De eerste twee onderwerpen werden gekozen omdat zij aanleiding geven tot zeer ernstige arbeidsongevallen: vallen van hoogte en bedelving in een uitgraving of bouwput zijn oorzaken van dodelijke arbeidsongevallen. Blootstelling aan procesmatig gegenereerd kwartsstof, dat vrijkomt bij het verzagen van bouwmaterialen, kan op termijn leiden tot ernstige longaandoeningen en zelfs longkanker.
Er werden die dag 176 aannemers geïnspecteerd.
De procentuele verdeling van de vastgestelde inbreuken wordt getoond in onderstaande grafiek:
Bespreking van de voornaamste inbreuken:
- 24% van de vastgestelde inbreuken had te maken met tekorten aan steigerconstructies, nl. onvolledige vloeren, één of meerdere ontbrekende leuningen en/of problemen met de stabiliteit van de steiger. Deze tekorten aan steigerconstructies kunnen leiden tot vallen van hoogte.
- 23% van de vastgestelde inbreuken had te maken met het ontbreken van een collectieve beveiliging tegen vallen van hoogte ter hoogte van vloeropeningen in gebouwen, aan randen van verdiepingen en/of daken. Deze tekorten kunnen eveneens leiden tot vallen van hoogte.
- In totaliteit vertegenwoordigt het risico op vallen van hoogte 47% van de vastgestelde inbreuken. In 50% van de vaststellingen waren de risico’s dermate groot dat de activiteit op hoogte werd stopgezet op bevel van de inspecteurs.
- 9% van de vastgestelde inbreuken had betrekking op blootstelling aan procesmatig gegenereerd kwartsstof en dit door het verzagen op de bouwplaats van kwartshoudende materialen zonder preventiemaatregelen (geen watertoevoer of stofafzuiging, geen aanvullend gebruik van ademhalingsbescherming). Bij vaststelling van deze problematiek werd de activiteit door de inspecteurs stopgezet.
- Onveilige uitgravingen of bouwputten waren goed voor 6% van de vastgestelde inbreuken en dit omwille van onvoldoende preventiemaatregelen tegen bedelving in de uitgraving of bouwput (geen beschoeiing, geen helling onder talud). Deze vaststelling leidde eveneens tot een stopzetting van de werken in de uitgraving of bouwput.
- Ook goed voor 6% van de vastgestelde inbreuken was het niet weren van aannemers of onderaannemers van wie er kan geweten zijn dat zij de Belgische welzijnsreglementering niet naleven.
- Niet conforme of ontbrekende sociale voorzieningen vertegenwoordigden 5% van de vastgestelde inbreuken, veelal was er op de bouwplaats enkel een chemisch toilet aanwezig. In eerste instantie dienen toiletten op de bouwplaats van een waterspoeling voorzien te zijn.
Conclusie
Bijna 50% van de inbreuken die op 6 juni 2023 op bouwplaatsen in België werden vastgesteld, hadden te maken met het risico op vallen van hoogte.
Vallen is oorzaak nummer 1 van de meest ernstige arbeidsongevallen. Uit het ‘Statistisch verslag 2021’ van Fedris m.b.t. de arbeidsongevallen in de privésector blijkt dat vallen de oorzaak is van respectievelijk 19% van alle arbeidsongevallen en 29% van de zeer ernstige arbeidsongevallen (dodelijke arbeidsongevallen en arbeidsongevallen met een volledig blijvende ongeschiktheid tot gevolg). Het is dus belangrijk om op de bouwplaats adequate collectieve preventiemaatregelen te voorzien tegen vallen en deze in goede staat te houden.
Meer informatie over de preventiemaatregelen bij het werken op hoogten vindt u in het thema Werken op hoogte op deze BeSWIC-website en op de website van de FOD Werkgelegenheid, in het thema Tijdelijke werkzaamheden op hoogten.