Dit artikel gaat dieper in op de inhoud van de gids, geeft een korte uitleg over de norm EN17037, gaat dieper in op zichtbaarheid in het verkeer en verwijst naar enkele relevante BeSWIC-berichten over verlichting.
Over de gids
De Europese norm voor de verlichting van binnenwerkplekken, NBN EN 12464-1, beschrijft de specifieke voorwaarden waaraan de verlichting van een omgeving bestemd voor werknemers zou moeten voldoen om visueel comfort en goede prestaties te verzekeren.
In 2021 verscheen een herziening van de Europese norm EN 12464-1. Door enkele belangrijke aanpassingen ten opzichte van de vorige versie in 2011 en omdat niet alle aspecten van het verlichtingsproject in detail kunnen beschreven worden in een normatief document, werd dit toelichtingsdocument opgesteld met als doel om concrete richtlijnen en interpretaties te geven die complementair zijn aan de algemene eisen en aanduidingen van de norm.
De belangrijkste wijzigingen die in de laatste versie van de norm zijn ingevoerd, betreffen:
- verduidelijkingen van eisen met betrekking tot de taakgebieden en lichtverdeling in ruimtes voor het beter in rekening brengen van visuele behoeftes van de gebruikers;
- een aanpassing van de meeste eisen voor verlichting van representatieve ruimte-oppervlakken (wanden en plafonds) en integratie van richtwaardes in de tabellen per type activiteit;
- een aanvulling of wijziging van de verlichtingseisen voor welbepaalde type activiteiten (onderwijs, logistiek, autoconstructie, -onderhoud en -herstellingen, onderhoud van treinen, verkoop, …) en een herziening van enkele richtwaarden uit de tabellen;
- een nieuwe paragraaf over het lichtontwerp (geïnspireerd door CEN/TS 17165);
- een volledige herziening van de paragraaf over flikker en stroboscopische effecten;
- een aanpassing en verbeterde toelichting van de eisen voor beheersing van verblinding;
- een aanvullende informatieve paragraaf over niet-visuele effecten van licht, met verwijzingen naar de betreffende parameters die hiervoor van belang zijn in de norm en een aantal alternatieve bepalingsmethodes (Annex B);
- het invoegen van uitgewerkte praktijkvoorbeelden in een nieuwe bijlage (Annex C);
- het verder uitwerken van daglichtaspecten, waarbij voor specifieke aanbevelingen naar de norm EN 17037 wordt verwezen (Paragraaf 6.5 en Annex B).
De gids zelf bevat 14 hoofdstukken:
- Norm en wet
- Belangrijkste wijzigingen
- Verlichtingseisen voor binnenwerkplekken
- Richtwaarden voor referentieoppervlakken
- Praktijkvoorbeeld
- Verlichting van een ruimte
- Cilindrische verlichtingssterkte en directionaliteit van licht
- Daglicht en welzijn
- Evaluatie van risico op verblinding
- Andere parameters
- Lichtsturing
- Lichtontwerp
- Meten van Licht
- Terminologie en definities
De gids kan via het de website van het Belgisch Instituut voor Verlichtingskunde (BIV) gedownload worden: Praktijkgids voor verlichting van binnenwerkplekken (PDF, 1,13 MB).
Op de website van het BIV vindt men ook “10 tips om de verlichting van je werkplek”.
Over de nieuwe versie van de norm verscheen ook volgende informatie op de website van Ergonomiesite: EN 12464-1 Werkplekverlichting binnen.
EN17037: daglicht in gebouwen
In de hogervermelde publicatie wordt ook verwezen naar EN17037. Rond deze norm verschenen volgende berichten:
- Buildwise: A new simplified daylight evaluation tool, description and validation against the standard method of EN 17037
- Ergonomiesite: EN17037 Daglicht in gebouwen;
- Agentschap voor Infrastructuur in het Onderwijs (Agion): daglicht;
- Gids Duurzame Gebouwen: het thema Zorgen voor visueel comfort dankzij natuurlijk licht;
- Dabonline: Tageslicht in Innenräumen: die neue Norm DIN EN 17037.
Een overzicht van diverse regelgevingen over verlichting kan men bekomen:
- op de website van ‘Buildwise’: De normen-antenne verlichting: regelgeving;
- op de website van de ‘Belgian Society for Occupational Hygiene’ (BSOH): het thema verlichting.
Ook op websites van verlichtingsproducenten kan men informatie over allerlei verlichtingsnormen vinden.
Zichtbaar in het verkeer
Het is ongelofelijk belangrijk om voldoende zichtbaar te zijn als men in het donker de baan op gaat met de (elektrische) fiets, step, hoverboard, monowheel of gewoon te voet. Op de website van de FOD Economie is een webpagina gemaakt over “zichtbaar in het verkeer”. Een goede (fiets)verlichting is er één van. Er is ook een website ziemeshinen.
BeSWIC-berichten over verlichting
Op deze BeSWIC verschenen in het verleden enkele artikels over verlichting. Enkele voorbeelden: