Update 20/02/2023
Waterstof komt men in het dagelijkse leven meer en meer tegen, onder andere als alternatieve energiebron. De waterstofinstallaties kunnen bepaalde risico’s inhouden die vergunnende overheden willen reguleren. Twee Europese projecten spelen hierop in.
Hyfacts
Het Hyfacts project heeft als doel het ontwikkelen, initiëren en verspreiden van up-to-date trainingsmateriaal voor regelgevende overheden van waterstofinstallaties.
In dat project wordt eerst een overzicht gegeven van diverse gasverenigingen, zoals het ‘European Industrial Gas Association’ (EIGA), het ‘Britisch Compressed Gass Association’ (BGCA), het Duitse ‘IGV Industriegaseverband’, overheidsinstellingen, universiteiten en internationale organisaties.
Daarna wordt een overzicht van opleidingen gegeven. Dit bevat enerzijds kortdurende opleidingen en anderzijds bachelor en masteropleidingen in de lidstaten van de Europese Unie. In het overzicht zijn er geen Belgische opleidingen opgenomen.
Meer info daarover vindt u op de website van Hyfacts.
Hysafe
Het Hysafe project brengt onderzoek en industriële ervaring rond veiligheid van waterstof in verschillende sectoren samen.
Voorafgaand aan het Hysafe project werden er tussen 2006 en 2009 vier Europese zomerscholen rond waterstofveiligheid ingericht in het kader van het zesde kaderprogramma. Meer informatie daarover vindt u op de website van de universiteit van Ulster: School of the Built Environment - European Summer School on Hydrogen Safety
Het Hysafe consortium bevat 25 leden. Informatie over dat project vindt u op hun website: HySafe - Safety of Hydrogen as an Energy Carrier
Ongeval met waterstof
De risico’s van waterstof werden aangetoond door het dodelijk ongeval met een waterstoftrailer op 25 april 2013. Een vrachtwagen met 14 waterstofflessen ging over de kop en de trekker vloog in brand.
Er ontstond tevens een lek aan de waterstofflessen. Het lek ontbrande direct, omdat waterstofgas een lage ontstekingsenergie heeft. Lekkende flessen liet men gedurende meerdere dagen gecontroleerd uitbranden. De andere flessen werden gekoeld. De vlam werd opgevolgd door thermografie, omdat een waterstofbrand visueel niet zichtbaar is.
De hinder duurde ongeveer een week, omdat het beschadigde wegdek door de hitte nadien opnieuw moest worden aangelegd.
Nieuwsberichten over dat ongeval:
- Vrachtwagen met gasflessen overkop op de E34 in Vrasene
- Accident de camions à Vrasene: rouverture partielle de l'E34 lundi
Meer informatie
- EIGA: European Industrial Gases Association
- Inspectie-instrument voor Seveso-bedrijven CRC/CL/014 van de Directie van de chemische risico’s op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg: Checklist waterstof (PDF) versie 2003 werd vervangen door checklist waterstof versie 2019
- Leren uit waterstofongevallen
- Database uit de Verenigde Staten: H2 Incident Reporting and Lessons Learned
- Document van het ‘Major Accident Hazards Bureau’ (MAHB), de Europese instelling die de Europese Commissie advies verleent over de implementatie van de Seveso-richtlijn: Lessons Learned Bulletin No. 1 – Chemical Accident Prevention & Preparedness - Issue on Accidents Involving HYDROGEN (PDF)
- Document van het Franse Ministerie van Ecologie, Energie, Duurzame Ontwikkeling en Ruimtelijke Ordening: Accidentologie de l’hydrogène (PDF)
- Artikel over gassen op deze website van het Belgisch kenniscentrum over welzijn op het werk BeSWIC: Gasflessen horen niet thuis bij schroot
- Het Duitse project Hytrust (in het Engels)
- Vlaams samenwerkingsverband waterstof en brandstofcellen
- European hydrogen association
- Het H2trust consortium
- Nederlandse Waterstof en Brandstofcel Associatie
- Omtrent interventies/noodplanning:
- Op de website van het kennisplatformtunnelveiligheid: Handreiking voor optreden tijdens incidenten met waterstoftoepassingen
- Publicatie van de “Arbeitsgemeinschaft der Leiter der Berufsfeuerwehren”, de Duitse vereniging van professionele brandweermannen: Waterstof en de gevaren ervan - Een gids voor de brandweer: Wasserstoff und dessen Gefahren: Ein Leitfaden für Feuerwehren (PDF)
- Op de website van het Instituut Samenleving en technologie: waterstof
- Waterstof als transportbrandstof
- Inventarisatie risico’s rijden met waterstofvoertuigen
- Handboek voor de goedkeuring van waterstof tankstations: Handbook for Hydrogen Refuelling Station Approval (PDF)
- UN/ECE 134 – hydrogen and fuel cell vehicles (in de lijst “Addenda to the 1958 Agreement (Regulations 121-140)” klik op 134)
Sedert 2013 is er zoveel gebeurd met de waterstoftechnologie en het beleid (o.a. EU hydrogen strategy), dat het onmogelijk hiervan een overzicht is te geven. Toch enkele linken en documenten:
- Op de website van het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) het thema waterstof
- Op de website van Waterstofnet, welke de waterstofindustrie in Vlaanderen en het zuiden van Nederland verenigt
- Op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO): Richtsnoeren voor veilig omgaan met waterstof
- Op de website van TNO: 15 dingen die je moet weten over waterstof
- Factsheets Veiligheid Waterstof(dragers)
- PGS35: Waterstofinstallaties voor het afleveren van waterstof aan voertuigen en werktuigen
- BBT-studie voor waterstoftankstations
- Op de website van HSE het thema hydrogen safety
- Hydrogen can help decarbonize the economy, through massive investments and appropriate policy support, according to new UN report
- INERIS: