Update 18/10/2022
Containerparken en schroothandelaars mogen om veiligheidsredenen geen gasflessen aanvaarden. Daarom heeft Essenscia, de Belgische federatie van de chemische industrie en van life sciences, een specifieke webapplicatie ontwikkeld om industriële gasflessen op een veilige manier door de rechtmatige eigenaar of gasleverancier te laten ophalen. Door die applicatie kunt u de eigenaar van een industriële gasfles gemakkelijk opsporen, zodat die de gasfles bij u kan komen ophalen.
Die webapplicatie is het resultaat van een vrijwillig engagement van de sector, waarbij de leden van Essenscia zich engageerden om hun gasflessen in België op te halen.
De directe link naar de applicatie is: http://cylinders.essenscia.be
Risico’s van gassen
De eigenschappen van de gassen kunnen op diverse vlakken gevaarlijk zijn: brandbaar, ontplofbaar, oxiderend, giftig, corrosief, enz. Bovendien is er voor gassen minder hoeveelheid nodig dan bij vloeibare of vaste stoffen om tot schadelijke effecten te komen.
Daarnaast zijn er ook andere gevaren mogelijk, zoals verbranding bij vloeibaar gemaakte gassen en verstikking.
De gevaren bij het vrijkomen van vloeibaar gemaakte gassen zijn nog eens aangetoond door het dodelijk ongeval op 14 juni 2013. Tijdens het lossen van vloeibare koolstofdioxide kwam dat product vrij. Meer informatie over dat ongeval vindt u in deze berichten:
- Uit ‘De Standaard’: Doodgevroren in wolk van CO2
- Van de Nederlandse nieuwsorganisatie NOS: Truckchauffeur bedolven onder CO2
Zelfs inerte gassen kunnen aanleiding geven tot gezondheidsproblemen.
Gasflessen: risico’s en veiligheidsinfo
Naast de inherente gevaren van de gassen zelf, kunnen ook de recipiënten gevaren inhouden wegens instabiliteit, massa, inertie en druk in de cilinder. De gasflessen kunnen onder invloed van externe omstandigheden, zoals brand, ontploffen. De brokstukken worden dan echte projectielen.
Het ogief, dat is de afgeronde kop van de gasfles, is voorzien van een kleurencode volgens de EN 1089-3 norm en voor het transport o.a. van Kemmlercodes en pictogrammen die gecodeerde informatie over de risico’s geven. De kleuren van de ogieven komen niet altijd overeen met de kleuren van de pictogrammen. Daarnaast bevatten de veiligheidsinformatiebladen of ‘Safety Data Sheets’ (SDS) ook informatie omtrent het omgaan met die gassen.
Dit wordt mooi geïllustreerd door het artikel “gevaren industriële en medische gassen” in Veiligheidsnieuws 198 van Prebes.
Misbruik van gassen
Het inademen van inerte gassen, zoals helium en argon, kan tot nefaste gezondheidseffecten leiden. Bekijk het filmpje die enkele misbruiken van deze inerte gassen illustreren (nieuwsbericht op VTM): Dokters kunnen niets meer doen voor tiener die helium inhaleert.
Daarnaast durven jongeren soms aanstekergas gebruiken als roesmiddel. Dit houdt zowel ontploffings- als gezondheidsrisico’s in.
Bepaalde gassen, al of niet verkregen door diefstal, worden ook gebruikt als basisgrondstoffen bij de productie van synthetische drugs.
Preventiemaatregelen
De ‘European Industrial Gases Association’ (EIGA), de Europese federatie van de industriële gassen, heeft op haar website (www.eiga.eu/) diverse codes van goede praktijk beschikbaar. Daarnaast bevat de website ook leerrijke lessen en sensibilisatiemateriaal.
Meer info
- De oorspronkelijke berichtgeving op de website van Essenscia en VVSG is niet meer beschikbaar. Wel was er later volgende communicatie:
- Lessen uit een ongevalsonderzoek van exploderende gasflessen op de website van het Amerikaanse ‘U.S. Chemical Safety Board’ (CSB) (in het Engels): Praxair Flammable Gas Cylinder Fire
- Publicaties op de website van buildingyourlearning van Constructiv dat voordien het Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en Hygiëne in het Bouwbedrijf (NAVB) heette:
- Publicatie van de ‘Berufsgenossenschaft Nahrungsmittel und Gastgewerbe‘ (BGN), de Duitse beroepsvereniging voor voeding en horeca: CO2 in der Getränkeindustrie (PDF)
- Publicatie van de ‘Health and Safety Executive’’ (HSE), het Britse agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk: Orphaned gas cylinders in the waste and recycling industries (PDF)
- Over het misbruik van gassen:
- Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen (VAD): Lachgas en andere vluchtige stoffen. Een nieuwe Druglijnfolder over een vluchtig fenomeen.
- Brochures van de Nederlandse Vereniging van Fabrikanten van Industriële Gassen (VFIG)
- Artikel : Lachgas lijkt onschuldig, maar is het niet
- Infor drogues: solvants
- Nieuwsbericht in ‘La Dernière Heure’ (in het Frans): Drogues: nos ados prennent de gros risques
- Nieuwsbericht op de website van het Canadeze tijdschrift ‘Quebec Science’ (in het Frans): Pourquoi respirer de l'hélium fait-il parler plus aigu ?
- Nieuwsbericht op de website van ISPA, het Zwitsers Instituut ter preventie van alkoholisme en drugsverslaving (in het Frans): Produits à inhaler (PDF)
- Publicatie in het Engels van de ‘European Industrial Gases Association’ (EIGA): Position Paper: Abuse of gases (PDF)
- BBC: Helium Voice or other effects