In dit artikel vindt u meer informatie over dit nummer, een lijst met andere bijdragen van ETUI in HesaMag, de benadering vanuit ISO rond klimaat, het Nationaal Energie- en Klimaatplan 2021-2030 en artikels op deze BeSWIC-website over klimaat (onder andere hitte).
Artikels over klimaat in HesaMag
In HesaMag nr. 28 wordt er verwezen naar volgende artikels waarin klimaat en “OSH” aan bod komen. De artikels zijn beschikbaar in het Engels op de website van ETUI:
- in het Engels:
- The urgent need to regulate heat at work (PDF, 251 KB)
- Workers and the climate challenge (PDF, 179 KB)
- Heat stress at work: not just a hot topic but a political emergency (PDF, 262 KB)
- Repeated droughts put French farmers under pressure (PDF, 469 KB)
- A just transition: giving workers a stake in the story (PDF, 220 KB)
- Going critical: the raw cost of rare materials (PDF, 203 KB)
- Offshore wind: turning hot air into good and safe employment (PDF, 209 KB)
- Wildfires aren’t put out by water but by workers (PDF, 502 KB)
- Waste not, want not: the problem with the EU’s ‘circular economy’ (PDF, 221 KB)
- The hidden cost of our morning brew (PDF, 245 KB);
- in het Frans:
- Les travailleurs face aux enjeux climatiques (PDF, 184 Ko)
- Le stress thermique au travail, sujet brûlant et urgence politique (PDF, 269 Ko)
- Face aux sécheresses à répétition, des arboriculteurs français en détresse psychologique (PDF, 480 KB)
- Pour une transition juste, laisser les travailleurs écrire leur histoire (PDF, 247 Ko)
- Virage critique - le prix de revient des matières premières rarer (PDF, 271 Ko)
- Energie éolienne offshore, transformer l'air chaud en emploi sûr et de qualité (PDF, 230 Ko)
- Les feux de forêt ne s'éteignent pas avec de l'eau mais avec des travailleurs (PDF, 518 Ko)
- Anticiper pour ne pas gaspiller, le problème de l'économie circulaire de l'UE (PDF, 231 Ko)
- Le coût caché de notre thé du matin (PDF, 254 Ko).
De volledige bijdrage is beschikbaar op de website van het ETUI:
- in het Engels: Workers and the climate challenge;
- in het Frans: Les travailleurs face aux enjeux climatiques.
ETUI publicaties en berichten op BeSWIC
Op deze BeSWIC-website zijn in het verleden al verschillende berichten verschenen die verwijzen naar artikels in HesaMag. Het grootste deel gaat over arbeidsomstandigheden in bepaalde (precaire) sectoren:
- Arbeidsomstandigheden achter de tralies
- Diverse initiatieven rond platformwerkers
- Arbeidsomstandigheden bij journalisten
- Arbeidsomstandigheden in de sector van de schoonheidsverzorging
- Arbeidsomstandigheden van artiesten en kunstenaars
- Arbeidsomstandigheden in de (brede) transportsector
ISO-normen
Op het niveau van de Internationale Organisatie voor Standaardisatie (ISO) speelt klimaat meer en meer een belangrijke rol. In de “High level structure”, ondertussen “harmonised structure”, zal er bij alle nieuwe normen en revisies van normen over managementsystemen in de clausule 4.1 en clausule 4.2 een verwijzing naar klimaatverandering opgenomen worden. De “harmonised structure” is immers een set van basisregels voor de structuur en kerneisen van ISO-normering. In het verleden werd dit vastgelegd in ISO gids 83, maar dit zal nu deel uitmaken van bijlage SL van de “harmonised structure”.
De huidige managementsysteemnormen zijn ISO 9001, ISO 14001, ISO 45001, ISO/IEC 27001, ISO 22000, ISO 13485, ISO 50001, ISO/IEC 20000-1, ISO 37001 en ISO 22301.
Lees volgend overzichtsartikel over deze opname van klimaatverandering in ISO-normen: Deciphering the latest changes to the Harmonized Structure.
Daarnaast is er ISO gids 84:2020 “Guidelines for addressing climate change in standards”.
Binnen de ISO45001-normenreeks is ISO/TC 283/TG 8 (OHS risks arising from climate change) bezig met het ontwikkelen van ISO/PAS 45007 “Occupational health and safety management — OH&S risks arising from climate change and climate action — Guidelines for organizations”.
Tenslotte is er ook een ISO/TC 343 opgericht rond “sustainable development goals” (SDG’s), met de bedoeling een toekomstige ISO53001 te ontwikkelen.
Lees ook nog volgende ISO-berichten:
Nationaal Energie- en Klimaatplan 2021-2030
Op 22 november 2023 bereikten de verschillende regeringen van België een akkoord op het overlegcomité om het ontwerp van geactualiseerd NEKP (2023) in te dienen bij de Europese Commissie. De Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu (FOD Volksgezondheid) en de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie lanceerden op 5 februari 2024 een publieksbevraging over de nieuwste versie van het Nationaal Energie- en Klimaatplan (NEKP).
Vier weken lang kunnen burgers en belanghebbenden hun mening geven over het federale beleid en over bepaalde gedeelde onderdelen met de gewesten.
Lees hierover het bericht:
- op de website van de FOD Volksgezondheid: Publieksbevraging;
- op de website Klimaat.be: Publieksbevraging: geef je mening over het energie- en klimaatbeleid van ons land.
Het nationale plan (federaal en voor de regio’s) bevat meer dan 800 bladzijdes en kan op de website Nationaalenergieklimaatplan.be geconsulteerd worden. Het federale plan bevat meer dan 200 bladzijdes en kan via de website Klimaat.be gedownload worden: Voorstel van ontwerp voor actualisatie van het Federaal Energie- en Klimaatplan 2021-2030 (PDF, 2,04 MB).
In het federale klimaatplan wordt onder de dimensie decarbonisatie, “GHG emissions and removals”, hoofdstuk 3 over transport en mobiliteit, in punt 3 (“Fiets promoten”), verwezen naar Be.Cyclist. Hierover verschenen op deze BeSWIC-website volgende berichten:
- Federaal actieplan ter promotie van de fiets
- Federaal actieplan ter promotie van de fiets “BE CYCLIST”: tussentijds verslag
Tenslotte is het in deze context nuttig te verwijzen naar de Wet van 15 januari 2024 houdende de organisatie van het federale klimaatbeleid.
BeSWIC-berichten
Op deze BeSWIC-website verschenen in het verleden al verschillende berichten die met klimaatverandering (inclusief hitte) te maken hebben:
- Bescherming tegen UV-straling in de bouwsector
- Hitte op het werk: richtsnoeren van EU-OSHA in meerdere talen
- Werken in de zon is verantwoordelijk is voor 1 op de 3 sterfgevallen door niet-melanoom huidkanker
- Campagne van Stichting tegen Kanker neemt huidkankers in het vizier
- Het Europees vakverbond pleit voor het vastleggen van een maximumtemperatuur op de werkplek
- Land- en bosbouw: wat betekent de klimaatverandering voor de veiligheid en gezondheid van werknemers?
Telkens het (bovenmatig) koud of warm is, wordt er bovendien respectievelijk in de winter en de zomer op deze BeSWIC-website één van volgende berichten in de kijker geplaatst.
Met het Koninklijk besluit van 31 januari 2024 tot wijziging van het koninklijk besluit van 28 maart 1969 houdende vaststelling van de lijst van beroepsziekten die aanleiding geven tot schadeloosstelling en tot vaststelling van de criteria waaraan de blootstelling aan het beroepsrisico voor sommige van deze ziekten moet voldoen is codenummer 1.610 toegevoegd aan de lijst van Beroepsziekten. Codenummer 1.610 gaat over “Multipele actinische keratosen veroorzaakt door professionele blootstelling aan natuurlijke ultraviolette straling en ontstaan tijdens de blootstelling aan het beroepsrisico, en spinocellulair carcinoom (plaveiselcelcarcinoom) van de huid veroorzaakt door professionele blootstelling aan natuurlijke ultraviolette straling en ontstaan uit voormelde multipele actinische keratosen”.
Lees hierover volgend BeSWIC-bericht: Fedris erkent twee nieuwe huidaandoeningen.
Daarnaast zijn er nog andere artikels over klimaat en hitte in relatie tot ‘OSH’ verschenen op volgende websites:
- OSH-wiki (in het Engels): Climate Change: Impact on Occupational Safety and Health (OSH);
- ETUI (in het Engels):
- Europees Verbond van Vakverenigingen (ETUC) (in het Engels):
- Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) (in het Engels):
- ‘Institut national de recherche et de sécurité’ (INRS) (in het Frans):
- ‘Futuribles’ (in het Frans): Quel impact le changement climatique aura-t-il sur la santé au travail ?;
- ‘Souffrance et Travail’ (in het Frans): Le travail à l’épreuve du changement climatique.
Er zijn ook al studiedagen over de problematiek geweest. Hieronder twee voorbeelden uit het buitenland (in het Engels):
- op de website van ‘Deutsche Gesetzliche Unfallversicherung’ (DGUV): Networking event of the G7 OSH institutions – Climate Change meets Occupational Safety and Health;
- op de website van ETUI: OSH Conference 2023 - Incoming challenges ahead: Climate Change & Green Transition.
De opwarming van de aarde heeft ook gevolgen voor de natuur (onder andere voor dieren, vissen, insecten en planten), met daaraan verbonden effecten voor werknemers en de bevolking, bijvoorbeeld op het stuk van biologische agentia (zie ook de codex over het welzijn op het werk, boek VII). Meer informatie in volgende artikels:
- EOS Wetenschap: Klimaatverandering duwt tropische ziektes onze richting uit,
- Universiteit Wageningen: Dossier: Ziekten overgedragen door insecten,
- Insectia: Vectorziektes en muggen als gevaarlijke ziektedragers,
- Nederlandse Omroep Stichting (NOS): Klimaatverandering brengt tropische infectieziekten naar Europa,
- Klimaatadaptatie Nederland: Biologische effecten - Hoe beïnvloedt klimaatverandering het leven in het water?;
- ‘Nature’ (in het Engels): Contribution of climate change to the spatial expansion of West Nile virus in Europe.
Recent kwam in het nieuws dat in Frankrijk tijdens de zomer van 2023 er 5000 doden (bevolking) door hitte waren. Lees volgend bericht hierover op de website van ‘Santé publique France’: Canicule et santé. Bulletin de santé publique, bilan de l’été 2023.