Psychosociale risico’s (PSR)

Samen met musculoskeletale aandoeningen (MSA) zijn psychosociale risico’s (PSR) het andere grote probleem dat verband houdt met telewerk. De mens is gezond wanneer hij zich zowel mentaal als fysiek gezond voelt en het zou utopisch zijn deze 2 grote problemen afzonderlijk te behandelen. Zowel wat de oorzaken als de gevolgen betreft, bestaat er een evident onderling verband tussen de twee.

Stress, pesterijen, burn-out, conflicten, zelfmoord, alcohol- en drugsmisbruik zijn de meest bekende uitingen van psychosociale risico's.

Ter herinnering: MSA en PSR zijn verantwoordelijk voor 2/3 van de afwezigheden, m.a.w. ze hebben een grote impact voor de werknemers, maar ook voor de ondernemingen en de maatschappij.

Volgens een onderzoek dat in oktober 2020 is gevoerd in Frankrijk, kampte bijna 50% van de ondervraagde telewerkers met psychologische problemen en bij 18% van hen namen deze problemen een ernstige vorm aan. Meer info: ‘Baromètre T4 Empreinte Humaine (1/4) – Infographie sur l’état psychologique, risques psychosociaux & épuisement des salariés français’, Baromètre 14.

Het thema psychosociale risico’s bevat veel pertinente informatie: publicaties, video’s en tools.

De gids van CARSAT Nord Picardie maakte al in 2012 een lijst van de belangrijkste PSR in het kader van thuiswerk:

  • Het sociale en professionele isolement
  • De burn-out door de moeilijkheid om beroeps- en privéleven te scheiden
  • De stress door de doelstellingen
  • De stress door de aard van de taak
  • Het gevoel van onbehagen door onrechtmatige controle
  • Het externe geweld (bijvoorbeeld vanwege moeilijke klanten)
  • Het slechte gevoel door demotivatie die op haar beurt te wijten is aan monotonie
  • De werkomgeving
  • Het onaangepaste materiaal (systemen die traag werken, defecten, …)
  • De sociaal-economische omgeving
  • Het afwijzende gedrag van de collega’s die van mening zijn dat de telewerkers “bevoorrecht” zijn.
  • De manier waarop de telewerker gemanaged wordt
  • De overgang naar telewerk
  • Het gebrek aan sociaal contact door de afstand
  • De pathologische problemen die verhuld worden door het geografische isolement (verslavingen)
  • Het risico van de geïsoleerde werknemer

Meer info: Télétravail à domicile - Guide d’aide à l’évaluation des risques et à la recherche de mesures de prévention associées (PDF , 3,46 MB), CARSAT Nord Picardie, 2012

Deze lijst bevat een mengeling van gevolgen (of uitingen) van PSR (stress, burn-out, geweld, isolement…) en oorzaken (onaangepast materiaal, arbeidsverhoudingen, management…), maar het sociaal isolement door het verlies van het contact met de collega’s is wel het grootste probleem waarmee de telewerkers te kampen hebben.

Gelet op de vele mogelijke oorzaken is een globale preventie belangrijk. In de Codex over het welzijn op het werk worden de factoren die aan de basis van de PSR liggen, gegroepeerd in 5 grote categorieën die uitvoerig worden toegelicht op de pagina’s inzake het thema over PSR. Ze worden hieronder vermeld en besproken in het kader van het telewerk; dit commentaar wordt geformuleerd als aanbeveling:

  • arbeidsorganisatie: moet worden aangepast aan het werk op afstand:
    • verdeling van de taken,
    • aanpassing van de stijl en de middelen van het management van de teams,
    • wijziging van de arbeidsprocedures, bijvoorbeeld het gebruik van de elektronische handtekening of de elektronische archivering van de belangrijke documenten,
    • grotere zelfstandigheid van de telewerker die als goed of minder goed kan worden ervaren,
  • arbeidsinhoud:
    • aanpassing van de inhoud van de taken die worden uitgevoerd
      • via telewerk: taken die concentratie vereisen, het lezen van documenten, het schrijven van een verslag of samenvatting, individuele behandeling van een dossier, …
      • op kantoor: taken waarbij de aanwezigheid van andere collega’s, contact met collega’s, vergaderingen met fysieke aanwezigheid, informele contacten, … vereist zijn,
    • duidelijke beschrijving van de taken die gevraagd worden bij telewerk,
    • contacten met derden (bijvoorbeeld via de telefoon of op eender welke andere manier) die, bijvoorbeeld in het geval van verbaal geweld, toch moeten kunnen besproken worden, aangezien er door het telewerk niet meer over gepraat kan worden met de collega’s,
    • beperking van de hoeveelheid informatie om een “overlast aan informatie” te vermijden: tijdens het telewerk worden er veel meer mails verstuurd. De informatie moet zowel qua kwaliteit als kwantiteit aangepast worden en toekomen op het juiste moment,
  • arbeidsvoorwaarden:
    • verplichte opmaak van een telewerkovereenkomst die de voorwaarden van dit telewerk “kadert”,
    • aanpassing van de werkuren die flexibeler zullen zijn tijdens het telewerk, maar waarbij bijvoorbeeld wordt vermeld op welke tijdstippen de telewerker bereikbaar moet zijn,
    • aanpassing van het opleidingsaanbod en van de leermogelijkheden, zodat de kennis en de vaardigheden van de telewerker blijven evolueren,
    • aanpassing van de evaluatieprocedures die vereisen dat de beschreven doelstellingen worden herzien of de doelstellingen anders beschreven worden. Zonder telewerk is het te vaak de prikklok en/of het aantal gepresteerde uren die bepaalden dat de persoon zijn werk verricht,
    • evenwicht tussen privé- en beroepsleven en het feit dat het beroepsleven binnendringt in het privéleven. Dit punt wordt uitvoeriger behandeld in de rubriek Thema’s > Telewerk > Combinatie van privé- en beroepsleven,
  • arbeidsomstandigheden:
    • dit punt heeft vooral betrekking op de fysieke aandoeningen (MSA), zie de rubriek Thema’s > Telewerk > Fysieke aandoeningen (MSA, beeldschermwerk),
    • de aanpassing van de werkomgeving, van de werkplek, de terbeschikkingstelling van het nuttige materiaal … dit alles heeft ook een impact op de PSR,
  • arbeidsverhoudingen:
    • dit is ongetwijfeld één van de belangrijkste punten die in aanmerking moeten worden genomen tijdens het telewerk. Het isolement van de telewerker, zowel op sociaal als professioneel vlak, is een groot risico. Het zal bijdragen aan het feit dat de telewerker zich niet goed in zijn vel voelt, maar zal ook de samenwerking op het vlak van werk, van teamwork, van samenwerking, van collectieve creativiteit, … doen afbrokkelen,
    • het management speelt een essentiële rol om dit risico op isolement te voorkomen of ten minste te beperken: zie de rubriek Thema’s >Telewerk > Management op afstand,
    • de telewerker speelt ook een rol door de formele- of meer informele contacten met zijn collega’s in stand te houden. Er staan enkele raadgevingen vermeld in de rubriek Thema’s >Telewerk > Aanbevelingen voor de telewerker,
    • de erkenning voor het geleverde werk moet blijven gebeuren, zelfs op afstand,
    • de communicatie en dus ook de middelen voor communicatie op afstand, de betrouwbaarheid ervan, de snelheid ervan … zijn van vitaal belang,
    • de relaties met derden, per telefoon en/of met digitale middelen, moeten niet alleen op vlak van de inhoud van het werk, maar ook wat de arbeidsverhoudingen betreft in aanmerking worden genomen,

Naast de preventie die tot doel heeft de verplichtingen en de risicofactoren te beperken, moeten procedures worden ingevoerd die tot doel hebben zich te ontfermen over personen die te kampen hebben met een psychosociaal probleem. Verscheidene actoren van binnen of buiten de onderneming moeten daarin een rol spelen; dit wordt toegelicht in de rubriek Thema’s > Psychosociale risico's (PSR) > Actiemiddelen voor de werknemers.

De aanwezigheid van een vertrouwenspersoon in de ondernemingen wordt door de wet sterk aangemoedigd, maar is niet verplicht. De vertrouwenspersoon is beschikbaar "in eerste lijn" in geval van relationeel leed op het werk (conflicten, pesterijen, ...). Hij/zij informeert, luistert, adviseert en helpt de werknemers om een oplossing te vinden voor een problematische situatie.

De preventieadviseur psychosociale aspecten heeft ook deze taak en beheert de formele aanvragen tot tussenkomst. Hij blijft beschikbaar en de gesprekken kunnen ook via een videoconferentie plaatshebben.

Telewerk - Sensibiliseringsmateriaal

Sensibiliseringsfilmpje “Werk thuis als je kan” (FOD Werkgelegenheid – België - 2020)

De Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid) sensibiliseert via dit filmpje over een goede organisatie van het telewerk. Het is belangrijk om de telewerkplek op een gezonde en comfortabele manier te organiseren.

Het sensibiliseringsfilmpje over veilig aan het werk thuis staat op het YouTube kanaal van de FOD Werkgelegenheid: Werk thuis als je kan.

Webinar-video: Telewerk, hoe musculoskeletale aandoeningen en psychosociale risico’s voorkomen? (FOD Werkgelegenheid – België –2020)

Deze webinar wil:

  • het wetgevend kader schetsen, waaronder de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 149 van 26 januari 2021 over het aanbevolen of verplicht telewerk als gevolg van de COVID-19-crisis;
  • instrumenten en goede praktijken aanreiken om de arbeidsomstandigheden van telewerkers te verbeteren, musculoskeletale aandoeningen en psychosociale klachten te voorkomen of te verminderen.

De webinar-video staat op het YouTube kanaal van de FOD Werkgelegenheid: WEBINAR: Telewerk, hoe musculoskeletale aandoeningen en psychosociale risico’s voorkomen?

Algemene video die de preventie van musculoskeletale aandoeningen toelicht (FOD Werkgelegenheid – België - 2017)

In deze film wordt uitgelegd hoe deze aandoeningen ontstaan en wat we kunnen doen om ze te voorkomen. Deze aandoeningen komen steeds vaker voor. Ze treffen een grote groep Belgische werknemers, zowel mannen als vrouwen, jongeren als ouderen. Ze komen voor in alle beroepen en sectoren. Hoewel deze aandoeningen niet levensbedreigend zijn, hebben ze een grote impact op het werk en het privéleven. Preventie is daarom belangrijk!

Bekijk de film op het YouTube kanaal van de FOD Werkgelegenheid: Preventie van musculoskeletale aandoeningen.

Algemene video die de preventie van psychosociale risico’s toelicht (FOD Werkgelegenheid – België - 2018)

Elk bedrijf of elke organisatie moet voor zijn werknemers een preventiebeleid rond psychosociale risico’s ontwikkelen. Deze film toont op basis van interviews met experts wat psychosociale risico’s zijn en hoe men ze kan voorkomen.

Meer informatie daarover in de module Psychosociale risico's - Sensibiliseringsmateriaal: Film over psychosociale risico’s op het werk.

E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (FOD Werkgelegenheid – België - 2019)

Door middel van animaties, afbeeldingen, video's, ... kan men met deze gebruiksvriendelijke tool de wetgeving inzake welzijn op het werk en de belangrijkste principes daarvan op een eenvoudige manier begrijpen om de bewustwording te vergroten en beroepsrisico's in elk bedrijf te voorkomen.

Deze e-learning is beschikbaar in de rubriek Tools > E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (gezondheid, veiligheid, PSR, MSA…) (e-campus – België).

Napo is … aan het telewerken om de pandemie te stoppen (Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk – Spanje - 2020)

Vanwege de maatregelen om het coronavirus in bedwang te houden, moeten veel mensen vanuit thuis werken. Dat is misschien niet altijd even goed als werken op kantoor. Er zijn veel nieuwe factoren waarmee rekening moet worden gehouden, zoals de werkplek, het alleen werken, gezin en kinderen om je heen, allerlei onderbrekingen en het vinden van een nieuwe werkroutine.

In dit animatiefilmpje wil ‘Napo’ ervoor zorgen dat iedereen productief en zo veilig en gezond mogelijk thuis kan werken. Met de steun van de baas en collega ‘Napette’ geeft Napo een goed advies: “Stop de pandemie, werk thuis ... en werk veilig!”

Bekijk de film op de Napo-website: Napo is … aan het telewerken om de pandemie te stoppen.

Telewerk - Tools

Een paar tips om efficiënt te telewerken, met aandacht voor uw welzijn (FOD Werkgelegenheid – België - 2020)

Dagelijks telewerken in plaats van af en toe 1 of 2 dagen per week te telewerken, zoals de huidige situatie vereist, vraagt een aanpassing van uzelf en een aanpassing van de werkomgeving. Hier zijn een aantal tips die u verder kunnen helpen.

Deze tips zijn beschikbaar in de rubriek Thema’s > Telewerk > Aanbevelingen voor de telewerker.

Preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) voor administratief personeel (FOD Werkgelegenheid – België - 2012)

In het merendeel van de dienstverlenende sectoren zijn de werknemers blootgesteld aan het risico op musculoskeletale aandoeningen. Daarom werd er een reeks van praktische brochures opgesteld voor de preventie van dergelijke aandoeningen. De brochure voor het administratief personeel kadert in deze reeks. De brochure geeft een antwoord op drie vragen:

  • Wat is een musculoskeletale aandoening?
  • Wat zijn de risico’s voor MSA?
  • Hoe kan men MSA voorkomen?

Deze publicatie is toegankelijk en kan vrij worden gedownload op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid), in de rubriek Publicaties > Preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) voor administratief personeel.

Actiemiddelen voor de werknemers (PSR) (FOD Werkgelegenheid – België - 2020)

Naast de preventie die tot doel heeft de druk en de risicofactoren te beperken, moeten er procedures worden ingevoerd om zich te ontfermen over personen die zich slecht in hun vel voelen. Sommige interne of externe actoren moeten hierbij een rol spelen.

Dit wordt toegelicht in de rubriek Thema’s > Psychosociale risico's (PSR) > Actiemiddelen voor de werknemers.

Brochures van de reeks SOBANE-strategie (FOD Werkgelegenheid – België - 2021)

De SOBANE-strategie voor het beheer van beroepsgebonden risico’s werd ontwikkeld als hulpmiddel voor een dynamisch en doeltreffend risicobeheer. Zij omvat vier interventieniveaus: Screening (Opsporing), OBservatie, ANalyse, Expertise.

Alle publicaties van de SOBANE-strategie zijn beschikbaar in moduleerbare versie in de rubriek Tools > Risicoanalyse - Tools.

Deze publicaties zijn vrij toegankelijk en kunnen ook worden gedownload op de website van de FOD Werkgelegenheid, in de rubriek Publicaties > Strategie Sobane.

De publicaties die betrekking hebben op het telewerk, zijn:

De gids “Telethuiswerk” biedt uw onderneming de mogelijkheid participatieve vergaderingen te organiseren om oplossingen over problemen betreffende kantoorwerk te vinden, rekening houdend met het telewerk. Deze publicatie bevat een checklist die de telewerker de mogelijkheid biedt na te denken over zijn arbeidsvoorwaarden, na te gaan wat er door hemzelf aangepast kan worden en de resterende problemen te identificeren. Voor deze problemen kan hij om een overleg vragen met zijn onderneming (verantwoordelijke, preventieadviseur, …).

E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (FOD Werkgelegenheid – België - 2019)

Door middel van animaties, afbeeldingen, video's, ... kan men met deze gebruiksvriendelijke tool de wetgeving inzake welzijn op het werk en de belangrijkste principes daarvan op een eenvoudige manier begrijpen om de bewustwording te vergroten en beroepsrisico's in elk bedrijf te voorkomen.

