Op 25 juli 2023 publiceerden het Europees agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) en het Comité van hoge functionarissen van de arbeidsinspectie (SLIC) een rapport over hun onderzoek naar de beroepen en sectoren die inspecteurs percipiëren als hoogrisicogroepen op het vlak van veiligheid en gezondheid op het werk (VGW). De bevindingen stemmen overeen met de traditionele opvatting van hoogrisicosectoren en -beroepen.

Gebaseerd op data over de prevalentie van (ernstige) ongevallen, verwijst men traditioneel naar de mijnbouw-, visvangst-, bosbouw- en gewone bouwsector als ‘hoogrisicosectoren’ voor VGW. Toch zijn de arbeidsomstandigheden en de daarbij horende risico’s de laatste jaren sterk veranderd door onder andere de opkomst van telewerk en de toegenomen digitalisering. Dit onderzoek gaat na of deze evolutie in arbeidsomstandigheden ook heeft gezorgd voor een verschuiving in wat we in 2023 kunnen beschouwen als hoogrisicosectoren.

EU-OSHA en SLIC sloegen de handen in elkaar om vanuit een nieuw perspectief onderzoek te doen, namelijk vertrekkende vanuit de expertise van arbeidsinspecteurs. Dankzij hun kennis van (de toepassing van) wetgeving rond welzijn op het werk, maar ook hun inzicht in een enorme variëteit aan arbeidsplaatsen, vormen arbeidsinspecteurs een unieke bron aan informatie rond risico’s binnen verschillende sectoren en beroepen.

Om gegevens te verzamelen verspreidden EU-OSHA en SLIC een enquête onder arbeidsinspecteurs welzijn op het werk in de 27 landen van de Europese Unie. Uiteindelijk ontvingen ze reacties van 2.096 respondenten uit vrijwel alle deelstaten. De respondenten konden drie beroepen (volgens ESCO-classificatie) en drie sectoren (volgens NACE Rev. 2 classificatie) aanduiden die ze op basis van hun expertise beschouwen als hoogrisicogroepen. Voor de drie groepen werd ook steeds gevraagd om het type risico’s dat in het bijzonder aanwezig is aan te duiden.

Over de resultaten

Arbeidsinspecteurs duidden de volgende beroepen aan als hoogrisicoberoepen:

  • bouwvakkers en aanverwante beroepen;
  • bedieningspersoneel van vaststaande fabrieksinstallaties en machines;
  • arbeiders in de mijnbouw, bouw, industrie en transport;
  • geschoolde arbeiders in de landbouw, bosbouw en visserij.

Arbeidsinspecteurs duidden de volgende sectoren aan als hoogrisicosectoren:

  • de bouwsector;
  • de industrie;
  • de landbouw, bosbouw en visserij.

De risico’s die binnen deze beroepen en sectoren van toepassing zijn, hebben betrekking op:

  • veiligheid: zoals vallen, botsen, knellen of zich snijden (veruit het grootste type risico);
  • fysieke aspecten: zoals trilling, lawaai en straling;
  • ergonomie.

Deze resultaten bevestigen grotendeels de mijnbouw-, visvangst-, bosbouw- en gewone bouwsector als de traditionele hoogrisicosectoren. De arbeiders tewerkgesteld binnen deze sectoren worden dan ook beschouwd als hoogrisicoberoepen.

De identificatie van sectoren en beroepen met een hoog risico op vlak van welzijn op het werk, is relevant voor de bewustmaking en het opzetten van preventieve acties, informatieverspreiding en training. Bovendien kunnen er ook specifieke maatregelen worden genomen om de risico’s voor deze sectoren en beroepen te beperken.

Meer info

Het volledige rapport is in het Engels beschikbaar op de website van EU-OSHA: Inzichten van arbeidsinspecteurs in beroepen en sectoren met een waargenomen hoog risico in Europa: een enquête van EU-OSHA en het SLIC.