Comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW)

Elke onderneming die ten minste 50 werknemers tewerkstelt moet een comité voor preventie en bescherming op het werk oprichten. Het Comité is het overlegorgaan binnen de onderneming dat als taak heeft om actief bij te dragen tot alles wat ondernomen wordt in de onderneming om het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk te bevorderen. Dit bestaat erin voorafgaande adviezen uit te brengen (bijvoorbeeld over het globaal preventieplan en het jaarlijks actieplan, over de keuze of de vervanging van een externe dienst voor preventie en bescherming op het werk), voorafgaande akkoorden te geven in bepaalde gevallen (bijvoorbeeld over de minimumduur van de prestaties van de preventieadviseurs van de interne dienst voor preventie en bescherming op het werk), voorstellen te ontwikkelen (bijvoorbeeld over het welzijnsbeleid van de werkgever, over de manier waarop de arbeidsplaatsen worden verfraaid), recht op informatie te hebben. Het Comité heeft eveneens een initiatiefrecht op bepaalde gebieden (bijvoorbeeld alle leden die de werknemers vertegenwoordigen kunnen aan de werkgever vragen om een vertrouwenspersoon aan te wijzen) en specifieke competenties (het Comité moet bijvoorbeeld de activiteiten van de interne dienst aanmoedigen en de goede werking ervan volgen).

Het Comité is samengesteld uit vertegenwoordigers van de werknemers en vertegenwoordigers van de werkgever of de werkgever zelf. De vertegenwoordigers van de werknemers worden om de 4 jaar verkozen in het kader van de sociale verkiezingen, terwijl de vertegenwoordigers van de werkgever personen zijn die een directiefunctie vervullen die hem kunnen vertegenwoordigen en verbintenissen aangaan in zijn naam. Wanneer er geen Comité werd opgericht in de onderneming is het de vakbondsafvaardiging die de rol van het Comité gaat spelen. Bij gebreke van vakbondsafvaardiging moet de werkgever zijn werknemers rechtstreeks raadplegen over de vragen inzake welzijn op het werk.

Het Comité vergadert ten minste één keer per maand alsook elke keer dat een derde van de vertegenwoordigers van de werknemers in het Comité hiervoor de aanvraag doet bij de werkgever. Deze laatste of zijn vertegenwoordiger zit de vergadering voor en de interne dienst staat in voor het secretariaat. Buiten de preventieadviseur van de interne dienst die de secretaris is, nemen de andere preventieadviseurs van de interne dienst en de preventieadviseurs van de externe dienst alsook, desgevallend, de vertrouwenspersonen ook deel met enkel een raadgevende stem wanneer de agenda een materie betreft die onder hun bevoegdheid valt. De preventieadviseur psychosociale aspecten neemt bijvoorbeeld deel aan de vergadering als de agenda het thema "stress op het werk" omvat. De leden van het Comité hebben een discretieplicht. Dit betekent dat het voor hen verboden is om informatie mede te delen binnen het Comité als dit de belangen van de werkgever of van de werknemers kan schaden. Elk Comité bepaalt zijn werkingsmodaliteiten in een huishoudelijk reglement.

In de overheidsdiensten zijn het de overlegcomités die de bevoegdheden uitoefenen die in de privéondernemingen worden toevertrouwd aan de Comités voor preventie en bescherming op het werk.

Meer informatie in volgende video op het YouTube-kanaal van de FOD Werkgelegenheid:

Comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW) - Sensibiliseringsmateriaal

Film over de Comités voor Preventie en Bescherming op het Werk (FOD Werkgelegenheid – België - 2021)

Elke organisatie met 50 of meer werknemers is wettelijk verplicht om een Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) op te richten. In het Comité worden werknemersafgevaardigden tijdens de sociale verkiezingen verkozen en kunnen ze samen met de werkgeversafgevaardigden in het bedrijf deelnemen aan de ontwikkeling en de uitvoering van het preventiebeleid rond welzijn op het werk.

Hoe zijn deze overlegcomités ontstaan? Waarom zijn ze opgericht? Hoe werkt een CPBW en wie zijn de mensen die de structuren doen draaien? Deze film geeft het woord aan academici en aan afgevaardigden op de werkvloer zelf, in een groot metaalbedrijf, een woonzorgcentrum, een inpakbedrijf en de gezinszorg.

Ze vertellen over het belang van een preventiebeleid en acties die ze in het CPBW ondernomen hebben om de veiligheid en gezondheid van hun collega’s te verbeteren. Een inspecteur van Toezicht Welzijn op het Werk kadert het geheel en brengt in een notendop de rol van de inspectie.

De film duurt een 20-tal minuten en bestaat uit de volgende onderdelen:

  • 00:39 DEEL 1 - De CPBW’s zijn 75 jaar oud!
  • 04:41 DEEL 2 - Arbeidsveiligheid: risico’s erkennen en voorkomen 
  • 07:30 DEEL 3 - Betrokken bij gezondheid en arbeidshygiëne 
  • 14:08 DEEL 4 – Focus op psychosociale risico’s
  • 16:14 DEEL 5 – Ergonomie: het werk aanpassen aan de mens
  • 19:07 DEEL 6 – De rol van de inspectie Toezicht Welzijn op het Werk
  • 20:31 DEEL 7 - De toekomst 

Deze audiovisuele tool kan in alle sectoren worden gebruikt als educatief instrument voor sensibilisering over de werking van de Comités voor Preventie en Bescherming op het Werk.

Doelgroep:

  • leden van de CPBW;
  • werkgevers;
  • leden van de hiërarchische lijn;
  • werknemers;
  • werknemersvertegenwoordigers;
  • vakbonden;
  • preventieadviseurs;
  • welzijnsexperten;

Bekijk de film op het YouTube kanaal van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid): Film over de Comités voor Preventie en Bescherming op het Werk.

Parlementaire vragen

  • 683 Kamer - Telewerken - Nood aan verbondenheid en deconnectie

  • 675 Kamer - Hyperconnectiviteit van telewerkers

  • 358 Kamer - Afmeldingsrecht

  • 505 Kamer - Recht op deconnectie

  • 19679, 19763, 22777, 23862 Kamer - Het recht om onbereikbaar te zijn

Comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW) - Regelgeving

  • Wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk
  • Titel 7 van boek II van de codex over het welzijn op het werk

Meer informatie over dit onderwerp en de reglementaire teksten zijn beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de rubriek Thema’s > Sociaal overleg > Informatie en consultatie binnen de onderneming > Comités voor de preventie en bescherming op het werk.

De regelgeving over de CPBW is eveneens beschikbaar op de website “cpbw-ondernemingsraad.be”: Comité voor preventie en bescherming op het werk.

In de praktijk

  • Alcohol en drugs

    Brochure “Alcohol de baas” van VAD om alcohol- en ander druggebruik binnen de sociale economie bespreekbaar te maken

    Met de nieuwe brochure “Alcohol de baas” wil het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD) leidinggevenden in de sociale economie helpen om het thema alcohol en drugs bespreekbaar te maken. De brochure bevat realistische situaties die leidinggevende inspiratie kunnen bieden bij het...
  • Psychosociale risico’s (PSR) / Geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk

    Europees project UniSAFE "Stop gendergerelateerd geweld in de academische wereld”

    Het Europese project UniSAFE "Ending gender-based violence in academia" heeft een reeks tools klaar om aan de slag te gaan bij het aanpakken van ongewenst gedrag in de academische wereld...
  • Belgisch focal point EU-OSHA

    Oproep tot het inzenden van nominaties voor de Awards voor goede praktijken van EU-OSHA

    De Awards voor goede praktijken voor een gezonde werkplek, georganiseerd door het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) en zijn nationale focal points, zijn een erkenning voor organisaties die een uitstekende en innovatieve bijdrage hebben geleverd aan veiligheid...
  • OIRA / Risicoanalyse

    OiRA in België: ontdek de nieuwe functies

    Op 10 november 2023 organiseerde het Belgisch Focal Point van het Europees Agentschap voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk (EU-OSHA) een colloquium rond het 10-jarig bestaan in België van OiRA, de tool voor een online interactieve risicoanalyse.
  • Kankerverwekkende en mutagene agentia
    Onderwijs

    Interactief spel om studenten te leren omgaan met kankerverwekkende stoffen op de werkvloer

    In het kader van de “Roadmap on Carcinogens”, de Europese campagne om de blootstelling aan kankerverwekkende stoffen (ofwel carcinogenen) in de werkcontext te verminderen, heeft de FOD Werkgelegenheid een interactief spel gelanceerd om studenten vertrouwd te maken met de maatregelen die genomen...

Nieuws en evenementen

29.04.2021

Nieuwe film over de comités voor preventie en bescherming op het werk

Elke organisatie met 50 of meer werknemers is wettelijk verplicht om een Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) op te richten. In...
Enquête
Enquête
27.04.2018

Enquête over ondersteunend didactisch materiaal voor de preventie-professional

Om het welzijnsbeleid in organisaties te ondersteunen, is het Provinciaal Veiligheidsinstituut (PVI) van de provincie Antwerpen constant op zoek naar...
cbpw.jpg
23.06.2016

Website voor leden van Comité PBW en Ondernemingsraad

De Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg lanceerde een informatiewebsite voor de leden van het Comité voor preventie en...