is beschikbaar in de module Tools > E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (gezondheid, veiligheid, PSR, MSA…) (e-campus – België).

Risicoanalyse - Publicaties

De risicoanalyse (FOD Werkgelegenheid – België – 2021)

Deze brochure behandelt het concept risicoanalyse en de wijze waarop dit concept kan gehanteerd worden om preventiemaatregelen vast te stellen op het vlak van veiligheid en gezondheid op het werk.

De wetgeving over het welzijn op het werk legt deze aanpak op, met als voornaamste betrachting het behalen van de doelstellingen van een veilig en gezond werk. Na een omschrijving van het begrip dynamisch risicobeheersingssysteem gaat de brochure dieper in op de uitvoering van de risicoanalyse. Bij een dergelijke analyse kunnen verschillende methoden worden aangewend voor de opsporing van gevaren, de bepaling van risicofactoren en de evaluatie van risico's.

Deze brochure is beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de module Publicaties > Risicoanalyse (De).

De reeks publicaties SOBANE-strategie (FOD Werkgelegenheid – België)

De SOBANE-strategie voor het beheer van beroepsgebonden risico’s werd ontwikkeld voor een dynamisch en doeltreffend risicobeheer. Zij omvat vier interventieniveaus: Opsporing (Screening), OBservatie, ANalyse, Expertise.

Alle publicaties van de SOBANE-strategie zijn ook in moduleerbare versie beschikbaar op BeSWIC in de rubriek Sobane risicoanalyse strategie.

  • SOBANE-strategie en opsporingsmethode DEPARIS

Deze brochure is beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de module Publicaties > SOBANE-strategie en opsporingsmethode DEPARIS.

  • Overleggidsen Deparis

De Deparis-gidsen (SOBANE) maken het mogelijk om het geheel van een arbeidssituatie op een participatieve manier te benaderen, op basis van de reële arbeidsactiviteit, teneinde acties te bepalen waardoor de arbeidsomstandigheden kunnen worden verbeterd. Het gaat om instrumenten voor het invoeren van een ergonomische aanpak.

De Deparis overleggidsen per sector zijn beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de module Publicaties:

  • Reeks SOBANE-strategie: het beheer van beroepsgebonden risico’s

De brochures per risicofactor zijn beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de module Publicaties:

Parlementaire vragen

  • 379 Kamer - Veiligheid productie elektrisch aangedreven voertuigen

Risicoanalyse - Regelgeving

Meer informatie daarover en de reglementaire teksten staan op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de rubriek Thema’s > Welzijn op het werk > Algemene beginselen > Algemene principes betreffende het welzijnsbeleid.

In de praktijk

  • OIRA / Risicoanalyse

    OiRA in België: ontdek de nieuwe functies

    Op 10 november 2023 organiseerde het Belgisch Focal Point van het Europees Agentschap voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk (EU-OSHA) een colloquium rond het 10-jarig bestaan in België van OiRA, de tool voor een online interactieve risicoanalyse.
  • OIRA / Risicoanalyse
    Administratieve en ondersteunende diensten / Openbaar bestuur, verenigingen en extraterritoriale organisaties

    OiRA Bureau

    In mei 2023 werd een nieuwe tool voor een online interactieve risicoanalyse (OiRA) rond bureauwerk gelanceerd. OiRA Bureau is vooral bestemd voor organisaties met hoofdzakelijk kantoorwerk zoals notariaten, advocatenkantoren, uitzendkantoren, bank- en verzekeringskantoren, boekhoudkantoren, IT-...
  • Risicoanalyse
    Industrie / Groot- en detailhandel / Vervoer en opslag

    OSHwiki-artikel over intern transport en de behandeling van goederen

    Leveringen, overslag van goederen, verzending of opslag maken deel uit van de processen op veel werkplekken. Daarnaast omvat de logistieke sector een breed scala aan activiteiten, zoals containerontvangst, transport en logistieke centra.
  • OIRA / Risicoanalyse
    Landbouw, bosbouw en visserij

    Nieuwe OiRA-tool voor de sierteelt gelanceerd

    Een nieuwe tool voor een online interactieve risicoanalyse (OiRA) geeft KMO’s in de sierteeltsector de mogelijkheid om de risico’s inzake welzijn op het werk (onder ander op het vlak van veiligheid en gezondheid) te beoordelen. OiRA Sierteelt kwam tot stand door een intensieve samenwerking tussen...
  • Musculoskeletale aandoeningen (MSA) / Beroepsziekten / OIRA / Risicoanalyse
    Kappers

    Niet-bindende richtlijnen voor kappers

    Het Directoraat-Generaal Werkgelegenheid (DG EMPL) van de Europese Commissie (EC) heeft een reeks niet-bindende richtlijnen voor kappers en kapsters uitgebracht. De richtlijnen bieden algemene informatie over risicoanalyse, specifieke richtsnoeren op het vlak van veiligheid en gezondheid op het...
  • Ergonomie / Risicoanalyse