Deze e-learning is beschikbaar in de rubriek Tools > E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (gezondheid, veiligheid, PSR, MSA…) (e-campus – België).

Website telewerken.be (FOD Mobiliteit en Vervoer en VIAS – België - 2021)

Ben je geïnteresseerd in telewerken? Op het internet is zoveel informatie te vinden dat men soms door de bomen het bos niet meer ziet. Maar wat is nu juist nuttige informatie om een telewerkbeleid uit te stippelen? Deze toolbox helpt u op weg. Vias institute en de FOD Mobiliteit en Vervoer geven zoveel mogelijk antwoorden op uw vragen. Daarnaast biedt de website een aantal praktische hulpmiddelen.

Informatie en tools over telewerken zijn beschikbaar op de website telewerken.be:

Praktische gids over telewerken tijdens de COVID-19 pandemie en daarna (IAO – Zwitserland - 2020)

Deze gids bevat in de bijlagen ervan een checklist die verscheidene krachtlijnen omvat:

  • arbeidsduur en -organisatie;
  • beheer van de prestatie;
  • digitalisering;
  • communicatie;
  • veiligheid en gezondheid op het werk;
  • juridische en contractuele impact;
  • opleiding;
  • combinatie werk/gezinsleven;
  • vertrouwen en bedrijfscultuur;
  • genderkwesties.

Deze gids is beschikbaar op de website van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO):

Telewerk - Publicaties

Brochures van de reeks SOBANE-strategie (FOD Werkgelegenheid – België - 2021)

De SOBANE-strategie voor het beheer van beroepsgebonden risico’s werd ontwikkeld als hulpmiddel voor een dynamisch en doeltreffend risicobeheer. Zij omvat vier interventieniveaus: Screening (Opsporing), OBservatie, ANalyse, Expertise.

Alle publicaties van de SOBANE-strategie zijn beschikbaar in moduleerbare versie in de rubriek Tools > Risicoanalyse - Tools.

Deze publicaties zijn vrij toegankelijk en kunnen ook worden gedownload op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid), in de rubriek Publicaties > Strategie Sobane.

De publicaties die betrekking hebben op het telewerk, zijn:

Preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) voor administratief personeel (FOD Werkgelegenheid – België - 2012)

In het merendeel van de dienstverlenende sectoren zijn de werknemers blootgesteld aan het risico op musculoskeletale aandoeningen. Daarom werd er een reeks van praktische brochures opgesteld voor de preventie van dergelijke aandoeningen. De brochure voor het administratief personeel kadert in deze reeks. De brochure geeft een antwoord op drie vragen:

  • Wat is een musculoskeletale aandoening?
  • Wat zijn de risico’s voor MSA?
  • Hoe kan men MSA voorkomen?

Deze publicatie is toegankelijk en kan vrij worden gedownload op de website van de FOD Werkgelegenheid, in de rubriek Publicaties: Preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) voor administratief personeel.

Studie van de impact van de nieuwe arbeidsvormen op het welzijn (FOD Werkgelegenheid – België - 2019)

De doelstelling van dit onderzoeksproject is het bestuderen van de impact van de nieuwe vormen van tewerkstelling en arbeid op het welzijn op het werk (gezondheid, veiligheid) en in het bijzonder op het verschijnen van muscoloskeletale aandoeningen en psychosociale risico’s.

Meer info daarover, alsook het onderzoeksrapport en de samenvatting ervan, zijn beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, in de module Onderzoeksprojecten > 2019 - Studie van de impact van de nieuwe arbeidsvormen op het welzijn.

Praktische gids over telewerken tijdens de COVID-19 pandemie en daarna (IAO – Zwitserland - 2020)

Deze gids biedt praktische en haalbare aanbevelingen voor doeltreffend telewerken die van toepassing zijn op een breed scala van actoren, ter ondersteuning van beleidsmakers bij de actualisering van bestaand beleid en om particuliere bedrijven en organisaties in de publieke sector een flexibel kader te bieden voor de ontwikkeling of actualisering van hun eigen telewerkbeleid en -praktijken.

Deze gids is beschikbaar op de website van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO):

Telewerk en op ICT-gebaseerde mobiele werkzaamheden: flexibel werken in het digitale tijdperk (Eurofound – Luxemburg - 2020)

In dit rapport worden de arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden van werknemers met TICTM-regelingen (‘telework and ICT-based mobile work’ – TICTM) geanalyseerd. De nadruk ligt hierbij op hoe de werkomgeving en de organisatie van het werk in verband met TICTM invloed hebben op het evenwicht tussen werk en privéleven, de gezondheid, prestaties en vooruitzichten van werknemers.

Deze publicatie en de samenvatting ervan in 22 talen, waaronder het Nederlands, zijn toegankelijk en kunnen vrij worden gedownload op de website van de Europese Stichting tot verbetering van de levens- en arbeidsomstandigheden (Eurofound): Telework and ICT-based mobile work: Flexible working in the digital age, New forms of employment series.

Telewerk in tijden van COVID-19: uitdagingen & aanbevelingen (Prof. Tim Vantilborgh (VUB), Eva De Winter (VOCAP), Prof. Donatienne Desmette (UCL), Prof. Jonas Lang (UGent), Prof. Florence Stinglhamber (UCL), Prof. Anja Van den Broeck (KULeuven), Prof. Marijke Verbruggen (KULeuven) – België - 2020)

Eind oktober 2020 werd telewerk opnieuw de norm in België om de verspreiding van COVID-19 tegen te gaan. Deze maatregel heeft echter vergaande gevolgen voor zowel werkgevers als werknemers en kan een impact hebben op individuen, organisaties, en de gehele maatschappij. Om deze maatregel succesvol te maken is het belangrijk om verder te kijken dan de gevolgen voor de economie en de gezondheid van de bevolking. Inzichten uit de arbeids- en organisatiepsychologie helpen om de uitdagingen die gepaard gaan met telewerk te begrijpen en om “evidence-based” management praktijken te implementeren.

Deze publicatie is toegankelijk en kan vrij worden gedownload:

Télétravail à domicile (CARSAT Nord Picardie – Frankrijk - 2012)

Deze gids geeft stof tot nadenken voor werkgevers en werknemers die telethuiswerk willen invoeren en een evaluatie van de daaraan verbonden risico's wensen uit te voeren.

De gids van CARSAT Nord Picardie is beschikbaar op de website van de ‘Service de Santé au Travail de Valence’, in de rubriek Pratique > Documentation: Télétravail à domicile (PDF, 3,46 MB).

Dossier “Covid-19 et prévention en entreprise - Du télétravail imposé en situation exceptionnelle à un télétravail qui se prolonge” (INRS – Frankrijk - 2021)

In het licht van de pandemie zijn veel bedrijven op telewerk overgeschakeld om hun activiteiten verder te zetten. In deze uitzonderlijke omstandigheden kan de invoering van telewerk risico’s met zich meebrengen voor de gezondheid en veiligheid van werknemers. Sommige punten vereisen een speciale waakzaamheid.

Dit dossier is beschikbaar op de website van het ‘Institut national de recherche et de sécurité pour la prévention des accidents du travail et de maladies professionnelles’ (INRS): Covid-19 et prévention en entreprise - Du télétravail imposé en situation exceptionnelle à un télétravail qui se prolonge.

Parlementaire vragen

  • 55037383C Kamer (27/06/2023) - De herziening van het kader voor telewerk

  • 1192 Kamer (01/03/2023) - Herziening van het kader voor telewerk

  • 55001934P Kamer - Het nieuws dat de telewerkvergoeding door amper 6 % van de bedrijven toegekend wordt

  • 55028558C Kamer - De omkadering van telewerk

  • 55027958C Kamer - Surveillancesoftware op de werkvloer

  • 55026116C & 55026308C Kamer - Telewerk

  • 925 Kamer - Besprekingen over telewerk bij de Nationale Arbeidsraad

  • 768 Kamer - De uitvoering van advies nr. 1.528 van de Nationale Arbeidsraad over de omkadering van structureel telewerk

  • 55023377C Kamer - Het conflict bij AG Insurance en structureel telewerk

  • Actualiteitsdebat 18/01/2022 Kamer - De naleving van de coronamaatregelen op de werkvloer

  • 334 Kamer - Toename van het telewerk

  • 55020228C, 55020684C, 55020709C en 55020736C Kamer - Het wettelijk kader voor telewerk

  • 466 Kamer - Impact van het telewerk op de werkgelegenheid

  • 435 Kamer - Naleving coronamaatregelen door ondernemingen - Controles

  • 55018772C Kamer - De omkadering van het telewerk en het risico op een burn-out

  • 55001488P, 55001494P, 55001502P, 55001507P Kamer - Het telewerk en de extra verplichtingen

  • Actualiteitsdebat 27/04/2021 Kamer - Besmetting op de werkvloer

  • Actualiteitsdebat 27/04/2021 Kamer - Telewerk

  • Actualiteitsdebat 09/03/2021 Kamer - Telewerk

  • Actualiteitsdebat 26/01/2021 Kamer - Arbeidsinspectie en flitscontrole op telewerk

  • 55017951C & 55017994C Kamer - Het recht op deconnectie

  • 55013610C e.v. Kamer - Het telewerk tijdens de coronacrisis

  • 55009729C Kamer - De aanpak van COVID-19 op het werk

  • 6-2001 Senaat - Telewerk - Stimuleren in de privésector - Federale acties en maatregelen - Aparte codering in de loonadministratie - Mogelijke aanpassing van de wetgeving

  • 55001280P Kamer - Het telewerk tijdens de coronacrisis

  • 55001212P Kamer - Het verplichte telewerk en de nood aan extra controles

  • 55000877P Kamer - De gevolgen van telewerk

  • 683 Kamer - Telewerken - Nood aan verbondenheid en deconnectie

  • 22946, 23868, 24733 Kamer - Telewerken

  • 512 Kamer - Telewerken en thuiswerken voor werknemers met een beperking

  • 115 Kamer - Federale overheidsadministraties - Experimenten inzake telewerken

  • 31 Kamer - Administratieve diensten - Overheidsbedrijven - Mexicaanse griep - Preventief occasioneel telewerken

  • 4-3798 Senaat - Welzijn op het werk - Onderzoek - Maatregelen zoals telewerken

  • 6490 Kamer: Juridische knelpunten inzake telewerken

  • 8039 Kamer: De juridische knelpunten inzake telewerken

  • 7355 Kamer: De juridische knelpunten inzake telewerken

  • 299 Kamer: Juridische knelpunten inzake telewerken. - Thuisstrijksters. - Welzijnsreglementering

  • 3-6855 Senaat: Overheidsdiensten - Mogelijkheid tot telewerken

Telewerk - Regelgeving

Meer informatie ter zake en de reglementaire teksten staan op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg in de rubriek Thema’s > Arbeidsovereenkomsten > Telewerk.

In de praktijk

  • Telewerk / Musculoskeletale aandoeningen (MSA)

    Hoe de musculoskeletale gezondheid van telewerkers beschermen: enkele praktijkvoorbeelden

    De voorbije jaren hebben veel bedrijven risicopreventiemaatregelen voor telewerkende werknemers ingevoerd. De aanpak verschilt in Europa van land tot land, waarbij sommige landen vooral op wetgeving steunen om telewerk te reguleren en de balans tussen werk en privéleven te bevorderen, en anderen de...
  • Telewerk / Musculoskeletale aandoeningen (MSA)

    Praktische tips en checklists van EU-OSHA voor gezond en doeltreffend thuiswerken

    Drie OSHwiki-artikelen van het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) bieden inzicht in thuiswerken en beroepsgerelateerde aandoeningen aan het bewegingsapparaat.
  • Telewerk / Musculoskeletale aandoeningen (MSA)