    Praktijkrichtlijn risicoanalyse ergonomie

    De beroepsvereniging voor ergonomie VerV heeft een praktijkrichtlijn ontwikkeld die aan de hand van 5 stellingen beschrijft hoe de risicoanalyse ergonomie er uit ziet, welke elementen ze bevat en welke actoren betrokken zijn.
  • Risicoanalyse

    Risico’s op de werkvloer? Werk eenvoudig samen aan veiligheid met de Pharius RiskReporter app

    Het is belangrijk om iedereen op de werkvloer te betrekken in het veiliger maken van de werkplek. Maar hoe krijgt men iedereen effectief mee in het melden van deze risico’s? Juist door het melden van risico’s zo eenvoudig mogelijk te maken en dit voor iedereen in de organisatie beschikbaar te...
  • covid19
    covid19
    Biologische agentia / OIRA / Risicoanalyse

    OiRA-tool voor risicobeoordeling met betrekking tot COVID-19 op de werkplek

    De COVID-19-maatregelen worden nu in Europa beetje bij beetje versoepeld. Bedrijven en organisaties maken plannen voor een veilige terugkeer naar de werkplek. Het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) heeft via zijn online interactieve platform voor...
  • afstand bewaren
    afstand bewaren
    Biologische agentia / Risicoanalyse

    ‘Social distancing’ in de bedrijven

    De overheidsmaatregelen om de verspreiding van het coronavirus te beperken legt een cascade van maatregelen op aan bedrijven. Voor ondernemingen die de continuïteit van hun activiteiten wensen veilig te stellen, is het daarom cruciaal om de ‘social distancing’ regels voor de afstand van 1,5 meter...
  • coronavirus
    coronavirus
    Biologische agentia / Risicoanalyse

    Coronavirus: checklist preventie op de werkvloer

    Een mogelijke besmetting met het coronavirus vormt op de werkvloer een arbeidsrisico waar de werkgever zijn werknemers tegen moet beschermen. Om dat risico te evalueren heeft de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid) een checklist voor zelfcontrole...

Nieuws en evenementen

29.02.2024

Op de blog – Op jacht naar risico’s: een alternatieve manier van sensibilisatie en communicatie rond risico’s

In de reeks “Napo voor leraars” legt Napo, de held van een reeks animatiefilms over veiligheid en gezondheid op het werk van het Europees Agentschap...

Lancering nieuwe “Datamining”-website van de FOD Werkgelegenheid met meer dan 500 indicatoren over beroepsrisico’s en arbeidsomstandigheden in België

27.02.2024 10:02 to 31.05.2024 10:05
Binnen de Algemene Directie Humanisering van de Arbeid (AD HUA) van de FOD Werkgelegenheid heeft de Directie van het Onderzoek over de Verbetering...
09.02.2024

Ergonomie en MSA: advies van de Hoge Raad en update van BeSWIC-berichten

Op 12 januari 2024 bracht de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk een advies uit over het ontwerp van koninklijk besluit (OKB) tot...

Herbeleef het colloquium “10 jaar OiRA in België: een stand van zaken en nieuwigheden”

13.11.2023 10:11
Op 10 november 2023 organiseerde het Belgisch Focal Point van het Europees Agentschap voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk (EU-OSHA) een...
12.10.2023

Internationale Dag van het Zicht

Volgens de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) en de ‘International Agency for the Prevention of Blindness’ (IAPB) hebben wereldwijd 13 miljoen...
14.06.2023

Op de blog – “Safety street”: een andere manier van communicatie rond veiligheid voor contractoren

Werken met contractoren vergt een goede communicatie, die zowel verbaal als non-verbaal kan zijn. Naast communicatie, spelen ook informatie,...
12.05.2023

Lancering van de nieuwe OiRA-tool “Bureau"

Op 12 mei 2023 werd tijdens een webinar de nieuwe OiRA-tool Bureau voorgesteld. OiRA Bureau is vooral bestemd voor organisaties met hoofdzakelijk...
13.04.2023

De ESENER-enquête en VGW in de horecasector

Personen die in de horecasector werken, worden blootgesteld aan tal van risico’s op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk (VGW):...

Lancering van de nieuwe OiRA-tool “Bureau"

12.05.2023 13:05
Op 12 mei 2023 werd tijdens een webinar de nieuwe OiRA-tool Bureau voorgesteld. OiRA Bureau is vooral bestemd voor organisaties met hoofdzakelijk...
09.01.2023

SOBANE-strategie: update brochure over risico's van brand of explosie

De Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid) heeft een bijgewerkte versie van de brochure uit de...