    Veilig en gezond telewerken

    Zelfs nu werknemers vaker naar kantoor terugkeren, lijkt telewerk een steeds belangrijkere plaats in het werkleven in te nemen. Werknemers zullen naar alle waarschijnlijkheid ook in de toekomst vaker van thuis uit werken, sommigen zelfs voltijds. Daarom is het essentieel dat telewerkers de juiste...
  • telethuiswerken
    telethuiswerken
    Telewerk / Musculoskeletale aandoeningen (MSA)

    Praktische tips voor telethuiswerken en gezond blijven

    Door de lockdown maatregelen vanwege de COVID-19-pandemie, zijn miljoenen Europese werknemers genoodzaakt om thuis te werken om het risico op besmetting met het virus te beperken. Lange perioden van zittend werk, gebrek aan lichaamsbeweging, werken in afzondering, vervaging van de grenzen tussen...
  • Telewerk
    Telewerk
    Telewerk / Ergonomie

    Ergonomie en telewerken

    De Vlaamse Ergonomie Vereniging (VerV) lanceerde op 19 september 2019 haar praktijkrichtlijn over ergonomie en telewerken: “Telewerk is ook beeldschermwerk. Ergonomie thuis is een gedeelde verantwoordelijkheid.”
  • telewerk
    telewerk
    Telewerk

    Vias institute en de FOD Mobiliteit beantwoorden al uw vragen over telewerken

    Vias institute en de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer (FOD Mobiliteit) geven zoveel mogelijk antwoorden op uw vragen over het principe van telewerken. Daarnaast bieden ze ook een aantal praktische hulpmiddelen.

Nieuws en evenementen

11.08.2023

Rapport van Eurofound over hybride werk: theorie en praktijk

Sinds de COVID-19-pandemie en de opkomst van het telewerk heeft ook de term “hybride werk” zijn intrede gedaan. De term wordt vaak gebruikt om te...
12.01.2023

Rapport van de IAO over de balans tussen werk en privéleven

Een nieuw rapport van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) biedt een uitgebreid overzicht van de twee belangrijkste aspecten van arbeidstijd –...
16.12.2022

Rapport van Eurofound over Telewerk

Een nieuw rapport stelt het onderzoek naar telewerk tijdens de COVID-19-pandemie in 2020 en 2021 voor van de Europese Stichting tot verbetering van...
23.05.2022

Op de blog: nieuwe manieren, plaatsen en tijdstippen van werken: enkele gezondheidsrisico’s

De digitalisering van de economie heeft de manier waarop werk in Europa wordt georganiseerd aanzienlijk veranderd. Deze verandering heeft er niet...
13.04.2022

Op de blog: getuigenissen over de positieve en negatieve kanten van telewerk

Het is belangrijk om werknemers voor wie telewerk een deel is van hun werkleven aan het woord te laten. Daarom werd in Spanje, Frankrijk en Italië...
30.03.2022

Op de blog: veranderende regels rond telewerk: wat moeten werkgevers weten?

Het percentage aan telewerk mag het voorbije decennium dan wel zijn toegenomen, toch heeft de COVID-19-pandemie sinds maart 2020 voor een ongekende...
02.03.2022

Thuiswerkers veilig en gezond houden: publicaties van EU-OSHA over beleid, regelgeving en preventie

De trend van thuiswerken zal zich na de pandemie waarschijnlijk doorzetten. Bij toekomstig beleid moet in het belang van het welzijn van werknemers...
28.02.2022

Op de blog: telewerk en het risico op MSA

Telewerk is sinds de COVID-19-pandemie enorm toegenomen en zal de manier waarop werknemers hun werk uitoefenen waarschijnlijk blijvend veranderen...
17.02.2022

Informatieblad en tips van EU-OSHA over telewerk en MSA

Telewerk heeft heel wat voordelen, maar als het niet in goede banen wordt geleid, kan het de gezondheid van werknemers schaden en musculoskeletale...
14.02.2022

Synthesenota van de IAO en de WHO over telewerk

Een nieuwe studie van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stelt een aantal aanbevelingen voor veilig...